Dyrektywa została podpisana przez europejskie organizacje partnerów społecznych HOSPEEM* i EPSU*, a przyjęta 10 maja 2010 roku. Określa ramy prawne dla porozumienia w sprawie przeciwdziałania zranieniom ostrymi narzędziami medycznymi w placówkach ochrony zdrowia we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej z wymogiem wdrożenia do 11 maja 2013 roku.
Narzędzia ostre zostały zdefiniowane przez Unię Europejską jako „przedmioty lub instrumenty konieczne do wykonywania określonych procedur medycznych, podczas których może dojść do zranienia i/lub ciężkiego zakażenia personelu medycznego.”
Dlaczego dyrektywa ta została wdrożona?
W europejskim sektorze szpitali i opieki zdrowotnej obecnie pracuje 21 milionów osób. Szacuje się, że w całej Unii Europejskiej dochodzi rocznie do ponad 1 miliona zranień, tylko w wyniku zakłuć igłami, najczęściej podczas wykonywania iniekcji, zakładania kaniul dożylnych, pobierania krwi, oraz zdejmowania igły ze strzykawki lub wkładania zużytej igły do pojemnika, narażając przy tym personel medyczny np. na zakażenia WZW typu B i C oraz HIV. Szacuje się również, że zgłaszane jest tylko jedno na sześć zranień. Natomiast liczba pozostałych zranień powstałych w wyniku użycia innych ostrych narzędzi medycznych nie jest znana. Każde zranienie niesie ze sobą, oprócz problemów zdrowotnych, również znaczne koszty związane z nieobecnością wysoko wykwalifikowanych pracowników oraz dodatkowe koszty leczenia.
Jakie są główne założenia tej Dyrektywy?
Narażenie pracowników służby zdrowia na zranienia ostrymi narzędziami i związane z tym ryzyko zakażeń powinny zostać wyeliminowane poprzez:
a) efektywne wykorzystanie procedur utylizacji z zastosowaniem dedykowanych kontenerów na odpady medyczne
b) zapewnienie dostępu do wyrobów medycznych wyposażonych w mechanizmy gwarantujące bezpieczeństwo użytkowania
c) natychmiastowy i skuteczny zakaz praktyk wielokrotnego używania sprzętu jednorazowego użytku
d) stały nacisk na utrwalanie świadomości ryzyka wynikającego z używania ostrych narzędzi medycznych, poprzez programy wspierające promocję dobrych praktyk zawodowych zwiększających bezpieczeństwo oraz świadomość zagrożeń personelu medycznego
e) stworzenie natychmiastowego systemu raportowania zranień personelu szpitalnego.
Należy pamiętać, że wdrożenie Dyrektywy 2010/32/EU jest obowiązkowe!
To na pracodawcy ciąży odpowiedzialność za wdrożenie tej dyrektywy. Może to nastąpić po ocenie ryzyka, doborze odpowiednich produktów, ustaleniu zasad postępowania, cyklicznych szkoleniach mających na celu promowanie bezpiecznych procedur oraz stworzeniu bezpiecznego środowiska pracy dla personelu stale narażonego na zranienia oraz zakażenia i wreszcie dobrze funkcjonującego systemu raportowania o tego typu wypadkach. Niestety w Polsce tylko niewielka część szpitali realnie wdrożyła tę Dyrektywę.
W celu ochrony personelu medycznego zgodnie z wytycznymi dyrektywy unijnej powinny zostać podjęte działania implementujące bezpieczne rozwiązania i zastosowanie produktów medycznych, które w sposób bezkompromisowy zabezpieczają ich użytkowników, zwiększają bezpieczeństwo pracy personelu służby zdrowia i skutecznie chronią przed przypadkowymi zakłuciami i zakażeniami, a także całkowitej i bezpiecznej utylizacji ostrych narzędzi i instrumentów medycznych.
*HOSPEEM - Europejskie Stowarzyszenie Pracodawców Szpitalnictwa i Opieki Zdrowotnej – sektorowa organizacja reprezentująca pracodawców.
*EPSU – Europejska Federacja Związków Zawodowych Służb Publicznych – europejska organizacja
Robert Żywczyk
Dyrektor ds. Rozwoju w ZARYS International Group
Ekspert w dziedzinie innowacyjnych rozwiązań na rynku wyrobów medycznych
