Stanowiska podjęte przez NRL w dniu 9 sierpnia 2019 roku

Pierwsze stanowisko odnosi się do zmiany programu specjalizacji w dziedzinie pediatrii. Prezydium NRL wskazuje, że wprowadzanie zmian w programach specjalizacji musi odbywać się w sposób uporządkowany i nie może zaskakiwać osób odbywających szkolenie specjalizacyjne i jednostek prowadzących to szkolenie.

Wprowadzanym zmianom powinna towarzyszyć jednoznaczna informacja od kiedy zmiany te wchodzą w życie i czy obejmą one lekarzy już odbywających szkolenie specjalizacyjne. Wprowadzenie wymogu odbycia danego kursu powinno następować dopiero wówczas, gdy będzie on dostępny dla lekarzy, tzn. gdy zostanie zorganizowany przez Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego lub inne uprawnione podmioty.

Niezależnie od powyższego Prezydium wskazuje, że zmiany programów specjalizacji wprowadzają chaos i w istotny sposób utrudniają lekarzom zakończenie szkolenia specjalizacyjnego. Skutkiem wprowadzania kolejnych dodatkowych kursów do programów specjalizacji jest często, tak jak w przypadku wprowadzenia kursu z opieki paliatywnej do modułu podstawowego w dziedzinie pediatrii, zmniejszenie liczby dni przeznaczonych na samokształcenie.

Wobec powyższego Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej apeluje o wycofanie aktualizacji programu specjalizacji z dnia 25 czerwca 2019 oraz przywrócenie poprzedniej wersji tego programu, wraz z umieszczeniem informacji na stronie www.cmkp.edu.pl dla lekarzy odbywających szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie pediatrii, dotyczącej wymogów, które muszą spełnić aby program ten zrealizować. Informacje zamieszczane na stronie internetowej Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego powinny w sposób jasny i jednoznaczny wskazywać, która wersja programu specjalizacji jest wiążąca dla których uczestników szkolenia specjalizacyjnego.

Drugie stanowisko odnosi się do ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej zwraca uwagę na konieczność wprowadzenia zmian zmierzających do nadania lekarzom w trakcie specjalizacji w dziedzinie położnictwa i ginekologii oraz perinatologii uprawnienia do stwierdzania ciąży oraz wystawiania recept na bezpłatne leki dla kobiet w ciąży na warunkach określonych w przedłożonym projekcie ustawy.

Jednocześnie Prezydium uważa, że zasadnym jest wprowadzenie zapisów, które umożliwią stwierdzanie ciąży oraz wystawianie recept na bezpłatne leki dla kobiet w okresie ciąży wszystkim lekarzom posiadającym specjalizacje w dziedzinie położnictwa i ginekologii lub perinatologii a także lekarzom w trakcie specjalizacji w tych dziedzinach. Przewidziane w projekcie ustawy ograniczenie kręgu lekarzy uprawnionych do wystawienia recept na bezpłatne leki tylko do lekarzy ubezpieczenia zdrowotnego nie znajduje uzasadnienia.

Trzecie stanowisko dotyczy projektu ustawy o zawodzie farmaceuty. Prezydium NRL wyraża poparcie dla idei powstania ustawy o zawodzie farmaceuty. Z informacji przekazanych przez samorząd aptekarski wynika, że jest to regulacja długo oczekiwana, która w sposób kompleksowy będzie normowała kwestie zasad wykonywania zawodu farmaceuty w ramach jednego aktu prawnego.

Naszym zdaniem zapisy ustawy powinny w konsekwencji prowadzić do ograniczenia w naszym kraju narastającego spożycia leków, również nierecepturowych oraz suplementów diety, z uwagi przede wszystkim na bezpieczeństwo pacjentów, jednakże Prezydium stoi na stanowisku, że zapisy zawarte w przedłożonym projekcie są bardzo ogólne, często nieprecyzyjne i nasuwają wiele wątpliwości.

Odnośnie regulacji dotyczących przyznania farmaceutom możliwości wystawiania recept w ramach kontynuacji zlecenia lekarskiego Prezydium NRL stwierdza, że o ile znajduje uzasadnienie idea proponowanych rozwiązań umożliwiających kontynuację przez farmaceutę ordynacji lekarskiej w sytuacjach wyraźnie dopuszczonych przez lekarza, o tyle zawarte w projekcie ustawy rozwiązania w przedmiotowym zakresie nie dają odpowiedzi na pytania szczegółowe, jak proces ten ma w praktyce wyglądać.

Rolą farmaceuty powinno być naszym zdaniem fachowe wspieranie działalności zawodowej lekarzy, a nie jej zastępowanie w bliżej nieokreślony sposób. Wątpliwości budzi wprowadzona w art. 3 ust. 1 pkt 10 usługa farmacji klinicznej. Dookreślenia wymaga m. in. na czym polega udział farmaceuty w tworzeniu planu lekowego. Samorząd lekarski uważa, że plan lekowy nie może być tworzony niezależenie od lekarza, a już tym bardziej wbrew jego zaleceniom. Jednocześnie zwraca się uwagę, że pojęcie „plan lekowy pacjenta” nie zostało w ustawie zdefiniowane, a obecnie lekarz nie ma obowiązku tworzenia takiego planu.

W zakresie sposobu unormowania kwestii opieki farmaceutycznej, jako świadczenia zdrowotnego, Prezydium zwraca uwagę, że regulacje w tym zakresie powinny być zdecydowanie bardziej precyzyjne.

Proponowane w projekcie ogólnikowe regulacje nasuwają wątpliwości, m. in. co do zasad współpracy farmaceuty z pacjentem oraz lekarzem. Zasady te nie mogą skutkować ingerencją farmaceuty w terapię prowadzoną przez lekarza, ponoszącego odpowiedzialność za jej wyniki. Doprecyzowania wymagałoby również przewidziane w art. 4 ust. 2 pkt 4 ustawy uprawnienie farmaceuty do zlecania badań diagnostycznych, w szczególności poprzez określenie ich zakresu oraz wskazania strony ponoszącej koszt tych badań.

Mając na uwadze, iż celem przedmiotowego projektu jest m. in. realizacja postulatów zamieszczonych w dokumencie rządowym „Polityka lekowa państwa 2018-2020”, w którym pojawiły się skrytykowane przez środowisko lekarskie zapisy dotyczące umożliwienia farmaceutom wykonywania szczepień w aptekach, w ocenie Prezydium regulacje dotyczące współpracy farmaceuty z pacjentem w warunkach lokalu apteki powinny nawiązywać do realiów posiadanych kadr i miejsca.

Ponadto wątpliwości Prezydium budzi brak określenia sposobu udostępniania farmaceutom wykonującym zawód w podmiocie wykonującym działalność leczniczą dokumentacji medycznej pacjenta. Dane zwarte w dokumentacji medycznej mają charakter danych wrażliwych, a do ich dostępu wymagana jest zgoda pacjenta. Ponadto z projektu ustawy oraz uzasadnienia nie wynika również jak miałby wyglądać przebieg porady farmaceutycznej i sposób jej udokumentowania. Kwestie te wymagają wyjaśnienia z uwagi zarówno na bezpieczeństwo pacjentów i odpowiedzialność za proces leczenia.

Jak wskazano na początku, Prezydium NRL popiera ideę powstania ustawy o zawodzie farmaceuty, jednakże ze względu na stopień nieścisłości zapisów znajdujących się w projekcie, traktuje dokument jako rozpoczęcie dyskusji nad rolą farmaceuty w systemie ochrony zdrowia, deklarując współpracę przy tworzeniu zapisów ustawowych, szczególnie tych, które związane są z wykonywaniem zawodu przez lekarzy i lekarzy dentystów.

Czwarte stanowisko dotyczy projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie kursu w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy. Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej po zapoznaniu się z projektem rozporządzenia Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej stoi na stanowisku, że przewodniczącym komisji egzaminacyjnej powinien być lekarz posiadający specjalizację z medycyny ratunkowej.

Zasadne jest również aby, tak jak dotychczas, także drugi członek komisji egzaminacyjnej był lekarzem. W ocenie Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej, zaproponowana zmiana wymagań w stosunku do składów komisji egzaminacyjnych polegająca na zniesieniu wymogu zapewnienia w składzie komisji przynajmniej dwóch lekarzy, a tym samym dopuszczenie sytuacji, w której w składzie komisji nie będzie żadnego lekarza, może przyczynić się do obniżenia poziomu wiedzy i umiejętności absolwentów kursów w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy.

Ponadto Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej uważa, że członków komisji egzaminacyjnej należy objąć wymogiem posiadania co najmniej 5-letniego doświadczenia w udzielaniu świadczeń zdrowotnych w jednostkach systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne.

Źródło: NIL