Leczenie nowotworów neuroendokrynnych w Polsce
Prof. Beata Kos-Kudła, kierownik Kliniki Endokrynologii i Nowotworów Neuroendokrynnych Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
i Europejskiego Centrum Doskonałości Leczenia Nowotworów Neuroendokrynnych oraz przewodnicząca Polskiej Sieci Guzów Neuroendokrynnych:
- Nowotwory neuroendokrynne to rzadkie, specyficzne nowotwory o podłożu hormonalnym. Dlatego pierwszym lekarzem, z którym ma kontakt pacjent chory na nowotwór neuroendokrynny, jest zazwyczaj endokrynolog.
Od kilkunastu lat zajmuję się leczeniem nowotworów neuroendokrynnych, obecnie
w jedynym w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej Centrum Doskonałości Leczenia Nowotworów Neuroendokrynnych (Center of Excellence) w Katowicach. W ośrodku skupiamy wszystkich specjalistów, którzy powinni zajmować się nowotworami neuroendokrynnymi, gdyż w opiece nad chorym niezwykle ważna jest współpraca interdyscyplinarna. Zespół złożony z onkologa, endokrynologa, gastroenterologa, medyka nuklearnego, radiologa, chirurga-onkologa i patomorfologa, pracuje nad tym, by postawić właściwą diagnozę oraz ustalić najlepsze z możliwych leczenie dla danego pacjenta.
Niestety, ze względu na opóźnioną diagnostykę, w większości przypadków mamy
do czynienia z pacjentem w zaawansowanym stadium nowotworu, dlatego musimy liczyć
się z tym, że choroba może postępować. W takiej sytuacji możliwe jest zastosowanie leczenia farmakologicznego analogami somatostatyny, które powinno ustabilizować chorobę. Gdy
ta jednak postępuje i dochodzi do progresji, konieczne staje się zastosowanie następnych terapii w kolejnych liniach leczenia. Dzięki odpowiednim zaleceniom w leczeniu nowotworów neuroendokrynnych, ustalanym nie tylko na poziomie europejskim, ale także polskim, mamy możliwość korzystania z kilku linii specjalistycznego leczenia, zgodnego z najlepszym algorytmem postępowania dla tej choroby.
Diagnostyka
Prof. Marek Ruchała, kierownik Katedry i Kliniki Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, prezes Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego:
- Nowotwory neuroendokrynne dają niespecyficzne objawy. Co ważne, nawet pacjenci,
u których pojawiają się określone symptomy, często błędnie łączą je z nerwicą czy kłopotami gastrycznymi i nie zgłaszają się we właściwym momencie do lekarza. Jest jeszcze jeden, bardzo istotny element, który znacząco wpływa na opóźnienie diagnostyki – zbyt niski poziom wiedzy na temat guzów neuroendokrynnych, zarówno wśród pacjentów, jak i lekarzy pierwszego kontaktu.
Aby poprawić ten stan rzeczy, Polskie Towarzystwo Endokrynologiczne organizuje dla lekarzy pierwszego kontaktu specjalne kursy z endokrynologii na temat guzów neuroendokrynnych. Edukujemy i uczulamy, że należy zwracać uwagę na pierwsze objawy. Zwracamy np. szczególną uwagę na sytuację, w której badania ultrasonograficzne wątroby wykazuje liczne zmiany ogniskowe, a pacjent – pomimo widocznych zmian – jest w dobrej formie ogólnej. W tym przypadku, lekarz zajmujący się danym pacjentem, powinien wziąć pod uwagę możliwość wystąpienia guza neuroendokrynnego. Przypominamy o tym, jak ważne jest badanie histopatologiczne np. przypadkowo wykrytych podczas badania endoskopowego polipów. To także mogą być nowotwory neuroendokrynne. Szybsza diagnostyka nowotworów neuroendokrynnych to obecnie jedno z największych wyzwań w tej dziedzinie medycyny. Pomocne w tym może być dostępne w większość laboratoriów analitycznych, niezbyt kosztowne badanie chromograniny A.
W przyszłości, gdy stworzymy i wprowadzimy do powszechnego stosowania testy, które pozwolą nam na wykrywanie skłonności genetycznych w kierunku występowania guzów neuroendokrynnych, będziemy już blisko celu, jakim jest właściwe rozpoznawanie
i diagnostyka, nim choroba zdąży się rozwinąć.
Przyszłość diagnostyki biochemicznej nowotworów neuroendokrynnych–NETest®
- (transkrypty genowe)
Prof. Jarosław Ćwikła, Wydział Nauk Medycznych, Katedra Radiologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, prezes Stowarzyszenie Pacjentów i Osób Wspierających Chorych na Guzy Neuroendokrynne Rakowiak.pl:
- NET-test to specyficzny i nowatorski test molekularny, opracowany przez naukowców z Yale University w USA. Obecnie jest on walidowany w badaniach klinicznych, więc nie jest dziś standardowym i powszechnie używanym narzędziem w diagnostyce biochemicznej guzów neuroendokrynnych. Jednak wyniki uzyskiwane w toku prowadzonych badań klinicznych
są bardzo przekonywujące i świadczą o jego wysokiej skuteczności zarówno w diagnostyce, ocenie stadium zaawansowania, w rokowaniu oraz jako czynnik predykcyjny oceny na prowadzone leczenie radioizotopowe. Diagnostyka molekularna guzów neuroendokrynnych,, w szczególności wspominany powyżej NETest® bazuje na identyfikacji 51 specyficznych genów, które są odpowiedzialne za rozwój, wzrost, czynność hormonalną czy angiogenezę (rozwój patologicznej sieci naczyniowej guza) i zostały wyekstrahowane z ponad 3 tysięcy genów związanych z onkogenezą (neotworzeniem), czyli rozwojem nowotworu. Mamy tu do czynienia z bardzo specyficznym narzędziem, które informuje nas o obecności nowotworu neuroendokrynnego, jego dalszym wzroście (progresji) oraz dodatkowo, spełnia rolę czynnika rokowniczego oraz predykcyjnego dla określonych form terapii zaawansowanych. NETest® (specyficzne transkrypty genowe) to odpowiedź na pytanie, w jakim kierunku należy podążać w najbliższym czasie, by wykrywalność nowotworów neuroendokrynnych była szybka
i skuteczna.
Więcej informacji na stronach www.guzynet.pl oraz www.rakowiak.pl.
