Całkowita wartość sprzedaży aptecznej (rynek apteczny i rynek sprzedaży wysyłkowych e-aptek), liczona w cenach detalicznych, w pierwszym półroczu 2016 roku wyniosła 15,6 mld zł, co oznacza wzrost o 3,9% w porównaniu z 2015 r., czyli o ponad 581 mln zł więcej niż w pierwszym półroczu 2015 roku.
Całkowita wartość rynku aptecznego (segmenty Rx, SM), liczona w cenach detalicznych, w pierwszym półroczu 2016 roku wyniosła 15,4 mld zł, co oznacza wzrost o 3,6% w porównaniu z rokiem poprzednim, czyli o ponad 537 mln zł więcej niż w pierwszym półroczu 2015 roku. Dynamika rynku aptecznego (segmenty Rx i SM) na poziomie 3,6% jest niższa od dynamiki rynku w pierwszym półroczu 2015 roku, która wyniosła 9,1% rdr. Wynika to z sezonowego charakteru rynku aptecznego, który w pierwszym półroczu 2015 roku zbudował wysoką wartość na skutek sezonu infekcyjnego. Niższa dynamika w bieżącym okresie to także wpływ negocjacji cenowych w segmencie leków refundowanych, które przyniosły niższe ceny detaliczne leków, a tym samym niższą wartość rynku aptecznego.
Wartość rynku aptecznego Rx wyniosła 9,1 mld złotych. Segment sprzedaży leków na receptę odnotował tempo wzrostu na poziomie 3,3%, czyli o ponad 287 mln zł więcej niż w pierwszym półroczu 2015 roku. Na wzrost wartości rynku aptecznego Rx (+287 mln) w pierwszym półroczu 2016 roku miały wpływ zmiany w klasach ATC1: B – krew i układ krwiotwórczy (+149 mln), G –układ moczowy i hormony płciowe (+29 mln). Klasy te przyniosły łącznie ponad +178 mln wzrostu – stanowi to 62% całkowitego wzrostu na rynku aptecznym Rx.
Wartość rynku leków refundowanych wyniosła 6,1 mld zł i wzrosła o 1,4% rdr, czyli o ponad 86 mln zł. Wartość rynku leków nierefundowanych wyniosła 2,9 mld zł i wzrosła o 7,4% rdr, czyli o ponad 200 mln zł.
Głównym obszarem wzrostu rynku aptecznego Rx okazał się segment leków nierefundowanych – inaczej niż w latach ubiegłych, gdzie duży udział we wzroście miał segment leków refundowanych. Zmiana ta wynika przede wszystkim z obniżek cen leków refundowanych, szczególnie tych stosowanych w leczeniu nadciśnienia, chorób układu oddechowego czy antybiotyków, czego efektem jest niższa kwota wygenerowanego wzrostu. Ponadto, zmiana lidera wzrostu związana jest z kontynuacją modyfikacji zachowań preskrypcyjnych lekarzy, szczególnie w obszarze leków stosowanych w chorobach układu krwionośnego. Obecne standardy prowadzenia terapii p/zakrzepowej wpływają na dynamiczny wzrost klasy ATC1 B, do której należą te leki i odpowiadają za dużą cześć wzrostu segmentu leków nierefundowanych. Przytoczone przykłady zmian będą miały również wpływ na wzrost rynku w kolejnych miesiącach 2016 roku.
Wartość rynku aptecznego SM wyniosła 6,4 mld zł. Segment sprzedaży leków i produktów bez recepty odnotował tempo wzrostu na poziomie 4,1%, czyli o ponad 249 mln zł więcej niż w pierwszym półroczu 2015 roku. W segmencie tym duży wpływ na wartość wzrostu (+249 mln) miały produkty znajdujące się w klasach CHC1 : 04 – Witaminy, minerały (+97 mln), 02 – Preparaty przeciwbólowe (+36 mln), 12 – Preparaty wpływające na układ moczowo-płciowy (+19 mln), 05 – Toniki i inne preparaty stymulujące (+19 mln). Klasy te przyniosły łącznie +171 mln wzrostu – stanowi to 69% całkowitego wzrostu na rynku aptecznym SM. W porównaniu do pierwszego półrocza 2015 roku - w którym dynamika wzrostu rynku aptecznego SM wyniosła 10,7% - obecna dynamika na poziomie 4,1% może wydawać się niska. Należy jednak pamiętać, że wysoki wzrost w ubiegłym roku to efekt wysokiej sprzedaży leków i produktów OTC stosowanych w schorzeniach infekcyjnych. Zbudowały one tym samym wysoką wartość rynku i pomimo porównywalnie wysokiego sezonu infekcyjnego w bieżącym roku, dynamika wzrostu odnosząca się do okresu styczeń – czerwiec 2016 jest już ponad dwukrotnie niższa.
Nadal istotnym elementem wzrostu rynku SM są leki i produkty, które zostały nowo wprowadzone do tego segmentu i rozpoczęły sprzedaż w analizowanym okresie. Część z nich to tzw. switch Rx-OTC – produkty, które zmieniły status dostępności z Rx na OTC. Zmiana dostępności dla leków zawierających colecalciferol, inosine oraz dexketoprofen przyniosła ponad 80 mln wzrostu, czyli 1/3 całkowitej kwoty wzrostu. W kolejnych miesiącach produkty ze zmienionym statusem dostępności będą w dalszym ciągu pozytywnie wpływały na rozwój rynku SM.
Na wartość rynku aptecznego wpływ ma także liczba i struktura aptek oraz zmiany jakie w nich zachodzą. Na koniec czerwca 2016 roku w Polsce funkcjonowało 14 625 aptek. Całkowita liczba aptek wzrosła o 165 podmiotów w stosunku do czerwca 2015 roku. Na przestrzeni tego 12-miesięcznego okresu kontynuowany był trend wzrostowy liczby aptek sieciowych. W ostatnim miesiącu drugiego kwartału 2016 roku było ich 5 676 (+689 aptek, rdr). Trzy największe, pod względem liczby aptek, sieci to: Dbam o Zdrowie, Dr. Max oraz APTEKA cef@rm 36,6. Zmniejszyła się o 524 liczba aptek niezależnych, które w czerwcu 2016 roku stanowiły 61,2% całkowitej liczby aptek i odpowiadały za 44,2% wartości sprzedaży na rynku aptecznym.
Średni obrót apteki w maju 2016 roku wyniósł 166 tys. zł (+1,4% rdr), przy czym był on zróżnicowany pomiędzy aptekami sieciowymi i niezależnymi - odpowiednio 244 tys. zł i 118 tys. zł. Średnia liczba transakcji1 w aptece wyniosła 3,6 tys., i wzrosła o 1,4% w stosunku do maja 2015 roku. Największy segment sprzedaży czyli segment leków Rx refundowanych, stanowił w aptece 37 % całkowitego obrotu apteki i wynosił 61 tys. zł. (-4,8% rdr).
Średnia wartość transakcji w aptece wyniosła 47,06 zł (+2,1% rdr) i w 76% była pokrywana przez pacjenta, który dopłacał 35,56 zł (-2,6% rdr). Udział wydatków pacjenta w całkowitym koszcie leków na receptę (refundowanych i nierefundowanych) wyniósł 57,1% i wzrósł w porównaniu do pierwszego półrocza roku poprzedniego o 0,6 pp. Średni wydatek pacjenta za jedno opakowanie produktu (Rx i SM) wyniósł 13,57 zł i zwiększył się w porównaniu do 1 półrocza roku ubiegłego o 2,3%.
Źródło: IMS Health
