Gwarancją bezpieczeństwa epidemiologicznego jest poziom zaszczepienia społeczeństwa w zakresie 90-95%. Obecnie poziom ten niebezpiecznie zbliża się do granicy bezpieczeństwa, a w całej Europie coraz częściej pojawiają się lokalne epidemie chorób zakaźnych, które wcześniej – dzięki szczepieniom – zostały niemal wyeliminowane. Statystyki prowadzone w latach 2010-2017 przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego są niepokojące – mimo wysokich kar rodzice nie decydują się na szczepienie dziecka – liczba odmów wzrosła o ponad 775 proc. - od 3 437 w 2010 roku do aż 30 089 w 2017 . Pielęgniarki i położne stanowią kluczowe ogniwo systemu ochrony epidemiologicznej, ponieważ edukują rodziców dzieci od pierwszych dni ich życia, stanowiąc, więc kluczowe ogniwo w systemie ochrony epidemiologicznej.
- Szczepienia umożliwiają wytworzenie odporności – co jest zdecydowanie bardziej bezpieczne dla dziecka, niż przebycie choroby zakaźnej. Dzięki szczepieniom ochronnym udało się powstrzymać epidemie wielu groźnych chorób. Główny Inspektorat Sanitarny co roku aktualizuje Program Szczepień Ochronnych (PSO), popularnie nazywany Kalendarzem Szczepień. PSO określa, przeciw jakim chorobom zakaźnym i kiedy dzieci powinny zostać uodpornione. Kalendarz zawiera szczepienia obowiązkowe oraz zalecane. Według oficjalnych danych, odporność populacyjna działa w stopniu chroniącym przed epidemiami, gdy poziom wyszczepialności plasuje się na poziomie 90-95%. Niestety, w dobie rosnącego zagrożenia dla funkcjonowania systemu szczepień – opartego na odporności indywidualnej i populacyjnej oraz na skutek coraz częstszych odmów rodziców w kwestii szczepienia dzieci – istnieje poważne niebezpieczeństwo powrotu groźnych chorób zakaźnych, takich jak krztusiec, polio czy odra. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego gromadzi informacje dotyczące liczby odmów dotyczących szczepień obowiązkowych u osób do 19 roku życia. Z danych tych wynika, że na przestrzeni ostatnich lat dramatycznie wzrosła liczba odmów – mówi Zofia Małas, Prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych.
Bezpieczeństwo szczepionek jest sprawdzane w badaniach klinicznych, które są obowiązkowe dla producentów i potwierdzane przez specjalne instytucje rządowe. Po wprowadzeniu szczepionek do obrotu ich bezpieczeństwo jest monitorowane.
- W całym procesie decyzyjnym niezwykle istotna jest rola pielęgniarek i położnych, które są autorytetami w sprawach pielęgnacji i opieki nad dziećmi. To właśnie pielęgniarki i położne spędzają z rodzicami i ich dziećmi najwięcej czasu już od pierwszych chwil życia, nawiązując tym samym bliską relację z całą rodziną. Pielęgniarki i położne stanowią kluczowe ogniwo systemu ochrony epidemiologicznej i w związku z tym zobowiązane są do stałego aktualizowania wiedzy merytorycznej. Szczepienia ochronne to delikatny temat, budzący obecnie wiele emocji. Wypracowanie skutecznego sposobu rozmowy z dociekliwymi rodzicami jest sposobem na zmniejszenie stresu w codziennych kontaktach z pacjentami. Umiejętność przekazania korzyści płynących ze szczepień oraz nakreślenie ewentualnych niepożądanych odczynów poszczepiennych daje realne narzędzia współpracy, mogące zaważyć na decyzji rodziców w tak kluczowej sprawie, jaką jest zachowanie bezpieczeństwa epidemiologicznego – dodaje Zofia Małas.
źródło: NIPiP
