Mając na uwadze to, jak groźne może być zakażenie pneumokokami, zwłaszcza dla osób z tzw. grupy ryzyka, jak z punktu widzenia konsultanta ds. pediatrii powinna wyglądać wzorcowa ochrona tej grupy?
Obecnie dla osób z tzw. grupy ryzyka mamy bezpłatne szczepienia, tj. dla dzieci do 5-tego roku życia. A wszystko dlatego, że kiedy odbywała się rejestracja tej grupy ryzyka, również do 5-tego roku życia była rejestracja szczepionki. Miała ona w swojej charakterystyce produktu leczniczego wskazania do szczepienia grup ryzyka. W tej chwili podkreślamy, że w stosunku do dzieci, te grupy ryzyka powinny być wydłużone do 19 roku życia. Jako przykład podam, że dziecko z chorobą nowotworową, bez śledziony może być szczepione do powyżej piątego roku życia. Stąd postulat pediatrycznej grupy ekspertów, konsultantów krajowych do MZ i GIS o przedłużenie tej grupy ryzyka do 19 r.ż. Drugą, bardzo ważną grupą ryzyka stanowią osoby dorosłe powyżej 50 r.ż, na pewno powyżej 60 r.ż. , wszystkie osoby powyżej 65 r.ż., natomiast wcześniej te osoby, które mają przewlekłe choroby płuc czy choroby serca. Są to ściśle określone naukowo grupy ryzyka zachorowania na inwazyjną chorobę pneumokokową, co nie znaczy, że osoby dotychczas zdrowe na tę chorobę nie zachorują. I też są na to dowody, czyli osoby między 20 a 50 rokiem życia.
Jak wyglądają światowe standardy?
Gdy została zarejestrowana pierwsza szczepionka przeciwko pneumokokom, szczepionka 7-walentna, to została natychmiast wprowadzona do programu szczepień ochronnych wielu krajów. Z kolei później, jeżeli została ona rozszerzona jako szczepionka 13-walentna tzn. zawierająca jeszcze 6 dodatkowych serotypów, to zastąpiła poprzednią 7-walentną. W międzyczasie została zarejestrowana jeszcze inna szczepionka 10-walentna, która chroni przeciwko 10 serotypom. Obydwie z resztą szczepionki 13 i 10-walentna są skutecznymi i bezpiecznymi, ale tylko w stosunku do tych serotypów, które zawarte są w szczepionce. Jedne kraje wybrały wariant optymalny czyli schemat 3+1 dla wszystkich dzieci czyli powyżej drugiego miesiąca życia i szczepionkę 13-walentą. I tak jest w większości krajów na świecie. Inne kraje, w tym Polska, wybrały do programu powszechnych szczepień ochronnych 10-walentą dla dzieci urodzonych po 31 grudnia 2017 roku. Przykładowo w Kielcach, gdzie od 11 lat wszystkie dzieci, które się urodziły są wyszczepione początkowo stosowano szczepionką 7-walentą, bo taka była dostępna, a później 13-walentą. W Polsce jest bardzo dużo programów samorządowych, poczynając od Warszawy do mojego miasta rodzinnego - Ostrowca Świętokrzyskiego, gdzie wszystkie dzieci między 24 a 36 miesiącem życia albo 2 a 5 rokiem życia mają bezpłatne szczepienie przeciwko pneumokokom. I tu używana jest szczepionka 13-walentna.
