Martyna Chmielewska: Czy środowisko pielęgniarek jest gotowe na poszerzenie swoich kompetencji np. przejęcie niektórych obowiązków lekarzy?
Zofia Małas: Każda zmiana wymaga czasu. Część środowiska jest gotowa na zmiany. Wiele pielęgniarek pyta, kiedy będą dostępne nowe produkty, takie jak: porada, możliwość elektronicznego wystawiania recepty. Część środowiska pielęgniarskiego trzeba przekonywać do wprowadzenia zmian. Tak jest w każdym zawodzie. Lekarze też na początku mieli bardzo duże opory ws. wystawiania elektronicznych zwolnień. W tej chwili e-zwolnienia działają i nie pamięta się już o wcześniejszych oporach. Przeprowadziliśmy dyskusję w sprawie wystawiania recept przez pielęgniarki. Obecnie te, które już to robią, są bardzo zadowolone. Najważniejsze, że pacjent jest usatysfakcjonowany. Receptę najczęściej wystawia pielęgniarka rodzinna, która posiada kompetencje poszerzone ( zdobywa je po kursie kwalifikacyjnym albo po zdobyciu tytułu magistra pielęgniarstwa - II stopień wykształcenia). Pielęgniarka wie, jak przeprowadzić wywiad z pacjentem w domu. Wie, jak go zbadać. Jeżeli widzi jakiekolwiek ryzyko, to konsultuje się z lekarzem.
M.Ch.: Czy trudno jest przekonać pacjenta np. do porady pielęgniarskiej?
Z.M.: Pacjenta trzeba przekonać do porady pielęgniarskiej. Trzeba mu uświadomić, że nie zawsze musi wykonywać ją lekarz. Podczas Forum Ochrony Zdrowia w Krynicy poinformowałam, że położne mogą prowadzić ciążę fizjologiczną, a także poród, zgodnie ze standardem. Niektóre położne już to robią . Mam nadzieję, że wszystkie się do tego przekonają. Chciałabym, aby przyszłe matki wiedziały o tym, że położna potrafi profesjonalnie zaopiekować się kobietą w ciąży. Jeśli ciąża jest w sposób profesjonalny prowadzona, to należy najczęściej oczekiwać porodu fizjologicznego. Skoro nasze koleżanki pielęgniarki z całej Europy wykonują te czynności, to my nie miałybyśmy tego robić. Zarządzanie zmianą to proces. Nie da się wprowadzić szybko zmian. Pielęgniarki, które będą to robić, wymienią się doświadczeniami z innymi koleżankami. Musimy przyzwyczaić do tego społeczeństwo, które do tej pory nie było gotowe na tego typu zmiany. Trzeba przekonać zwłaszcza seniorów i ich rodziny do tego, że nie zawsze muszą z danym przypadkiem zgłaszać się do lekarza.
M.Ch.: Co dzięki poradzie pielęgniarskiej może zyskać pacjent?
Z.M.: Ideą jest zmniejszenie kolejek do lekarzy, poradni specjalistycznych. Częścią pacjentów może wstępnie zająć się pielęgniarka, zrobić tzw. triage czyli segregację pacjentów, zebrać wywiad, i zdecydować, który pacjent rzeczywiście musi trafić do lekarza, a którym zajmie się pielęgniarka. Jeżeli pielęgniarka ma kompetencje np. do zdjęcia szwów, może to zrobić (oczywiście jeśli rana pacjenta pięknie się zagoiła i nie jest zainfekowana). Może też udzielić dalszych wskazówek. Taki pacjent nie trafia wtedy do lekarza, dzięki czemu ten może się zająć bardziej skomplikowanymi przypadkami. Zawsze boli mnie widok rzeszy pacjentów diabetologicznych, onkologicznych i kardiologicznych. Choć dużo mówi się o profilaktyce pierwszego rzutu czyli adresowanej do zdrowego społeczeństwa, a także do osób już w pewnym stadium choroby, to jest to jeszcze pole nie do końca zagospodarowane. Mamy np. problem z otyłością dzieci i młodzieży. Pielęgniarki mogą uczyć dzieci o tym, jak należy prowadzić zdrowy styl życia. Kolejna sprawa dotyczy pacjentów diabetologicznych, których mamy bardzo dużo. Pielęgniarka może się nimi zająć, jak również osobami starszymi. 80 procent seniorów wymaga pielęgnacji, informacji o tym, jak się właściwie ubierać, odżywiać. Z takimi problemami nie trzeba się zgłaszać do lekarza. Pielęgniarka w stu procentach sobie z nimi poradzi.
