Ile kosztuje zdrowie? Wydatki publiczne i prywatne w latach 2022–2024

Według Narodowego Rachunku Zdrowia (NRZ) opracowywanego przez Główny Urząd Statystyczny, w 2024 roku bieżące wydatki na ochronę zdrowia sięgnęły 293,6 mld zł. To aż o 47 mld zł więcej niż w 2023 r. (246,6 mld zł) i równowartość 8,1% PKB. Wzrost objął zarówno sektor publiczny, jak i prywatny.

Wydatki publiczne w 2024 r. wyniosły 229,1 mld zł, co oznacza wzrost o 37,1 mld zł względem roku poprzedniego. Ich udział w PKB wzrósł do 6,3% (z 5,6% w 2023 r.). Z kolei prywatne wydatki – m.in. te ponoszone przez gospodarstwa domowe – zwiększyły się o 9,9 mld zł, osiągając wartość 64,5 mld zł.

Dane o wydatkach na ochronę zdrowia pochodzą z dwóch źródeł: Narodowego Rachunku Zdrowia oraz zestawień przygotowywanych przez Ministerstwo Zdrowia. Ze względu na odmienne metodologie nie są one bezpośrednio porównywalne. NRZ uwzględnia całość wydatków bieżących – publicznych i prywatnych – natomiast dane ministerialne obejmują wyłącznie środki publiczne, ale nie ograniczają się tylko do wydatków bieżących (np. zawierają także inwestycje).

Struktura wydatków: leczenie najważniejsze

W 2023 roku największą część wydatków na zdrowie (58,9%) stanowiły usługi lecznicze. Na produkty medyczne, w tym leki, przeznaczono 17,3% wydatków, na opiekę długoterminową – 7,8%, a na rehabilitację – 4,6%.

Największy strumień pieniędzy trafił do szpitali – 43% wszystkich wydatków bieżących. Ambulatoryjna opieka zdrowotna pochłonęła 24,7%, a detaliczna sprzedaż produktów medycznych – 16,7%.

Skąd pochodzą środki?

Podstawą finansowania opieki zdrowotnej w Polsce są obowiązkowe składki zdrowotne, które w 2023 r. stanowiły 65,2% wszystkich przychodów systemu. Prawie 18% pochodziło z dobrowolnych transferów (m.in. z kieszeni pacjentów i prywatnych instytucji), a 12,2% ze środków rządowych i samorządowych. Udział prywatnych ubezpieczeń i abonamentów wyniósł 4,7%.

Dane Ministerstwa Zdrowia: 210 mld zł z budżetu w 2024 r.

Zgodnie z przepisami, na ochronę zdrowia w 2024 r. powinno zostać przeznaczone minimum 6,2% PKB z roku N-2, czyli nie mniej niż 190,6 mld zł. W praktyce środki przekazane NFZ przekroczyły ten poziom i wyniosły 210,6 mld zł, co stanowiło 6,85% PKB.

Oznacza to wzrost o 25,8 mld zł, czyli o 14% w porównaniu z 2023 r. (wówczas wykonanie nakładów publicznych wyniosło 184,8 mld zł).

Dekada wzrostów

Zarówno w danych GUS, jak i Ministerstwa Zdrowia widać systematyczny wzrost nakładów na zdrowie. Między 2014 a 2024 rokiem publiczne nakłady według wykonania zwiększyły się o 188,9%, a według planów budżetowych – o 163,4%. W tym samym czasie całkowite bieżące wydatki (publiczne i prywatne) wzrosły o 173,2%. Wzrost nakładów idzie w parze z coraz większym zapotrzebowaniem na świadczenia zdrowotne oraz wyzwaniami demograficznymi i epidemiologicznymi.

Raport: TU

Źródło: GUS