Działalność Agencji ma zapewnić rozwój nauk medycznych oraz nauk o zdrowiu oraz
przyczyni się do wzrostu innowacyjności polskiej medycyny. Rolą Agencji jest zapewnienie
właściwego źródła finansowania dla badań stanowiących podstawę zarządzania opieką
medyczną i zdrowotną w oparciu o dowody naukowe. Agencja wspiera rozwój badań w
dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu oraz technologii medycznych.
Działalność Agencji będzie komplementarna w stosunku do istniejących instytucji systemu
ochrony zdrowia. Luka w systemie ochrony zdrowia polegająca na braku wyspecjalizowanej
instytucji skoncentrowanej w swojej statutowej działalności tylko na badaniach naukowych w
dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu oraz interdyscyplinarnych o celach medycznych zostanie zniwelowana przez powstanie Agencji.
Regulacja zawarta w projekcie rozporządzenia jest niezbędna do zapewnienia zgodności
przepisów określających warunki i tryb udzielania pomocy publicznej i pomocy de minimis za pośrednictwem Agencji, z przepisami dotyczącymi pomocy publicznej obowiązującymi w Unii Europejskiej.
Projektowane rozporządzenie przewiduje możliwość udzielenia pomocy publicznej beneficjentom na działania wskazane w art. 15 ust 2 ustawy. Projekt rozporządzenia reguluje tryb i warunki jej udzielania.
W obecnym systemie instytucjonalnym ochrony zdrowia nie istnieje wyspecjalizowana
instytucja zajmująca się wspieraniem i rozwojem badań medycznych, co przekłada się na liczbę prowadzonych badań w naszym kraju. Problem ten widoczny jest w szczególności w przypadku niekomercyjnych badań klinicznych (NKBK). W Rzeczypospolitej Polskiej badania te stanowią zaledwie ok. 2 % wszystkich zarejestrowanych badań klinicznych. W krajach Europy Zachodniej około 40% wszystkich badań klinicznych jest realizowanych w formie NKBK, które obejmują akademickie projekty naukowobadawcze w medycynie lub badania inicjowane przez badaczy realizowane przez uniwersytety, towarzystwa naukowe, naukowe grupy badawcze lub instytuty naukowo-badawcze. Dla przykładu, w Austrii NKBK stanowią ponad jedną trzecią wszystkich badań klinicznych, w Finlandii – ponad połowę. Wśród podstawowych barier w prowadzeniu niekomercyjnych badań klinicznych w kraju wymienia się m.in. brak sprawnego mechanizmu finansowania tego typu przedsięwzięć.
Bariera w finansowaniu badań medycznych, w tym badań klinicznych przyczynia się do
powstania istotnych strat dla budżetu państwa. Szacuje się, że tylko w 2014 r. ok. 70 badań nie doszło do skutku. W rezultacie polski rynek mógł stracić nawet ok. 170 mln zł, a budżet
państwa ok. 54 mln zł. Straty, jakie ponosi polska gospodarka w perspektywie
długoterminowej, mogły być znacznie większe, gdyż dotyczą one nie tylko utraconych
wpływów budżetowych, ale także innych korzyści niematerialnych tj. transferu technologii,
know-how. Ponadto, postrzeganie Rzeczypospolitej Polskiej jako kraju, który nie jest
zaangażowany w aktywne wspieranie innowacyjnych dziedzin gospodarki (do których zalicza się obszar nauk medycznych i nauk o zdrowiu), może w przyszłości wpływać na ogólną opinię o naszym kraju jako o miejscu nieatrakcyjnym z punktu widzenia potencjalnych inwestorów.
Zakłada się, że pierwsze granty na prowadzenie niekomercyjnych badań klinicznych zostaną
przyznane w 2019 r. Pierwszych efektów tych badań będzie można spodziewać się po ok. 4
latach. Oczekiwanym efektem badań może być obniżenie kosztów w perspektywie
długoterminowej kosztów poszczególnych terapii, w tym w szczególności w obszarze
onkologii i kardiologii.
Działalność Agencji i rozwiązania przewidziane w rozporządzeniu są szansą na rozwój
innowacji w obszarze nauk medycznych i nauk o zdrowiu.
Projektowane rozporządzenie będzie umożliwiało realizację przedsięwzięć wpisujących się w
politykę rządu polskiego i Unii Europejskiej postulującą zwiększenie nakładów na B+R.
Projektowane rozporządzenie podlega notyfikacji do Komisji Europejskiej, jeżeli średni roczny budżet Agencji przeznczony na pomoc publiczną przekroczy 150 mln EURO. Według założeń budżetowych Agencji, poziom taki zostanie osiągnięty dopiero w 2024 r. W związku z tym, na tę chwilę nie ma potrzeby tworzenia planów ewaluacyjnych oraz notyfikacji.
Projekt: TU
Źródło: RCL
