Kto zapłaci za błędy lekarskie: lekarz czy placówka, w której zatrudniony jest lekarz? Co mówią prawnicy?
Na prośbę OZZL kancelaria prawna odpowiada na pytanie jak wygląda odpowiedzialność cywilna lekarza zatrudnionego na podstawie umowy cywilno-prawnej ze szpitalem.
Od kogo pacjent, który poniósł szkodę podczas leczenia w podmiocie leczniczym może domagać się odszkodowania?
Podmiotem odpowiedzialnym za szkodę pacjenta powstałą w wyniku prowadzonego leczenia może być zarówno lekarz, jak i podmiot leczniczy, jednakże podstawy tej odpowiedzialności są różne. Nie należy również pomijać odpowiedzialności ubezpieczyciela podmiotu leczniczego i lekarza, od którego pacjent również może domagać się odszkodowania. (…) Odpowiedzialność odszkodowawcza podmiotu leczniczego wobec pacjenta za powstałą na jego osobie szkodę powstaje w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (tzw. odpowiedzialność kontraktowa). Podstawą tej odpowiedzialności jest art. 471 k.c., zgodnie z którym dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
W przypadku wytoczenia przez pacjenta powództwa przeciwko podmiotowi leczniczemu o odszkodowanie z tytułu poniesionej szkody i zasądzenia go, czy podmiot leczniczy będzie mógł ubiegać się o zwrot zapłaconego odszkodowania bezpośrednio od lekarza, który zawinił podczas leczenia?
Odpowiedzialność kontraktowa występuje również pomiędzy lekarzem a podmiotem leczniczym, z którym łączy go umowa cywilnoprawna o świadczenie usług medycznych. Warunkiem odpowiedzialności odszkodowawczej lekarza wobec podmiotu leczniczego jest powstanie szkody w majątku tego drugiego spowodowanej roszczeniem odszkodowawczym pacjenta. Należy bowiem wskazać, że zawierając umowę o świadczenie usług medycznych z podmiotem leczniczym, lekarz zobowiązuje się do dołożenia należytej staranności w procesie leczenia pacjenta, wykonaniu świadczeń zdrowotnych tj. działań służących zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz podjęciu innych działań medycznych wynikających z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania. (…)
W przypadku wytoczenia przez pacjenta powództwa przeciwko lekarzowi o odszkodowanie z tytułu poniesionej szkody i zasądzenia go, czy lekarz będzie mógł ubiegać się o zwrot zapłaconego odszkodowania bezpośrednio od podmiotu leczniczego, w którym jest zatrudniony na podstawie umowy cywilnoprawnej?
Jak to zostało wskazane w odpowiedzi na pytanie pierwsze lekarz odpowiada odszkodowawczo wobec pacjenta na podstawie tzw. odpowiedzialności deliktowej, której jedną z przesłanek jest wina lekarza w powstaniu szkody. W przypadku pozwania lekarza i uznania go wyłącznie winnym powstania szkody, lekarz nie ma podstaw do dochodzenia odszkodowania od podmiotu leczniczego.
Jeżeli natomiast szkoda została spowodowana przez czyn niedozwolony lekarza oraz jednocześnie czyn niedozwolony, którego dopuścił się podmiot leczniczy ponoszą oni odpowiedzialność solidarną wobec pacjenta (art. 441 § 1 k.c.). Jeżeli lekarz w ramach odpowiedzialności solidarnej naprawił szkodę pacjenta, może on na zasadach tzw. regresu żądać od podmiotu leczniczego zwrotu odpowiedniej części wypłaconego pacjentowi odszkodowania. (…)
Wnioski:
Pacjent ma prawo dochodzić odszkodowania za szkodę wyrządzoną w związku z jego leczeniem zarówno od lekarza, jak i od podmiotu leczniczego, przy czym podstawa prawna ich odpowiedzialności może być różna dla każdego z nich. Podmiot leczniczy co do zasady ponosi wobec pacjenta odpowiedzialność kontraktową, a w pewnych sytuacjach może ponosić odpowiedzialność deliktową. Natomiast lekarz będzie ponosił wobec pacjenta odpowiedzialność deliktową.
Pacjent może również dochodzić odszkodowania bezpośrednio od ubezpieczyciela podmiotu leczniczego lub lekarza. Z odpowiedzialnością ubezpieczyciela łączy się zagadnienie tzw. odpowiedzialności in solidum.
Jeżeli lekarz zapłacił odszkodowanie pacjentowi, gdyż został pozwany z tytułu czynu niedozwolonego, a podmiot leczniczy nie dopuścił się takiego czynu, lekarz nie ma podstaw do żądania zwrotu wypłaconego przez siebie odszkodowania. W przypadku naprawienia przez podmiot leczniczy szkody powstałej z winy lekarza może on domagać się odszkodowania od lekarza z uwagi na niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie łączącej go z podmiotem leczniczy umowy na świadczenie usług medycznych.
Lekarz może dochodzić zwrotu od podmiotu leczniczego, zapłaconego pacjentowi odszkodowania w przypadku wystąpienia solidarnej odpowiedzialności podmiotu leczniczego i lekarza za szkodę z tytułu czynu niedozwolonego. Lekarz będzie mógł dochodzić od podmiotu leczniczego zwrotu w odpowiedniej części zależnie od okoliczności, a zwłaszcza od winy podmiotu leczniczego oraz od stopnia, w jakim przyczynił się do powstania szkody. Ograniczenia kwotowe odpowiedzialności lekarza wobec podmiotu leczniczego za wyrządzoną szkodę są dopuszczalne na podstawie zasady swobody umów. Jednakże podmiot leczniczy i lekarz nie mogą się umówić na ograniczenie kwotowe odpowiedzialności tego drugiego za szkody, które może on wyrządzić umyślnie.
Pełna porada prawna: TU
Źródło: ozzl.org.pl
Czytaj także: Czy Ewa Kopacz pomoże niezależnym aptekom?
