Poniżej przedstawiamy uzasadnienie projektu:
Projekt rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów jest wykonaniem upoważnienia ustawowego zawartego w art. 16 ust. 10, art. 16g ust. 1 oraz art. 16x ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2018 r. poz. 617, z późn. zm.). Przedmiotową problematykę regulowało poprzednio rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 2 stycznia 2013 r. w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów (Dz. U. z 2013 r. poz. 26). Ustawą z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1991, z późn. zm.), zwaną dalej "ustawą zmieniającą", wprowadzono System Monitorowania Kształcenia Pracowników Medycznych, za pomocą którego od dnia 1 maja 2017 r. prowadzony jest nabór na szkolenie specjalizacyjne lekarzy i lekarzy dentystów oraz dokumentowanie przebiegu tego szkolenia. Zgodnie z art. 48 ust. 1 pkt 4b ustawy zmieniającej, poprzednio obowiązujące rozporządzenie w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów utraciło moc obowiązującą w dniu 1 stycznia 2019 r. Niniejszy projekt uwzględnia regulacje ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty związane z wprowadzeniem Systemu Monitorowania Kształcenia Pracowników Medycznych (SMK) w tym Elektronicznej Karty Szkolenia (EKS). Projekt rozporządzenia realizuje także upoważnienia ustawowe z art. 16x ust. 1 pkt 5a, 5b, 5c, oraz pkt 13–16 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, które zostały wprowadzone ustawą zmieniającą i nie są przedmiotem regulacji obecnie obowiązującego rozporządzenia. Zgodnie z powyższym w projekcie rozporządzenia określono tryb unieważniania pytań testowych z Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego, zwanego dalej „PES”.
Projekt rozporządzenia ustala również wynagrodzenie członków i przewodniczącego PKE na 200 zł za posiedzenie dla członka komisji egzaminacyjnej i 400 zł za posiedzenie dla przewodniczącego komisji egzaminacyjnej. Wskazane kwoty są zgodne z dyspozycją art. 16u ust. 7 pkt 1 ustawy. Zgodnie z projektowanym zapisem wynagrodzenie członków komisji wzrośnie o 70 zł za posiedzenia, a przewodniczących komisji o 100 zł za posiedzenie, względem poprzednio obowiązującego stanu prawnego. Tym samym wynagrodzenia członków komisji i przewodniczących komisji egzaminacyjnej nie będą znacznie różniły się od wynagrodzeń członków komisji i przewodniczących komisji Lekarskiego Egzaminu Końcowego i Lekarsko Dentystycznego Egzaminu Końcowego, które zgodnie z rozporządzaniem ministra zdrowia z dnia 2 października 2017 r. w sprawie Lekarskiego Egzaminu Końcowego i Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Końcowego (Dz. U. poz. 1877) wynoszą 500 zł za posiedzenie dla przewodniczącego Zespołu Egzaminacyjnego i 250 zł za posiedzenie dla członka Zespołu Egzaminacyjnego.
Szacuje się, że koszty podniesienia wynagrodzeń dla członków i przewodniczących komisji PES będą wynosić ok. 300 tys. zł rocznie. Projekt rozporządzenia wprowadza również współczynniki przeliczeń procentowego wyniku egzaminu testowego PES na ocenę (zał. nr 10) oraz przelicznik ocen końcowych z PES (załącznik nr 11). Ponadto w projekcie określono tryb wydawania przez dyrektora Centrum Egzaminów Medycznych, zwanego dalej "CEM", duplikatu i odpisu dyplomu PES oraz sposób uiszczania opłaty za wydanie tych dokumentów. Do projektu rozporządzenia wprowadzono także przepisy regulujące tryb dokonywania przez dyrektora CEM korekty dyplomu PES oraz sposób uiszczania opłaty za dokonanie tej korekty. Projekt określa również wzór dokumentu potwierdzającego ukończenie kursu szkoleniowego (załącznik nr 14), o którym mowa w art. 19g ust. 7 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Projekt rozporządzenia ustala także wysokość wynagrodzenia dla członków zespołów kontrolnych za wykonanie czynności kontrolnych, o którym mowa w art. 19i ust. 12 pkt 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, na poziomie 300 zł.
Wskazana kwota jest kwotą maksymalną, jaka można przyznać za ww. czynności jednak na podstawie praktyki Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, zwanego dalej "CMKP", można stwierdzić, że ustalenie jej na niższym poziomie znacznie utrudni, a być może uniemożliwi znalezienie ekspertów chętnych do prowadzenia czynności kontrolnych. Na dzień dzisiejszy CMKP wypłaca wynagrodzenia dla członków zespołów kontrolnych na podstawie art. 19i ust. 12 pkt 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Jak wskazuje CMKP rocznie wykonuje się ok 40-50 kontroli, o których mowa w art. 19i. Łączne koszty wynagrodzenia dla zewnętrznych członków (spoza pracowników CMKP) komisji kontrolnych wynoszą rocznie ok. 5 tys. zł, zatem CMKP może je pokryć w ramach środków własnych, jak to robi obecnie. Zmieniono również zasady ubiegania się o odbywanie szkolenia specjalizacyjnego przez lekarzy cudzoziemców. Zgodnie z treścią § 4 ust. 8 i 9 poprzednio obowiązującego rozporządzenia tylko wąska grupa cudzoziemców spoza Unii Europejskiej, tj. cudzoziemcy posiadający zezwolenie na pobyt czasowy lub wizę na terytorium Rrzeczypospolitej Polskiej, była zobowiązana do uzyskania zgodny Ministra Zdrowia na odbywanie przez nich szkolenia specjalizacyjnego. Wskazani cudzoziemcy powyższą zgodę zobowiązani byli uzyskać po zakwalifikowaniu się do odbywania szkolenia specjalizacyjnego, obowiązującego obywateli polskich przeprowadzanego przez poszczególnych wojewodów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Odmienne traktowanie cudzoziemców spoza UE, posiadających zezwolenie na pobyt czasowy lub wizę na terytorium RP wynikało z art. 16h ust. 3 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty w zw. z art. 43 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 25 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2016 r. poz. 1842, z późn. zm.). Ustawa prawo o szkolnictwie wyższym utraciła moc obowiązującą z dniem 1 października 2018 r. Jednocześnie utracił moc obowiązującą art. 43 ust. 2, określający kategorie cudzoziemców, którzy mogą podejmować i odbywać studia, studia doktoranckie oraz inne formy kształcenia na zasadach obowiązujących obywateli polskich. Obecnie kwestie zasad odbywania studiów i uczestniczeniu w badaniach naukowych i szkoleniach przez osoby niebędące obywatelami polskimi reguluje art. 323 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 r. poz. 1668) (dalej: POSWIN), zatem obecnie na zasadach określonych w tym przepisie (zgodnie z odwołaniem zawartym w art. 16h ust. 3 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty) lekarz cudzoziemiec niebędący obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej może odbywać szkolenie specjalizacyjne. W związku z powyższym każdy cudzoziemiec niebędący obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej (nie jak dotychczas tylko cudzoziemiec posiadających zezwolenie na pobyt czasowy lub wizę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej) może odbywać szkolenie specjalizacyjne tylko w przypadku istnienia podstawy z art. 323 ust. 1 POSWIN. Zatem koniecznym jest umożliwienie lekarzom cudzoziemcom spoza Unii Europejskiej uzyskanie – 31 – możliwości odbywania szkolenia specjalizacyjnego przez określenie procedury wydania przez Ministra Zdrowia decyzji zawierającej zgodę na odbywanie szkolenia specjalizacyjnego, gdyż pozostałe podstawy do rozpoczęcia kształcenia wymienione w art. 323 ust. 1 POSWIN nie mają zastosowania przy ubieganiu się o rozpoczęcie szkolenia specjalizacyjnego. W projektowanym rozporządzeniu wprowadzono również uproszczony względem poprzedniego wzór wniosku o wyrażenie zgody przez ministra zdrowia na odbywanie szkolenia specjalizacyjnego przez lekarzy cudzoziemców spoza Unii Europejskiej. W projekcie wprowadzono również regulację w zakresie terminu na skierowanie lekarza do odbywania szkolenia specjalizacyjnego. W obecnym stanie prawnym wojewoda kieruje lekarza zakwalifikowanego do odbywania szkolenia specjalizacyjnego w danym postępowaniu kwalifikacyjnym w terminie nie dłuższym niż 15 dni od dnia zakończenia danego postępowania kwalifikacyjnego, natomiast przedmiotowy projekt przedłuża ten termin do 30 dni. Powyższe podyktowane jest faktem, że w województwach gdzie jest duża liczba osób zakwalifikowanych oraz w województwach, gdzie późno wydawane są PWZ przez odpowiednie Okręgowe Izby Lekarskie, jest problem przy wydawaniu skierowań w 15- dniowym terminie.
Ponadto wprowadza się regulację pozwalającą na wydłużenie wyżej wskazanego terminu na skierowanie lekarza do odbywania szkolenia specjalizacyjnego przez wojewodę w przypadku cudzoziemca spoza Unii Europejskiej zakwalifikowanego do odbywania szkolenia na terenie RP, będącego w trakcie procedury ubiegania się o zezwolenie na pobyt na terytorium RP. W takim przypadku proponuje się, aby wojewoda kierował cudzoziemca spoza Unii Europejskiej do odbywania szkolenia specjalizacyjnego niezwłocznie po uzyskaniu przez niego zezwolenia na pobyt na terytorium RP i spełnieniu pozostałych przesłanek ustawowych, jednak nie później niż w ciągu 6 miesięcy od jego zakwalifikowania. Wprowadzenie tego rozwiązania jest konieczne ze względu na fakt, że proces uzyskania zezwolenia na pobyt na terytorium RP (postępowanie prowadzone przez wojewodów lub konsulów) przez cudzoziemców jest czasochłonny i uzyskanie ww. zezwolenia przez cudzoziemców spoza UE, zakwalifikowanych do odbywania szkolenia specjalizacyjnego w Polsce, w terminie 30 dni nie jest możliwe. Opisana sytuacja skutkuje tym, że okręgowa rada lekarska nie może wydać cudzoziemcowi prawa wykonywania zawodu lekarza na terytorium RP, nawet po jego zakwalifikowaniu do odbywania szkolenia specjalizacyjnego w Polsce, zaś wojewoda nie może skierować cudzoziemca spoza UE zakwalifikowanego do szkolenia specjalizacyjnego w Polsce z powodu braku prawa wykonywania zawodu lekarza na terytorium RP. Z uwagi na powyższe wprowadzenie proponowanych zmian jest niezbędne.
W § 38 zostały zawarte przepisy przejściowe zgodnie zgodnie, z którymi: 1) do szkoleń specjalizacyjnych wszczętych i niezakończonych przed dniem 1 maja 2017 r. (tj. przed dniem wejścia w życie SMK) stosuje się przepisy dotychczasowe z wyjątkiem § 15 ust. 3; 2) PES, do którego zgłoszenie nastąpiło przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia, przeprowadza się według zasad określonych w projektowanym rozporządzeniu; 3) wynagrodzenia dla przewodniczących i członków PKE w wysokości określonej w projektowanym rozporządzeniu obowiązują od sesji wiosennej 2019 r. W § 39 został wskazany termin wejścia w życie rozporządzenia na dzień następujący po dniu jego ogłoszenia, przy czym rozporządzeniu została nadana moc wsteczna obowiązywania od dnia 1 stycznia 2019 r. Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1523), w uzasadnionych przypadkach akty normatywne mogą wchodzić w życie w terminie krótszym niż czternaście dni, a jeżeli ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie aktu normatywnego i zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie, dniem wejścia w życie może być dzień ogłoszenia tego aktu w dzienniku urzędowym.
Wejście w życie projektowanego rozporządzenia z dniem następującym po dniu ogłoszenia podyktowane jest faktem, że z dniem 1 stycznia 2019 r. traci moc obecnie obowiązujące rozporządzenie. Szybkie wejście w życie projektowanej regulacji działa na korzyść podmiotów, których dotyczy, a jej wprowadzenie z dniem następującym po dniu ogłoszenia nie stanowi naruszenia zasady demokratycznego państwa prawnego. Zakres projektu rozporządzenia nie jest objęty prawem Unii Europejskiej. Projekt rozporządzenia nie wymaga przedstawienia projektu właściwym organom i instytucjom Unii Europejskiej, w tym Europejskiemu Bankowi Centralnemu.
Projekt rozporządzenia nie podlega notyfikacji zgodnie z procedurą określoną w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. poz. 2039, z późn. zm.). Przedmiotowa regulacja nie wywiera wpływu na działalność mikro przedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców. Jednocześnie należy wskazać, że brak jest możliwości podjęcia alternatywnych w stosunku do wydania projektowanego rozporządzenia środków umożliwiających osiągnięcie zamierzonego celu.
Źródło: RCL
