W siedzibie Najwyższej Izby Kontroli eksperci rozmawiali o dostępności i finansowaniu diagnostyki laboratoryjnej. Badania laboratoryjne są najtańszym i najłatwiej dostępnym źródłem informacji medycznej, tymczasem dostęp do nich plasuje Polskę na jedynym z ostatnich miejsc wśród krajów europejskich, a nakłady są wielokrotnie niższe niż w krajach wysokorozwiniętych. Dlatego Najwyższa Izba Kontroli podejmie kontrolę dotyczącą dostępności i finansowania diagnostyki laboratoryjnej. Mamy świetnie wyszkoloną kadrę, jedenastu tysięcy diagnostów laboratoryjnych, a także wyposażone laboratoria diagnostyczne. A jednak coś w naszym systemie ochrony zdrowia szwankuje. Niektórzy uważają nawet, że zawód diagnosty laboratoryjnego, który powinien razem z lekarzem uczestniczyć w procesie diagnostyczno-terapeutycznym został w Polsce zniszczony. W czym tkwi problem?
W Polsce wykonuje się za mało badań laboratoryjnych w ramach świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej - to problem numer jeden, który wyłonił się podczas dyskusji ekspertów. Liczba wykonywanych rocznie badań diagnostycznych w Polsce w porównaniu do pozostałych krajów Unii Europejskiej wynosi 1/5. To znaczy, że lekarze często leczą nie mając pewności co do postawionej diagnozy lub… tak jak w przypadku cukrzycy typu 2, aż 800 000 Polaków żyje w niewiedzy, z nierozpoznaną chorobą. Często jedynym wyjściem dla pacjenta jest prywatne, odpłatne zrobienie badań.
Zdaniem ekspertów ograniczenie dostępności badań diagnostyki laboratoryjnej wynika m.in. ze sposobu finansowania. Do tej pory nie ma w Polsce wyceny badania laboratoryjnego, do końca nie wiadomo, ile się ich w kraju wykonuje. Mimo ustawowego uznania czynności diagnostyki laboratoryjnej za świadczenia zdrowotne nie są one poddane tym samym regulacjom co inne świadczenia zdrowotne. Nie są oddzielnie kontraktowane, a finansowane są w ramach POZ, AOS, lecznictwa szpitalnego oraz programów zdrowotnych. Koszt badań laboratoryjnych jest wliczony w koszt procedury medycznej.
- Do tej pory nie ma w Polsce rejestru laboratoryjnych badań medycznych. Nie mamy też prawidłowego rejestru laboratoriów medycznych w Polsce. Obecnie w Polsce w strukturze diagnostyki laboratoryjnej ¼ to laboratoria bardzo małe, zatrudniające od jednej do trzech osób. Z drugiej strony mamy bardzo duże jak na polskie warunki laboratoria, gdzie pacjent stał się anonimowy a i lekarz, który chciałby uzyskać więcej informacji na temat samego badania nie może się skontaktować z osobą, która je wykonywała - tłumaczyli eksperci, podkreślając, że wciąż brakuje powszechnego, obowiązującego systemu licencjonowania laboratoriów powiązanego z oceną jakości badań.
Źródło: NIK
