Wiceminister po niecałym roku pracy zaprezentował ostateczny projekt dokumentu Polityka Lekowa Państwa. Określa on priorytety działań rządu w zakresie gospodarowania lekami w latach 2018-2022. Projekt zostanie teraz przesłany z prośbą o uwagi do WHO oraz poddany konsultacjom społecznym. – Mam nadzieję, że na jesień dokument może zostać przyjęty – zapowiada prof. Czech.
Więcej badań klinicznych, zwłaszcza niekomercyjnych
Jednym z głównych celów polityki lekowej jest zapewnienie dostępności do skutecznych i bezpiecznych leków. Prof. Czech podczas prezentacji dokumentu podkreślał, że w Polsce zbyt mało prowadzonych jest niekomercyjnych badań klinicznych nad nowymi lekami. W innych krajach UE stanowią one 20% rejestrowanych badań klinicznych, w Polsce od 0,5% do 2%. Dlatego dokument mówi o powołaniu przez rząd Agencji Badań Medycznych oraz wprowadzeniu doradztwa naukowego, czyli merytorycznego wsparcia w projektowaniu badań klinicznych. Zapowiada też wdrożenie rozwiązań prawnych w celu doprecyzowania zasad finansowania przez NFZ świadczeń medycznych pacjentów biorących udział w badaniu klinicznym.
Ukrócić wywóz i fałszowanie
Jeśli chodzi o obrót lekami, najważniejszym celem polityki lekowej jest ograniczenie braków w aptekach. W związku z tym ma w końcu zacząć działać Zintegrowany System Monitorowania Obrotu Produktami Leczniczymi (ZSMOPL). Powinna nastąpić pionizacja Inspekcji Farmaceutycznej i wzmocnienie uprawnień inspektorów farmaceutycznych. Jeśli chodzi o bezpieczeństwo farmakoterapii, Polityka Lekowa stawia sobie za cel zwiększenie liczby zgłoszeń działań niepożądanych farmaceutyków składanych przez personel medyczny i pacjentów. – Dziś prawie 70% zgłoszeń pochodzi od producentów leków, reszta od lekarzy, pielęgniarek i pacjentów. Chcielibyśmy, aby te proporcje były nieco inne – mówił wiceminister Czech.
100% paybacku
Kolejnym ważnym aspektem polityki lekowej jest dostępność refundacyjna. Jej realizacji ma służyć określenie faktycznego poziomu wydatków na refundację na poziomie 16,5% budżetu NFZ na świadczenia zdrowotne przy założeniu wprowadzenia 100% zwrotu przekroczenia tego budżetu przez producentów leków. Budżet refundacyjny miałby być powiększany o wpływy z instrumentów podziału ryzyka oraz o kwoty niewykorzystane na refundację w roku ubiegłym. W celu uzyskania najkorzystniejszych cen leków przewiduje się wspólne negocjacje cenowe kilku państw w ramach grupy Wyszehradzkiej. Zwiększeniu dostępności innowacyjnych leków ma służyć m.in. horizon scanning, czyli monitorowanie leków będących w trakcie badań klinicznych w celu zapewnienia im finansowania. W przypadku terapii chorób rzadkich możliwe będzie odstępstwo od oceny efektywności kosztowej. Polityka Lekowa przewiduje także finansowanie leków w terapii AIDS i hemofilii w ramach budżetu refundacyjnego.
Certyfikowana Komisja Ekonomiczna
Obecnie współpłacenie pacjentów za leki refundowane wynosi 29% i jest wyższe niż w innych krajach UE. W dodatku segment rynku nieobjęty refundacją też jest większy. Co gorsza, 1 na 10 opakowań leków w aptece wydawanych jest pełnopłatnie, choć są to produkty refundowane. Substytucja w wynosi zaledwie 3%. W efekcie co trzecia recepta nie jest realizowana. Sytuację ma poprawić wprowadzenie e-recepty, która powoli wychwycić wszystkie patologie. Planowane jest też zwiększenie liczby leków wydawanych bezpłatnie oraz zmniejszenie poziomów odpłatności. Zwiększeniu przejrzystości podejmowania decyzji refundacyjnych ma służyć m.in. certyfikacja członków Komisji Ekonomicznej.
RTR w Polityce Lekowej
Osobny rozdział Polityki Lekowej poświęcono przemysłowi farmaceutycznemu. Jednym z jej celów ma być odbudowanie jego roli jako filara polskiej innowacyjnej gospodarki. Ma temu służyć powołanie Agencji Badań Medycznych, a także wsparcie dla przedsiębiorstw zdolnych do opracowania technologii lekowych atrakcyjnych globalnie. Rozwojowi produkcji leków biologicznych w Polsce ma pomóc Wirtualny Instytut Biotechnologii, który będzie nie tylko finansował badania, ale też komercjalizował ich wyniki. Dokument zapowiada wprowadzenie Refundacyjnego Trybu Rozwojowego, który ma wspierać aktywność firm budujących ekosystem pro-innowacyjnego przemysłu farmaceutycznego w Polsce. Chodzi o rozbudowę zaplecza badawczo-rozwojowego, tworzenie popytu na wyspecjalizowane usługi około-innowacyjne, a także rozbudowę bazy produkcyjnej ze szczególnym uwzględnieniem wytwarzania terapii biologicznych. RTR przewiduje przyznanie preferencji refundacyjnych firmom, które otrzymają status Partnera Polskiej Gospodarki. Polityka Lekowa zakłada osobne źródło finansowania RTR. Miarą efektów tych działań ma być m.in. wzrost zatrudnienia w tym przemyśle i nakładów inwestycyjnych, liczba prowadzonych badań klinicznych, zwiększenie produkcji substancji czynnych oraz większy udział w konsumpcji produkowanych w Polsce leków.
Więcej szczepień
Celem polityki lekowej ma być również zmniejszenie zapadalności na choroby zakaźne poprzez szczepienia. Co prawda, choroby te odpowiadają za 1% zgonów, ale liczba osób odmawiających szczepień jest niepokojąca. M. Czech poinformował, że brakuje regulacji prawnych dotyczących szczepień w razie nagłych zagrożeń epidemiologicznych. Poza tym, zgodnie z obowiązującym prawem, dzieci uchodźców i innych cudzoziemców, którzy przebywają w Polsce krócej niż 3 miesiące nie można zaszczepić, nawet, jeśli miały kontakt z osobą chorą. Rozszerzanie dostępu do szczepień ma też nastąpić przez wprowadzenie ich na listy refundacyjne leków dla seniorów. Planowane jest również większe wsparcie dla osób, które doświadczyły niepożądanych odczynów poszczepiennych, m.in. utworzenie funduszu kompensacyjnego. Miernikami realizacji tych celów maja być spadek zapadalności na choroby zakaźne i wzrost odsetka wyszczepialności.
