Prezydent podpisał ustawę o świadczeniach dla niezdolnych do samodzielnej egzystencji

Celem ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, jak wskazuje bezpośrednio art. 1 ust. 2 ustawy, jest dodatkowe wsparcie dochodowe osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

Ustawa określa warunki nabywania prawa, tryb przyznawania oraz zasady wypłacania i finansowania świadczenia dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

Zgodnie z ustawą, świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji przysługuje osobom:

1. które ukończyły 18 lat i których niezdolność do samodzielnej egzystencji została stwierdzona orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo
2. orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo
3. orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo
4. orzeczeniem o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Jako warunek konieczny do spełnienia przez osoby ubiegające się o świadczenie ustawa wymaga ponadto, ażeby wysokość otrzymywanych przez osobę świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych albo suma tych świadczeń o charakterze innym niż jednorazowe, wraz z kwotą wypłacaną przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych, z wyłączeniem renty rodzinnej przyznanej w okolicznościach, o których mowa w art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zasiłku pielęgnacyjnego oraz innych dodatków i świadczeń wypłacanych wraz z tymi świadczeniami na podstawie odrębnych przepisów przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, nie przekraczała kwoty 1600 zł miesięcznie.

Prawo do świadczenia uzupełaniającego będzie ustalane w drodze decyzji, na wniosek osoby złożony odpowiednio do organu wypłacającego świadczenia emerytalno-rentowe albo rentę socjalną, a w przypadku pozostałych osób do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Organ właściwy do rozpatrzenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia uzupełaniającego będzie również wypłacał to świadczenie.

Świadczenie uzupełniające będzie przysługiwało osobie uprawnionej w wysokości nie wyższej niż 500 zł miesięcznie, przy czym łączna kwota świadczenia uzupełniającego i świadczeń, o których mowa w art. 2 ust. 2 (z uwzględnieniem przewidzianych w ustawie wyłączeń), nie może przekroczyć 1600 zł miesięcznie.

Świadczenie nie będzie przysługiwało osobie, która jest tymczasowo aresztowana lub odbywa karę pozbawienia wolności, z wyjątkiem osoby, która odbywa karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.

Świadczenie uzupełniające będzie przysługiwało od miesiąca, w którym zostały spełnione warunki wymagane do jego przyznania, nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o to świadczenie. W sprawach nieuregulowanych ustawie, dotyczących postępowania w sprawie świadczenia uzupełniającego, wypłaty tego świadczenia oraz wydawania orzeczeń uprawniających do uzyskania świadczenia uzupełaniającego, zastosowanie będą miały odpowiednio przepisy:

1. ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z wyjątkiem art. 136 tej ustawy;
2. ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2019 r. poz. 288 i 730), z wyjątkiem art. 47 tej ustawy;
3. ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2019 r. poz. 289 i 730), z wyjątkiem art. 46 tej ustawy;
4. ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U.
5. z 2019 r. poz. 299 i 303).

Ustawa gwarantuje wypłatę osobom uprawnionym świadczenia w pełnej wysokości rozstrzygając, że ze świadczenia uzupełniającego nie dokonuje się potrąceń i egzekucji. Odpowiednie zmiany w tym zakresie znalazły się również w zmianach dotyczących ustawy - Prawa bankowego oraz ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.

W przepisach zmieniających inne akty prawne ustawa przewiduje, m.in.:

1. świadczenie uzupełniające będzie zwolnione z opodatkowania, a jego wysokość nie będzie zaliczana do dochodów, od których odlicza się wydatki na cele rehabilitacyjne,
2. niewliczanie kwoty świadczenia do dochodu, od którego ustala się prawo do dodatku mieszkaniowego, świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej przez małżonka, wstępnych i zstępnych osoby uprawnionej do świadczenia, do dochodu ustalanego na potrzeby ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych,
3. wprowadzenie zmian umożliwiających uzyskanie Solidarnościowemu Funduszowi Wsparcia Osób Niepełnosprawnych dotacji z budżetu państwa.

Ponadto przepisy przejściowe do ustawy przewidują, że osoby, które posiadają orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, a nie posiadają orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji, będą mogły ubiegać się o świadczenie uzupełniające po uzyskania takiego orzeczenia w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Osoby posiadające, w dniu wejścia w życie ustawy, orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, w ciągu 6 miesięcy będą mogły wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o wydanie orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji. W przypadku uzyskania tego rodzaju orzeczenia świadczenie uzupełniające będzie przysługiwać tym osobom od miesiąca, w którym złożony został wniosek o świadczenie uzupełaniające i wniosek o orzeczenie niezdolności do samodzielnej egzystencji.

W okresie roku od dnia wejścia w życie ustawy lekarze – członkowie komisji lekarskich Zakładu Ubezpieczeń Społecznych będą mogli wydawać orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji jako lekarze orzecznicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 października 2019 r., z wyjątkiem części przepisów, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2021 r.

Źródło: Prezydent.pl