Prezydium przypomina, że prawo do takiej podwyżki mają lekarze ze specjalizacją (niezależnie od stopnia specjalizacji).
Podwyżki dotyczą lekarzy zatrudnionych w szpitalach i w placówkach udzielających świadczeń zdrowotnych w warunkach całodziennych mających zawarty kontrakt z NFZ. Nie dotyczą zatem lekarzy zatrudnionych w AOS i POZ, których podmiotami prowadzącymi nie są szpitale. Podwyżki dotyczą jednak lekarzy zatrudnionych w AOS (nawet wyłącznie w AOS) - jeżeli ta AOS jest prowadzona przez szpitale – jest to zgodne z interpretacją przedstawioną przez ministra zdrowia na spotkaniu w NIL w dniu 1 sierpnia br i później.
Uzyskanie tej podwyżki jest uwarunkowane złożeniem przez lekarza (u swojego podstawowego pracodawcy) oświadczenia, że lekarz zobowiązuje się do nieudzielania odpłatnie tzw. tożsamych świadczeń u innych świadczeniodawców. Prezydium ZK OZZL wzywa wszystkich lekarzy do składania takich oświadczeń i do odpowiedniego ograniczenia zatrudnienia.
Jednocześnie Prezydium zwraca uwagę, że minister zdrowia przedstawił swoje wyjaśnienia dotyczące podwyżek dla specjalistów. Cytujemy wyjaśnienia MZ .
1)czego dotyczy zobowiązanie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2 Ustawy?
Odp.: Zobowiązanie polega na tym, by lekarz (lekarz dentysta) posiadający specjalizację, zwany dalej „lekarzem”, nie uczestniczył odpłatnie w udzielaniu u świadczeniodawcy, innego niż pracodawca, któremu złożył to zobowiązanie, świadczeń opieki zdrowotnej wykonywanych w warunkach całodobowych lub całodziennych.
Powyższe oznacza, że lekarz zatrudniony u świadczeniodawcy, wobec którego zobowiązał się zgodnie z ww. art. 4 ust. 3 pkt 2 Ustawy, a który to świadczeniodawca ma umowę na świadczenia z zakresu leczenia szpitalnego lub umowę na inne świadczenia udzielane w warunkach całodobowych lub całodziennych, może wykonywać świadczenia:
- w podmiotach leczniczych udzielających świadczeń opieki zdrowotnej komercyjnie – bez ograniczeń;
- z następujących zakresów: ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (dalej „AOS”), podstawowej opieki zdrowotnej (dalej „POZ”), rehabilitacji leczniczej
i programów zdrowotnych, udzielanych w warunkach ambulatoryjnych - u innego świadczeniodawcy, który ma umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia (dalej „NFZ”) - bez ograniczeń; - z zakresu rehabilitacji leczniczej i programów zdrowotnych, udzielanych w warunkach całodobowych lub całodziennych – w przypadku, gdy świadczeniodawca nie zawarł z NFZ umów choćby z jednego z zakresów, o których mowa w art. 15 ust. 2 pkt 3, 4, 6–12, 15 i 16 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;
- nieodpłatnie – w ramach wolontariatu;
- w hospicjach, zakładach opiekuńczo leczniczych, zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych, zakładach rehabilitacji leczniczej i zakładach opieki długoterminowej;
- u tego samego świadczeniodawcy – bez ograniczeń;
- u świadczeniodawcy, który został wymieniony w opublikowanym przez dyrektora OW NFZ wykazie podmiotów leczniczych, w których może wystąpić zagrożenie braku dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej lub ciągłości ich udzielania
- jeżeli lekarz będzie udzielał świadczeń w ramach profili lub komórek organizacyjnych podmiotu leczniczego wymienionych w ww. wykazie (art. 8 ustawy).
2) Czy dyżurowanie w stacji dializ w podmiocie leczniczym innym niż pracodawca, wobec którego lekarz złożył zobowiązanie, stanowi złamanie tego zobowiązania? dotyczy to specjalistów nefrologii na co dzień pracujących na oddziałach nefrologii
Odp.: Odpowiedź na to pytanie zależy od tego jak dializy są kontraktowane przez NFZ.
Generalnie dializy jako świadczenia oddzielnie kontraktowane i finansowane przez NFZ są świadczeniami ambulatoryjnymi – są w koszyku AOS. W tym zakresie nie obowiązuje zakaz konkurencji określony ustawą. W leczeniu szpitalnym przy niektórych umowach z NFZ np.: w zakresie nefrologii jest wymóg posiadania lub dostępu do stacji dializ i wtedy dializy są w ramach umowy na leczenie szpitalne. W takim przypadku zakaz konkurencji obowiązuje.
3) Czy chirurg/gastrolog, który w ramach pracy w oddziale wykonuje endoskopię, może ją wykonywać również poza szpitalem, czy jest to złamanie zakazu?
Odp.: Jeżeli lekarz zatrudniony u świadczeniodawcy, który zawarł umowę z NFZ na udzielanie świadczeń w warunkach całodobowych lub całodziennych, wykonuje u tego świadczeniodawcy także endoskopię w warunkach AOS (tj. na rzecz pacjentów przyjętych w trybie ambulatoryjnym/rozliczanych w ramach umowy na AOS) albo u świadczeniodawcy udzielającego tych świadczeń komercyjnie, to zakazu konkurencji nie łamie. Lekarz może również udzielać takich świadczeń w podmiocie leczniczym innym niż pracodawca, u którego złożył zobowiązanie, jeżeli udziela ich w ramach AOS (tj. na rzecz pacjentów przyjętych w trybie ambulatoryjnym/rozliczanych w ramach umowy na AOS), a podmiot ten nie zawarł umowy z NFZ na udzielanie świadczeń choćby z jednego z zakresów, o których mowa w art. 15 ust. 2 pkt 3, 4, 6–12, 15 i 16 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
4) Czy opisywanie TK czy MRI w podmiocie leczniczym innym niż pracodawca, u którego lekarz złożył zobowiązanie łamie zakaz konkurencji, jeśli tym m.in. zajmują się radiolodzy w szpitalach.
Odp.: Jeżeli lekarz, zatrudniony u świadczeniodawcy, który zawarł umowę z NFZ na udzielanie świadczeń w warunkach całodobowych lub całodziennych, wykonuje u tego świadczeniodawcy także opisy TK czy MRI w warunkach AOS (tj. na rzecz pacjentów przyjętych w trybie ambulatoryjnym/rozliczanych w ramach umowy na AOS) albo u innego świadczeniodawcy udzielającego tych świadczeń komercyjnie to zakazu konkurencji nie łamie. Lekarz może również udzielać takich świadczeń w podmiocie leczniczym innym niż pracodawca, u którego złożył zobowiązanie, jeżeli udziela ich w ramach AOS (tj. na rzecz pacjentów przyjętych w trybie ambulatoryjnym/rozliczanych w ramach umowy na AOS), a podmiot ten nie zawarł umowy z NFZ na udzielanie świadczeń choćby z jednego z zakresów, o których mowa w art. 15 ust. 2 pkt 3, 4, 6–12, 15 i 16 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
5) Czy świadczenia udzielane w szpitalnych oddziałach rehabilitacji są traktowane jako świadczenia szpitalne i objęte zakazem konkurencji, czy są traktowane jako rehabilitacja i są wyłączone z zakazu?
Odp.: zakaz konkurencji nie dotyczy zatrudnienia w podmiocie leczniczym, który posiada umowę na udzielanie świadczeń z zakresu rehabilitacji leczniczej udzielanej w warunkach całodobowych lub całodziennych (stacjonarnych), który nie zawarł umowy z NFZ na udzielanie świadczeń choćby z jednego z zakresów, o których mowa w art. 15 ust. 2 pkt 3, 4, 6–12, 15 i 16 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Jeżeli zatem mamy do czynienia z oddziałem rehabilitacji w szpitalu, który ma również kontrakt na świadczenia szpitalne to zakaz konkurencji obowiązuje.
Poza tym lekarz może udzielać (bez ograniczeń) świadczeń opieki zdrowotnej w hospicjach, zakładach opiekuńczo leczniczych, zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych, zakładach rehabilitacji leczniczej i zakładach opieki długoterminowej.
6) Czy udzielenie konsultacji lekarskiej w podmiocie leczniczym innym niż pracodawca, u którego lekarz złożył zobowiązanie, stanowi złamanie tego zobowiązania?
Odp.: Zakaz konkurencji nie dotyczy sytuacji, gdy lekarz udzielający konsultacji na rzecz danego świadczeniodawcy nie jest wykazany w harmonogramie – zasoby, stanowiącym załącznik do umowy z NFZ zawartej przez tego świadczeniodawcę na zakres świadczeń, w ramach którego odbywa się taka konsultacja. Zasada ta analogicznie odnosi się do kwestii poruszonych w pytaniach 3 i 4.
7) Czy lekarz pracujący w szpitalu na etacie i dyżurujący w tym samym szpitalu na podstawie umowy kontraktowej może otrzymać podwyżkę?
Odp.: Co do zasady w tym samym podmiocie (u tego samego pracodawcy) nie można jednocześnie świadczyć pracy w ramach stosunku pracy i umowy cywilnoprawnej, chyba że, jak wskazuje orzecznictwo sądów, wykonuje się różne zakresy zadań. W takim przypadku należy wskazać, że art. 4 ust. 3 pkt 1 Ustawy dotyczy wyłącznie stosunków pracy, a zatem lekarz specjalista w tej sytuacji otrzyma wzrost wynagrodzenia wynikający z art. 4 ust. 2 Ustawy, o ile podpisze stosowne zobowiązanie.
Powyższe jest aktualne w przypadku, gdy jednoczesne zatrudnienie przez jednego pracodawcę tego samego lekarza w ramach stosunku pracy i na umowie kontraktowej jest zgodne z prawem.
KONIEC WYJAŚNIEŃ MZ
OZZL wzywa również lekarzy zatrudnionych na kontraktach (umowach cywilno – prawnych), aby skonfrontowali swoje wynagrodzenia uzyskiwane w ramach kontraktu z kwotą jaką uzyskają na umowie o pracę z wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie gwarantowanej przez „ustawę Szumowskiego) czyli 6750 PLN. Należy porównać wynagrodzenia uzyskane za pracę w czasie podstawowym wraz z tą samą liczbą dyżurów. Pamiętać należy przy tym, że lekarz zatrudniony na podstawie umowy o pracę otrzymuje łączne wynagrodzenie, na które się składa – obok pensji zasadniczej także dodatek stażowy zależny od liczby przepracowanych lat (1proc. za 1 rok pracy), co w przypadku specjalistów oznacza w praktyce dodatek od 10 do 20 proc. oraz inne dodatki (np. premie). Dodatek stażowy jest obowiązkowym dodatkiem wynikającym z przepisów prawa w Samodzielnych Publicznych Zakładach Opieki Zdrowotnej, może go nie być w szpitalach funkcjonujących jako spółki prawa handlowego. Dyżury pełnione w ramach umowy o pracę są wynagradzane jak godziny nadliczbowe, co oznacza – oprócz normalnego wynagrodzenia za określoną liczbę godzin pracy na dyżurze, przysługuje także dodatek 50% za każdą godzinę pracy w porze dziennej w dzień powszedni, a 100 proc. za godziny nocne i godziny w dni wolne od pracy (dodatek liczony jest od wynagrodzenia zasadniczego, nie całkowitego). Dodatkowo umowa o pracę daje – w stosunku do kontraktu – kilka korzystnych rozwiązań, jak : obowiązkowy urlop płatny 5 tygodniowy, odpowiedni odpis emerytalno- rentowy (wyższy niż ryczałt płacony przez lekarzy na kontraktach), mniejszą odpowiedzialność, niektóre świadczenia socjalne.
W ocenie OZZL lekarze kontraktowi w większości przypadków mają kontrakty mniej korzystne finansowo (netto) niż kwoty, jakie mogą uzyskać po przejściu na umowę o pracę na warunkach przedstawionych w ustawie z dnia 5 lipca 2018 r o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw.
Oczywistym jest, że – w większości przypadków – wypowiedzenie kontraktu nie może następować „z dnia na dzień”, ale lekarze powinni wykorzystać maksymalnie możliwości wypowiedzenia kontraktu i grupowo zażądać od pracodawcy przejścia na umowę o pracę z gwarantowaną pensją minimalną, jaką przewiduje w/w ustawa.
Pracodawca może straszyć lekarzy kontraktowych, że nie zechce z nimi podpisać umowy o pracę po ich rezygnacji z kontraktów, jednak – gdy rezygnacja z kontraktów będzie powszechna w danym szpitalu - pracodawca nie będzie miał innej możliwości niż przyjęcie oferty lekarzy. Solidarność lekarska jest tutaj podstawą sukcesu. Możliwe jest – przy takim scenariuszu – zażądanie pensji zasadniczej wyższej niż „minimum Szumowskiego” – pamiętając, że pracodawca uzyska od Rządu środki na podwyżki do 6750 PLN, będzie miał zatem środki aby dodać też coś od siebie.
W ocenie OZZL lekarze powinni masowo skorzystać z możliwości przedstawionych w w/w ustawie, ograniczając – zgodnie z wymogami ustawy – swoje zatrudnienie, aby w ten sposób uświadomić rządzącym rzeczywisty rozmiar niedoboru lekarzy (w stosunku do obecnie obowiązującego zakresu świadczeń refundowanych) i skłonić Rząd do poważnego zajęcia się problemem.
OZZL wzywa lekarzy aby nie obawiali się rezygnować z dodatkowych „tożsamych” świadczeń w trosce o to, że w określonych miejscach zabraknie lekarzy. Zwracamy uwagę na przepis art. 8 przedmiotowej ustawy, który daje Narodowemu Funduszowi Zdrowia prawo do ogłoszenia, że w danym miejscu jest deficyt lekarzy. Miejsce takie zostaje wówczas wyłączone z „zakazu konkurencji”. Można zatem śmiało rezygnować z takiej pracy, a później po uzyskaniu podwyżki znowu do niej wrócić (jeżeli faktycznie brakuje tam lekarzy, to NFZ wyłączy to miejsce z „zakazu konkurencji”). W przeciwnym wypadku lekarze będą – tak czy inaczej – pracować w dwóch miejscach tylko za dużo niższe wynagrodzenie.
OZZL przypomina, że oświadczenia o nieudzielaniu „konkurencyjnych”, „tożsamych” świadczeń należy złożyć najpóźniej do 7 września 2018 roku - piątek, osobiście w dyrekcji szpitala z potwierdzeniem złożenia dokumentu
Złożenie w tym terminie gwarantuje otrzymanie podwyżki od dnia 1 lipca 2018 roku. Złożenie po tym terminie daje gwarancję otrzymania podwyżki od pierwszego dnia następnego miesiąca. Dyrektor nie ma prawa odmówić przyznania podwyżki jeżeli jest złożone takie oświadczenie (najlepiej uzupełnione o wniosek o podwyżkę).
Przypominamy, że minister zdrowia Łukasz Szumowski publicznie zapowiedział, podczas spotkania z reprezentantami największych lekarskich organizacji zawodowych - w NIL 1 sierpnia 2018 roku, że podejmie starania aby podwyżkami zostali objęci w najbliższym czasie także lekarze zatrudnieni w AOS i POZ prowadzonych przez inne podmioty niż szpitale. Należy przypominać ministrowi o tej obietnicy.
Minister złożył też publiczną obietnicę wydania aktu prawnego, że lekarzom nie można obniżać wynagrodzenia za tzw „zejście po dyżurze” – gdy z powodu tego „zejścia” (skorzystania z godzin odpoczynku zgodnie z dyrektywą UE o czasie pracy) nie są wypracowane wszystkie (przeciętnie ok. 160) godziny miesięcznej normy czasu pracy.
Na stronach internetowych OZZL oraz NIL, a także niektórych portali internetowych (np. medycyny praktycznej) są dostępne odpowiednie wzory oświadczeń, interpretacja ustawy wg MZ oraz inne omówienia ustawy.
PRZYPOMINAMY :
Pracodawca nie ma prawa nie przyjąć oświadczenia, o którym mowa w przedmiotowej ustawie od lekarza. Jeżeli taki fakt zachodzi – należy podać go do ZK OZZL, do MZ oraz do PIP. – odmowa przyjęcia oświadczenia może być przydatna w sądzie w pozwie o wypłatę zaległych środków. Nie ma żadnego „formalnego” lub „zatwierdzonego” albo „obowiązującego” wzoru oświadczenia. Oświadczenie może mieć dowolną treść byleby tylko było w niej napisane, że dany lekarz zobowiązuje się do nieudzielenia świadczeń, których udzielać nie powinien wg ustawy jeżeli chce skorzystać z podwyżki. (nawet takie opisowe sformułowanie jest ważne i skuteczne !)
Pracodawca nie ma prawa nie przyznać podwyżki do 6750 PLN pensji zasadniczej dla lekarza ze specjalizacją, bo jest to przepis powszechnie obowiązujący. Nieprzyznanie takiej podwyżki będzie złamaniem prawa!. Po to aby udowodnić przed sądem taki przypadek konieczne jest złożenie oświadczenia w dyrekcji i zabranie potwierdzenia złożenia takiego oświadczenia, a w razie odmowy przyjęcia takiego oświadczenia – sporządzenie odpowiedniej notatki i poinformowanie o tej odmowie – MZ, OZZL, PIP i ew. inne podmioty.
Nie ma żadnych niebezpieczeństw złożenia oświadczenia o nieudzielaniu tożsamych świadczeń. Tzw. „kara” za niewywiązanie się z zobowiązania o nieudzielaniu tożsamych świadczeń nie jest „automatyczna”, można odwołać się od niej do sądu. Niektórzy pracodawcy celowo wprowadzają lekarzy w błąd.
W imieniu Prezydium ZK OZZL
Krzysztof Bukiel – przewodniczący ZK OZZL
