5 maja 2020 r. Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej Andrzej Matyja zwrócił się do Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara o zbadanie kwestii rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, które według samorządu lekarskiego narusza wolności i prawa człowieka i obywatela.
Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej zaopiniowało ten akt prawny w ramach konsultacji społecznych w stanowisku nr 44/20/P-VIII z dnia 1 maja 2020 r. Wyraziło wtedy zdecydowany sprzeciw wobec przyjętych w rozporządzeniu rozwiązań, które stanowią jawną dyskryminację osób wykonujących zawody medyczne. W ocenie PNRL rozporządzenie bez żadnego merytorycznego uzasadnienia, stawia polskich lekarzy i lekarzy dentystów oraz innych pracowników medycznych w gorszej sytuacji niż innych pracowników wykonujących pracę w państwach sąsiadujących.
W § 2 rozporządzenia podtrzymano dotychczasową zasadę, że osoba przekraczająca granicę państwową, w celu udania się do swojego miejsca zamieszkania lub pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest zobowiązana odbyć, po przekroczeniu granicy, obowiązkową kwarantannę. Nowością wprowadzaną w rozporządzeniu jest to, że począwszy od dnia 4 maja 2020 r. z obowiązku kwarantanny zwolnione będą osoby przekraczające granicę (stanowiącą granicę wewnętrzną w rozumieniu kodeksu granicznego Schengen) w ramach wykonywania czynności zawodowych, służbowych lub zarobkowych w Rzeczypospolitej Polskiej lub w państwie sąsiadującym. Zgodnie z § 3 ust. 5 rozporządzenia zwolnienie z obowiązku odbycia kwarantanny nie dotyczy jednak osób wykonujących zawody medyczne. Lekarze i inny personel medyczny nadal będą mieli obowiązek odbycia, po przekroczeniu granicy państwowej, obowiązkowej kwarantanny, co stawia ich w ewidentnie gorszym położeniu niż pozostałych pracowników wykonujących pracę zarobkową w państwach sąsiadujących.
Kwestionowana przez samorząd lekarski treść § 3 ust. 5 rozporządzenia jest głęboko krzywdząca dla lekarzy i lekarzy dentystów oraz dla pozostałego personelu medycznego. Sugeruje bowiem, że to właśnie personel medyczny jest głównym źródłem przenoszenia zakażenia COVID-19. Tym samym rozporządzenie Rady Ministrówpodsyca atmosferę nieufności wobec lekarzy.
Podkreślenia wymaga, że w trakcie prac nad rozporządzeniem strona rządowa nie przedstawiła żadnych dowodów wskazujących na to, że personel medyczny w sąsiadujących z nami państwach strefy Schengen był nosicielem wirusa w stopniu znacznie przekraczającym poziom nosicielstwa w innych zawodach. W piśmie prezes NRLzwraca uwagę, że uzasadnienie, które było załączone do projektu rozporządzenia, powoływało się tylko enigmatycznie na "sytuację epidemiczną", nie tłumacząc bliżej powodów pogorszenia sytuacji pracowników ochrony zdrowia. Tak poważna ingerencja w postaci czynienia wyraźnego wyjątku powinna być szerzej uzasadniona np. diametralnie różnym (znacząco wyższym w państwie ościennym) ryzykiem zakażenia się w placówkach opieki zdrowotnej i społecznej.
Rozporządzenie nie bierze również pod uwagę faktu, że w niektórych państwach strefy Schengen dostęp personelu medycznego do testów na obecność wirusa SARS-CoV-2 jest szeroki i nie byłoby przeszkód, aby personel medyczny przed powrotem do Polski był każdorazowo poddawany badaniom wykluczającym obecność tego wirusa.
Prezes NRL zaznacza, że prawodawca nie wziął pod uwagę skutków społecznych i zawodowych, jakie niesie za sobą przyjęcie tej regulacji. Brak zwolnienia z kwarantanny po przekroczeniu granicy sparaliżuje codzienną pracę wielu lekarzy, uszczupli ich dochody i doprowadzi do braków kadrowych w przygranicznych placówkach medycznych, które korzystają z usług lekarzy wykonujących zawód zarówno poza granicami, jak i na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Docierające do samorządu lekarskiego sygnały potwierdzają, że przy takiej regulacji prawnej wielu polskich lekarzy postawionych przed koniecznością wyboru pracy tylko w jednym z państw, wybierze lepiej płatną pracę za granicą.
W ocenie Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiejrozwiązania zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 2 maja 2020 r.:
nieproporcjonalnie ograniczają wolność poruszania się po terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyboru miejsca zamieszkania i pobytu, o której mowa w art. 52 ust. 1 Konstytucji RP i która może podlegać ograniczeniom określonym wyłącznie w ustawie i tylko wtedy gdy są ku temu szczególnie uzasadnione powody;
naruszają zasadę równości, o której mowa w art. 32 ust. 1 Konstytucji („Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne”).
Źródło: NIL
