Podstawowym celem projektowanej nowelizacji ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego jest jej dostosowanie do zmienionych uwarunkowań prawnych będących konsekwencją orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Trybunału Konstytucyjnego.
W świetle proponowanej regulacji nic będzie możliwe skierowanie do domu opieki społecznej osoby bez jej zgody albo stosownego orzeczenia sądu. Konsekwencją tej zasadniczej w stosunku do dotychczasowego stanu prawnego zmiany będą dalsze propozycje nowelizacji innych przepisów ustawy. Na podstawie regulacji proponowanej w a1i. 41 osoba przyjęta do domu pomocy społecznej, w tym również osoba ubezwłasnowolniona. jej przedstawiciel ustawowy, małżonek, krewni w linii prostej, rodzeństwo oraz osoba sprawująca nad nią faktyczną opiekę - mogą występować do sądu opiekuńczego z wnioskiem o zmianę orzeczenia o przyjęciu do domu pomocy społecznej. Jednocześnie nowelizowana regulacja stanowi. że z wnioskiem o zmianę orzeczenia o przyjęciu do domu pomocy społecznej może wystąpić także kierownik domu pomocy społecznej, jeżeli uzna, że zmieniły się okoliczności uzasadniające orzeczenie o przyjęciu osoby do domu pomocy społecznej bez jej zgody.
Część proponowanych zmian jest też wynikiem dotychczasowych doświadczeń Ministerstwa Zdrowia związanych ze stosowaniem ustawy obejmują zmianę niektórych regulacji dotyczących stosowania przymusu bezpośredniego (ze szczególnym uwzględnieniem monitorowania pomieszczeń, w których przetrzymywane są osoby, co do których stosuje się środek przymusu bezpośredniego w postaci izolacji), czy też finansowania świadczeń zdrowotnych w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej.
Istotnym elementem proponowanej nowelizacji jest również zmiana regulacji dotyczących centrów zdrowia psychicznego. Ponadto, projekt dokonuje zmian, które mają charakter doprecyzowujący i porządkujący.
