- Bez właściwego porozumienia lekarza z chorym proces leczenia nie jest możliwy - mówi w rozmowie z Iwoną Schymallą dr n. med. Katarzyna Jankowska, prezes Polskiego Towarzystwa Komunikacji Medycznej.
Jakie znaczenie dla procesu leczenia ma właściwa komunikacja z pacjentem?
Bez właściwego porozumienia lekarza z chorym proces leczenia nie jest możliwy. Właściwa diagnoza może zostać postawiona tylko na podstawie prawidłowo zebranego wywiadu. Odpowiednie przekazanie informacji o rozpoznaniu i wynikających z niego zaleceniach pozwala pacjentowi na realizację terapii. Komunikacja medyczna, rozumiana jako zebranie wywiadu, przekazanie informacji o rozpoznaniu i rokowaniu, przekazanie i przedyskutowanie z pacjentem zaleceń pozostaje współcześnie podstawowym elementem sztuki lekarskiej.
Jak zatem mówić, aby skutecznie komunikować się z pacjentem?
Zdrowie i życie to dla większości z nas najwyższe wartości, stąd szczególny charakter porozumienia lekarza z pacjentem. Komunikacja interpersonalna jest wzajemną wymianą informacji. Warto podkreślić, że we wszystkich relacjach najtrudniejszym elementem komunikacji nie jest mówienie lecz słuchanie. Jest to szczególnie istotne wobec ogromnego obciążenia lekarzy powinnościami biurokratycznymi. W obecnym systemie opieki medycznej czasami coraz trudniej jest usłyszeć głos pacjenta.
Dlaczego lekarze coraz częściej wskazują na potrzebę doskonalenia umiejętności kontaktowania się z chorym?
Jesteśmy świadkami bardzo szybkich przemian socjologicznych, zmienia się model relacji między lekarzem a pacjentem. Relacja paternalistyczna w medycynie ustępuje miejsca relacji partnerskiej. Pojawiają się coraz węższe specjalizacje medyczne. Lekarze i cały personel medyczny obciążeni są dużą ilością obowiązków dokumentacyjnych i biurokratycznych, które zajmują większość ich czasu. Podstawowym źródłem wiedzy medycznej staje się Internet a nie lekarz jak jeszcze przed kilku laty. Powstają coraz doskonalsze elektroniczne, algorytmiczne systemy diagnostyczne. Czy mogą zastąpić lekarza? Nie, ponieważ skuteczne prowadzenie terapii oparte jest w dużej mierze na właściwej relacji między lekarzem a pacjentem, a umiejętność jej stworzenia jest elementem doskonałości. Lekarze podkreślają, że kompetencje komunikacyjne są wsparciem w trudnych sytuacjach w praktyce medycznej.
Jakie zadania realizuje Polskie Towarzystwo Komunikacji Medycznej?
Polskie Towarzystwo Komunikacji Medycznej, założone w Federacji Polskich Towarzystw Medycznych jest interdyscyplinarnym stowarzyszeniem którego celem jest działanie na rzecz rozwoju komunikacji medycznej w Polsce. Prace i działania Towarzystwa opierają się na doświadczeniu i wiedzy uznanych autorytetów medycznych, wchodzących w skład jego Rady Naukowej. Dążymy do stworzenia środowiska współpracy ekspertów w różnych dziedzinach medycyny i komunikacji, które pozwoliłoby przenieść wyniki badań naukowych w tej dziedzinie do praktyki medycznej dla zwiększenia bezpieczeństwa pacjentów i poprawy jakości opieki medycznej w Polsce. W działanie Towarzystwa włączona została zaangażowana młodzież akademicka. Planujemy współpracę z organami administracji państwowej, samorządami zawodowymi oraz stowarzyszeniami, w celu zapewnienia właściwej jakości komunikacji medycznej w Polsce. Będziemy prowadzić i wspierać różne formy działalności szkoleniowej i edukacyjnej, podejmowanej na rzecz przedstawicieli środowiska medycznego dla rozszerzania wiedzy i praktycznych umiejętności w zakresie komunikacji medycznej.
