Top 10 leków, które przyniosły dziesiątki miliardów dolarów

Amerykański portal Fiercepharma, opierając się na danych dostarczonych przez IQVIA, opracował ranking 10 leków, które w ciągu 25 lat (1992–2017) osiągnęły największą, skumulowaną wartość sprzedaży w USA.

1. Lipitor (atorwastatyna) – Pfizer – 94,67 mld dolarów. Opracowany przez firmę Warner-Lambert lek został wykupiony przez Pfizer w 2000 roku. Sprzedawał się fantastycznie odkąd dowiedziono, że przyjmowanie statyn nie tylko poprawia profil lipidowy, ale także zmniejsza ryzyko zawału serca. Lipitor najlepszy okres ma już za sobą – w 2011 roku wygasł chroniący go patent i pojawiała się generyczna konkurencja. W ubiegłym roku wartość sprzedaży leku osiągnęła „zaledwie” 1,92 mld dolarów.
2. Humira (adalimumab) – AbbVie – 75,72 mld dolarów. Lek biologiczny przeznaczony dla pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak: RZS, młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów, łuszczycowe zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, choroba Leśniowskiego-Crohna, zapalenie błony naczyniowej oka. Humira była pierwszym w pełni ludzkim przeciwciałem monoklonalnym zarejestrowanym przez FDA. Ochrona patentowa w USA wygaśnie w 2023 roku. Do tego czasu lek będzie sprzedawać się doskonale. Analitycy przewidują, że stanie się pierwszym lekiem, którego roczna wartość sprzedaży przekroczy 20 mld dolarów.
3. Nexium (esomeprazol) – AstraZeneca – 72,45 mld dolarów. Inhibitor pompy protonowej, szeroko stosowany w leczeniu choroby wrzodowej i refluksowej. W USA popularnie nazywany „fioletową pigułką”. Dostępny od 2001 roku sprzedawał się świetnie, szczególnie po opublikowaniu wyników badań, które dowodziły jego wyższość nad omeprazolem. Jednak rezultaty innych badań wskazywały na brak istotnych różnic pomiędzy lekami z tej grupy. Inną rysą na reputacji leków było oskarżenie producenta o rzekome stosowanie nieuczciwych praktyk („pay-for-delay”) w celu przeciwdziałania pojawieniu się generyków esomeprazolu. Ochrona patentowa wygasła w 2015 roku. Zanim się to stało, lek przynosił rocznie ok. 3 mld dolarów przychodu.
4. Advair (fluticasone+salmeterol) – GSK – 69,08 mld dolarów. Preparat łączony stosowany w leczeniu astmy i POChP. Choć ochrona patentowa wygasła w 2010 roku, sama technologia wykonania inhalatora Diskus znacząco utrudnia konkurencji wprowadzenie na amerykański rynek tańszych odpowiedników (o równie wygodnej drodze podawania). Novartis, Sandoz, Himka i Mylan – wciąż nie przekonały FDA do swoich wersji urządzenia. W ubiegłym roku udało się to wprawdzie firmie Teva, ale jej AirDuoRespiClick nie sprzedaje się tak dobrze, jak przewidywano. W 2016 r. przychody ze sprzedaż leku Advair wyniosły 3,48 mld dolarów – to sporo, jak na lek, którego nie chroni już patent.
5. Enbrel (etanercept) – Amgen – 67,78 mld dolarów. Biologiczny inhibitor TNF-alfa (nie jest przeciwciałem, lecz białkiem fuzyjnym receptora p75 Fc ludzkiego czynnika martwicy nowotworów). Enbrel zarejestrowany we wskazaniach podobnych jak Humira (RZS i inne zapalenia stawów, łuszczyca, choroba Leńsniowsiego-Crohna). W Stanach Zjednoczonych Amgen droga sądową opóźnił wejście na rynek konkurencyjnych wersji biopodobnych, w Europie są już one dostępne. W ubiegłym roku wartość sprzedaży leku Enbrel w USA wyniosła 5,21 mld dolarów.
6. Epogen (erytropoetyna) – Amgen – 55,63 mld dolarów.
7. Remicade (infliksymab) – Johnson & Johnson – 54,67 mld dolarów.
8. Abilify (arypiprazol) – Otsuka/Bristol-Myers Squibb – 51,34 mld dolarów.
9. Neulasta (pegfilgrastim) – Amgen – 47,40 mld dolarów.
10. Plavix (klopidogrel) – Sanofi/Bristol-Myers Squibb – 46,48 mld dolarów.

Źródło: Fiercepharma