Senat w nocy z piątku na sobotę przyjął w sumie sześćdziesiąt poprawek do ustawy o pomocy dla obywateli Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. W sobotę Sejm kilkanaście z nich przyjął, w tym te, które wykreślały z ustawy przepisy o tzw. bezkarności funkcjonariuszy publicznych i przedsiębiorców. Większość bezwzględna potrzebna do odrzucenia tej poprawki wynosiła 229 głosów. Za odrzuceniem poprawki głosowało 228 posłów, przeciw 227, wstrzymała się jedna osoba. Kluczowe było głosowanie razem z opozycją trojga posłów PiS oraz jednego posła Kukiz’15 oraz wstrzymanie się od głosu Pawła Kukiza. Bezkarność upadła dosłownie o włos.
Wykreślony z ustawy przepis o tzw. bezkarności urzędniczej oznaczałby depenalizację złamania dyscypliny finansów publicznych i przekroczenie uprawnień, jeśli sprawca popełniłby taki czyn, działając w celu m.in. ochrony życia lub zdrowia wielu osób, w czasie wojny przeciw Polsce albo działań zbrojnych lub okupacji na terytorium RP, państwa UE, NATO czy innego państwa graniczącego z Polską. Wielu prawników zwracało uwagę, że choć pozornie Sejm zgodził się na ograniczenie (wykreślono stan pandemii), wojna w Ukrainie trwa od 2014 roku. W przypadku przedsiębiorców dotyczyłoby to niegospodarności w okresie wojny, ale również czasu obowiązywania w Polsce m.in. stanu wyjątkowego, stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
Specustawa gwarantuje legalność pobytu obywatelom Ukrainy, a także ich małżonkom niemającym obywatelstwa ukraińskiego, którzy przybyli z Ukrainy do Polski od początku rosyjskiej inwazji (od 24 lutego). Na mocy specustawy uchodźcy z Ukrainy będą mogli m.in. otrzymać numer PESEL. Będą także mogli uzyskać dostęp do opieki zdrowotnej, edukacji, zyskają prawo do świadczeń z tytułu wychowywania dzieci i innego rodzaju wsparcia, a także będą mogli na uproszczonych zasadach podjąć pracę.
Większość przepisów ustawy nie dotyczy Ukraińców, którzy przebywali w Polsce legalnie przed tą datą. Dla nich przewidziano jedynie przedłużenie do końca 2022 roku terminów ważności ich wiz i zezwoleń na pobyt.
12 marca Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.
