Apel w szczególności odnosił się do regulacji dotyczących udzielania świadczeń zdrowotnych dzieciom przewlekle chorym oraz przebywającym w żłobku przez pielęgniarkę. Analiza przeprowadzona przez pielęgniarki w żłobkach wskazuje na konieczność modyfikacji aktów prawnych i wprowadzenie systemowych rozwiązań w kwestii:
- określenia zadań pielęgniarki, z uwzględnieniem kontynuacji udzielania świadczeń zdrowotnych dzieciom chorym przewlekle,
- określenia wymagań dotyczących pomieszczeń, w których będą wykonywane świadczenia zdrowotne wraz z wykazem ich wyposażenia, z uwzględnieniem możliwości przechowywania dokumentacji, leków i środków medycznych,
- określenia indywidualnej dokumentacji medycznej dziecka w żłobku oraz zasad jej prowadzenia (w tym wzór zaświadczenia o wyrażeniu zgody przez rodzica na udzielenie świadczenia zdrowotnego, wzór zlecenia lekarskiego na wykonanie świadczenia zdrowotnego skierowane do pielęgniarki zatrudnionej w żłobku),
- określenia zasad przyjmowania od rodziców produktów leczniczych i wyrobów medycznych i ich przechowywania.
W takiej sytuacji rodzic dziecka oczekuje, iż na jego prośbę oraz w oparciu o przedłożone wcześniej zaświadczenie lekarza pediatry, w przypadku wystąpienia u dziecka powyższych objawów, zatrudniona w żłobku pielęgniarka, poda dziecku zalecone przez lekarza leki (leki, które wcześniej rodzic przyniesie i pozostawi w żłobku).
Ustawa nakłada na dyrektora żłobka obowiązek zatrudnienia przynajmniej jednej pielęgniarki lub położnej, w przypadku uczęszczania do żłobka więcej niż 20 dzieci.
Jednocześnie należy zauważyć, iż zgodnie z art. 2, ust. 2 ww. ustawy, w żłobku w ramach opieki realizowane są trzy podstawowe funkcje: opiekuńcza, wychowawcza, edukacyjna i jak wynika z art. 10 ww. ustawy, do zadań żłobka należy w szczególności:
- zapewnienie dziecku opieki w warunkach bytowych zbliżonych do warunków domowych;
- zagwarantowanie dziecku właściwej opieki pielęgnacyjnej oraz edukacyjnej, przez prowadzenie zajęć zabawowych z elementami edukacji, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka;
- prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych, uwzględniających rozwój psychomotoryczny dziecka, właściwych do wieku dziecka.
Z powyższych zapisów wynika, iż udzielanie świadczeń zdrowotnych nie należy do podstawowych zadań żłobków. Dlatego, kwestię zapewnienia dzieciom przewlekle chorym kontynuacji opieki medycznej w żłobkach, dyrektorzy żłobków nie traktują priorytetowo i zadania z tego obszaru realizowane są w sposób niewystarczający.
Brak jednoznacznych zapisów prawnych w tym zakresie, rodzi wiele wątpliwości w sytuacji, gdy rodzic dziecka oczekuje od pielęgniarki przyjęcia leku i podania go dziecku zgodnie ze zleceniem lekarskim.
Zdarza się, że pielęgniarki odmawiają wykonania tych czynności, z powodu braku zapisów prawnych, odnośnie realizowania przez pielęgniarki czynności związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w żłobkach.
Należy zaznaczyć, iż zgodnie z art. 11 powyższej ustawy podmiot, który utworzył żłobek ustala jego statut, określając w nim m.in. cele i zadania oraz sposób ich realizacji.
Ponadto zapis art. 21 ww. ustawy, nakłada na dyrektora żłobka odpowiedzialność za organizację pracy w żłobku, zgodnie z ustanowionym wewnętrznym regulaminem organizacyjnym.
Wobec powyższego dyrektorzy żłobków, chcąc zapewnić optymalną opiekę nad dzieckiem i sprostać oczekiwaniom rodziców, opracowują stosowne procedury i instrukcje w ramach wewnętrznego regulaminu organizacyjnego i kwestie związane z funkcjonowaniem żłobka, w tym określenie obowiązków pracowników, zasad ich postępowania w przypadkach nagłego pogorszenia stanu zdrowia dziecka lub podawania leków dzieciom niepełnosprawnym, przewlekle chorym.
W sytuacji, kiedy dziecko wymaga podania leku, postępowanie personelu jest uzależnione od wewnętrznych uregulowań przyjętych przez placówkę oraz od kompetencji pracownika i jego zakresu obowiązków. W żłobkach obowiązują różne zasady postępowania w odniesieniu do dzieci, u których występuje konieczność podawania leków lub kontynuowania farmakoterapii.
Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych jest zdania, iż wprowadzenie zmian legislacyjnych w przedmiotowym obszarze, zapewni dzieciom przewlekle chorym i niepełnosprawnym jednakową dostępność do pobytu w żłobku oraz stworzy bezpieczne warunki do wykonywania zawodu pielęgniarki w żłobku.
W opinii Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki społecznej, żłobki nie są już zakładami opieki zdrowotnej.
Żłobki, gdzie obecnie znajduje co najmniej 20 dzieci zobowiązane są zatrudnić pielęgniarkę bądź położną. Ustawa nie określa dokładnych obowiązków pielęgniarki, to rola dyrektora placówki.
Samo podanie leku, zaleconego przez lekarza jest wypełnianiem tegoż zalecenia związanego ze sprawowaniem funkcji opiekuńczej.
Ze względu na funkcje żłobka, nie obejmują one świadczeń zdrowotnych, owe świadczenia mogą być zwarte w funkcji opiekuńczej placówki.
O przyjęciu dziecka przewlekle chorego do placówki decyduje dyrektor bądź osoba kierująca pracą klubu dziecięcego.
Podanie leków związane będzie z pisemnym upoważnieniem rodziców bądź opiekunów dla dyrektora żłobka albo osoby, która tą instytucją kieruje.
Z racji tego, że żłobek nie jest opłacany ze środków NFZ, zatem nie jest podmiotem leczniczym. Tworzenie oddzielnych pomieszczeń dla pielęgniarki znacznie zahamowałoby opiekę nad dziećmi, a także podniosłoby koszty utrzymania takiego pomieszczenia. Odbyłoby się to kosztem spadku dostępność miejsc do opieki. Dodatkowo, mogłoby się to wiązać z ze wzrostem opłat w żłobkach.
W kwestii klubów dziecięcych, zbliżonych do żłobków, ale bardziej kameralnych, (ok. 30 dzieci) przeznaczonych dla dzieci powyżej 1 roku życia - nie ma obowiązku zatrudniania pielęgniarki lub położnej.
Co więcej, nowelizacja ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, która weszła w życie 1 stycznia 2018 r. wprowadziła obowiązek cyklicznych szkoleń dla opiekunów w żłobkach, klubach dziecięcych w zakresie pierwszej pomocy.
W związku z powyższym, Ministerstwo Rodziny, Pracy, Polityki społecznej w ustawie o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, dopuszcza się rezygnację z zatrudniania pielęgniarki bądź położnej w żłobku, w sytuacji uczęszczania więcej niż 20 dzieci.
Źródło: NIPIP
