Obecnie obowiązujące przepisy regulujące kwestię cmentarzy i chowania zmarłych, pochodzą z ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2017 r. poz. 912).
Jak zauważa ministerstwo, od tego czasu nastąpiły intensywne zmiany społeczne, obyczajowe i techniczne, a także zmieniły się uregulowania prawa międzynarodowego m.in. w zakresie międzynarodowego transportu zwłok lub zwalczania chorób zakaźnych. Powoduje to liczne kłopoty wykonawcze i interpretacyjne przy stosowaniu przepisów tej ustawy w sprawach takich, jak kwestia przekazywania zwłok do celów naukowych i dydaktycznych, czy też dopuszczalność innych niż wymienione w tej ustawie, a popularnych na świecie, form pochówku.
- Zwiększyła się mobilność społeczeństwa, także zagraniczna, oraz zaostrzyły się zalecenia dotyczące zwalczania chorób zakaźnych – uzasadnia potrzebę zmian resort zdrowia - Generuje to szereg kłopotów dla obywateli usiłujących sprowadzić zwłoki bliskich z zagranicy. Należy wspomnieć, iż ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych jest napisana zgodnie z zasadami techniki legislacyjnej lat 50-tych XX wieku i próby tworzenia bądź aktualizowania przepisów wykonawczych na podstawie upoważnień ustawowych w niej zawartych napotykają zarzut niekonstytucyjności. Ustawa ta powiela rozwiązania oraz, w znacznej mierze, język ustawy z dnia 17 marca 1932 r. o chowaniu zmarłych i stwierdzaniu przyczyny zgonu (Dz. U. poz. 359, z późn. zm.).
Projektowane zmiany
Celem nowelizacji jest stworzenie nowej ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych odzwierciedlającej zmiany w organizacji administracji publicznej i samorządowej, obyczajowości i technice. W projektowanej ustawie określone będą zasady i wymagania, jakim powinny odpowiadać cmentarze, krematoria, kostnice i domy pogrzebowe, zasady postępowania ze zwłokami, szczątkami i popiołami ludzkimi, zasady krajowego i międzynarodowego przewozu zwłok, szczątków lub popiołów ludzkich, krąg osób i podmiotów uprawnionych lub zobowiązanych do pochowania zwłok, szczątków lub popiołów ludzkich oraz zasady przeprowadzania ekshumacji. Założeniem przyjętym przy tworzeniu projektowanej ustawy jest odzwierciedlenie w przepisach prawnych istniejących praktyk pogrzebowych takich jak kolumbaria, łąki pamięci, czy też pogrzeby morskie.
Osobą odpowiedzialną za opracowanie projektu jest Marek Posobkiewicz, Główny Inspektor Sanitarny.
