Istotą trwającej reformy systemu opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży jest przemodelowanie jej na wiodącą rolę wsparcia środowiskowego, czyli pierwszego z trzech poziomów opieki. Jak ocenia dr Aleksandra Lewandowska, konsultant krajowa ds. psychiatrii dzieci i młodzieży, brakuje koordynacji między poszczególnymi poziomami.
– Mówimy też dużo o potrzebie współpracy międzyresortowej. To model związany z ochroną zdrowia, ale liczę na tę współpracę, bo piramida opieki musi być oparta na profilaktyce – wskazuje dr Aleksandra Lewandowska.
Tymczasem od 2021 do 2025 roku jest w Polsce realizowany krajowy program zapobiegania zachowaniom samobójczym.
– To część Narodowego Programu Zdrowia. Na podstawie badań naukowych eksperci zaproponowali rys programu profilaktycznego, dotyczącego zachowań samobójczych, który wykorzystywał cztery strategie o udowodnionej naukowo skuteczności. To ograniczanie dostępu do metod, rozwijanie kompetencji społecznych i emocjonalnych, wczesne identyfikowanie i wspieranie osób w kryzysie samobójczym oraz odpowiedzialne odpowiedzialne opisywanie zachowań samobójczych w mediach – wymienia psycholog, dr Daria Biechowska z Instytutu Psychiatrii i Neurologii.
Zapobieganie zachowaniom samobójczym jest wyzwaniem, na które szczególną uwagę zwraca resort zdrowia. Jak podkreśla Dariusz Poznański, dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia, działania resortu skupione są wokół profilaktyki, wsparcia dla osób w kryzysie psychicznym i koordynacji międzyresortowej.
– Do ustawy budżetowej zostały wpisane 3 miliardy złotych na opiekę psychiatryczną i onkologię dziecięcą. Te środki będą wykorzystane do tego, by w jak najlepszy sposób rozbudowywać bazę setek poradni, które powstają od kilku lat. Ważną barierą jest kwestia kadr. W poprzedniej perspektywie finansowej, ze środków unijnych udało nam się wykształcić około tysiąca osób. Teraz też chcemy kontynuować te zadania. W ramach realizacji NPZ, decyzją pani minister, w ubiegłym tygodniu zostało ogłoszone postępowanie konkursowe na dofinansowanie linii wsparcia dla dzieci i młodzieży w kryzysie psychicznym – wymienia Dariusz Poznański.
Ministerstwo Edukacji Narodowej w prewencji zachowań suicydalnych również ma do spełnienia niebagatelną rolę. Trzeba bowiem zbudować system, który wspiera dzieci i młodzież nie tylko w kryzysie samobójczym, ale w kryzysach związanych ze zdrowiem psychicznym.
– Mam nadzieję, że większość ministerstw będzie chciało wziąć udział w projekcie wspierania dzieci i młodzieży. Dotyczy to również uchodźców. Mój resort stoi na stanowisku, że potrzebujemy we współpracy z organizacjami pozarządowymi, związkami zawodowymi, specjalistami i ekspertami, edukować. Potrzebne są szkolenia dla nauczycieli. Oni widzą, że potrzebują tego wsparcia. To także kwestia wzmacniania kompetencji nauczycieli specjalistów. Trzeba działań, które wzmocnią też współpracę z rodziną – wskazuje wiceminister edukacji Paulina Piechna-Więckiewicz.
