Stereotypowy wizerunek pielęgniarki w Polsce - czy uda nam się z niego wyzwolić ? cz.1

Powszechnie wiadomo, że polskie społeczeństwo ma nikłą wiedzę na temat profesji pielęgniarskiej. W przekonaniu większości to zawód pomocniczy, podwładny lekarzowi, utożsamiany z powołaniem i służbą. Wizerunek pielęgniarki, jako pokornej, uległej i oddanej swojej posłudze kobiety, utrwalił się na kanwie historycznej przeszłości opieki nad chorymi ludźmi. Przed powstaniem profesjonalnego pielęgniarstwa na przełomie XIX/XX wieku, opieka nad chorym miała charakter charytatywnej posługi, którą sprawowali zakonnicy, a przede wszystkim siostry zakonne z różnych zgromadzeń (stąd też i zwrot „siostro”). Powinność pomocy choremu człowiekowi wynikała wówczas przede wszystkim z założeń głębokiej wiary chrześcijańskiej. Powierzenie opieki nad chorymi osobom duchownym miało również obniżyć koszty utrzymania szpitali.

Dopiero w 1860 roku Florencja Nightingale stała się prekursorką pielęgniarstwa świeckiego. Na przełomie XIX i XX wieku liczba wykwalifikowanych pielęgniarek była bardzo mała w porównaniu z potrzebami, na jedną osobę pielęgnującą przypadało 30–50 pacjentów.

Na przestrzeni lat, pielęgniarstwo rozwijało się bardzo prężnie, a od 1989 roku w pielęgniarstwie polskim zaczęło się upowszechniać kształcenie pielęgniarek na poziomie akademickim. W pielęgniarstwie rozpoczął się również rozwój badań naukowych i dziedzina ta otrzymała status naukowej, a zawód pielęgniarki uznano za samodzielny .

Od 1996 roku kształcenie pielęgniarek odbywa się wyłącznie na poziomie akademickim. Pielęgniarki/rze kształcą się również w ramach specjalizacji z danych dziedzin pielęgniarstwa. Zobligowani są również do odbywania kursów kwalifikacyjnych i specjalistycznych, aby nieustannie podnosić swoje kwalifikacje.

„Pielęgniarka lub pielęgniarz to obecnie samodzielny, medyczny zawód z grupy specjalistów do spraw zdrowia. (…) Do obowiązków pielęgniarki/rza należą m.in. samodzielne działania w zakresie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji medycznej, a także realizacja zleceń lekarskich.(…). Pielęgniarka/arz zajmuje się także szeroko rozumianą edukacją zdrowotną i promocją zdrowia.”

Zaś w Ustawie o zawodach pielęgniarki położnej zapisano:

Art. 7. Zawód pielęgniarki i położnej może wykonywać osoba posiadająca prawo wykonywania zawodu stwierdzone albo przyznane przez właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych oraz osoba, o której mowa w art. 24 i art. 25.

Art. 8. 1. Osobie posiadającej prawo wykonywania zawodu przysługuje prawo posługiwania się tytułem zawodowym „pielęgniarka” albo „pielęgniarz”, „położna” albo „położny”. 2. Tytułami, o których mowa w ust. 1, mogą posługiwać się osoby posiadające prawo wykonywania zawodu, a także osoby, o których mowa w art. 24, z zastrzeżeniem art. 9. 3. Tytuły, o których mowa w ust. 1, podlegają ochronie prawnej.

Środowisko pielęgniarskie mocno odczuwa, że ich zawód to jeden z najbardziej niedocenionych zawodów w naszym kraju.

mgr Joanna Lewoniewska

Ciąg dalszy za tydzień.