Polska bardzo dobrze informuje o profilaktyce przeciw HPV, mamy nowoczesną profilaktykę wtórną i dobry program szczepień. Problemem jest niska zgłaszalność na badania profilaktyczne i niski odsetek zaszczepionych wśród dzieci i młodzieży – wynika z raportu, jaki został przedstawiony w poniedziałek w Senacie.
Polska z dobrą informacją, ale słabymi szczepieniami. Raport pokazuje, gdzie tracimy punkty
Opublikowano 25 listopada 2025 11:52
Fot. Getty Images/iStockphoto
Z tego artykułu dowiesz się:
- Polska w rankingu profilaktyki HPV: Nasz kraj znajduje się w średniej grupie ocen, z wynikiem 82%, co wskazuje na potrzebę poprawy w zakresie szczepień i badań profilaktycznych.
- Niska zgłaszalność na badania: Mimo nowoczesnych programów szczepień, tylko 16% nastolatków korzysta z dostępnych szczepionek, a ogólny poziom wyszczepienia w niektórych rocznikach nie przekracza 35%.
- Wyzwania przed Polską: Aby zrealizować Narodową Strategię Onkologiczną i zwiększyć poziom wyszczepienia do 60% do 2028 roku, konieczne są działania na rzecz zmiany statusu szczepień z zalecanych na obowiązkowe.
- Porównanie z innymi krajami: Polska jest w grupie zaledwie trzech krajów byłego bloku wschodniego z oceną średnią, podczas gdy liderzy, tacy jak Portugalia, osiągają wyniki powyżej 95%.
Atlas Profilaktyki Zakażeń HPV w Europie 2025 pozwala ocenić, jak 48 państw Europy prowadzi politykę zapobiegania zakażeniom wirusem HPV. Światowa premiera raportu miała miejsce właśnie podczas konferencji współorganizowanej przez przewodniczącą senackiej Komisji Zdrowia, Beatę Małecką-Liberę.
W rankingu jesteśmy w grupie państw ocenionych średnio. Wynik Polski, niespełna 82 proc. (to ogólna ocena z trzech składowych: szczepienia, profilaktyka wtórna, informacja) plasuje nas bliżej grupy ocenionej raczej źle (poniżej 80 proc.) niż tych, które mają mocną ocenę dobrą (powyżej 85 proc.). Na wyniku Polski waży w sposób szczególny niski odsetek zaszczepionych – bo za obszar szczepień otrzymaliśmy niespełna 68 proc.
Na czele rankingu znalazły się Szwecja i Portugalia, znakomite wyniki mają też Dania i Norwegia. Wyniki „Atlasu” pokazują, że Europa pod względem profilaktyki HPV jest podzielona między Zachód (generalnie radzi sobie bardzo dobrze, nawet jeśli występują problemy) i Wschód (generalnie raczej sobie nie radzi). Do rangi symbolu można podnieść to, że jednym z liderów jest Portugalia (95,9 proc.), kraj najbardziej wysunięty za naszym kontynencie na zachód, na przeciwległym – Azerbejdżan, który zamyka stawkę z wynikiem nieco ponad 12 proc. Z krajów byłego bloku wschodniego do grona państw z wynikiem powyżej 85 proc. awansowały Czechy, Słowenia i Estonia. I tylko trzy kraje (łącznie z Polską) mieszczą się w grupie ocenianej średnio – oprócz nas jeszcze Litwa i Łotwa.
- Szczepionka HPV na brodawczaka ludzkiego jest w Polsce realizowana z budżetu państwa od 2023 r. (...) Osiągnęliśmy tak na prawdę 50 proc. zamierzonego celu, w związku z tym chcąc zrealizować Narodową Strategię Onkologiczną - która zakładała, że do 2028 r. wyszczepimy 60 proc. populacji - to mamy dużo do zrobienia – mówiła Beata Małecka-Libera. Ale pod względem zaszczepienia nie jesteśmy nawet w połowie drogi do skromnego, znacznie niższego niż zaleca WHO, celu. Główny Inspektor Sanitarny, dr Paweł Grzesiowski, mówił że tylko w jednym roczniku (2011) udało się osiągnąć 35 proc. wyszczepialności. W grupie nastolatków, którzy mogą korzystać ze szczepień (nie tylko w programie finansowanym z budżetu, ale też w ramach refundacji aptecznej, jedna ze szczepionek jest dostępna bezpłatnie w ramach listy dziecięcej), poziom zaszczepienia to 16 proc.
GIS przyznał, że bez zmiany statusu szczepień przeciw HPV z zalecanych na obowiązkowe raczej niemożliwe będzie podniesienie odsetka zaszczepionych, bo 35 proc. wydaje się szklanym sufitem przy dzisiejszych regulacjach. Z drugiej strony – szczepienia obowiązkowe, w jego ocenie, dadzą ok. 90 proc. poziom zaszczepienia a Polski nie stać na to, by nie chronić obywateli przed chorobami nowotworowymi, które wywołuje wirus.
