Przy znaczącej redukcji masy ciała może dojść nawet do remisji cukrzycy

Medexpress: W jakim stopniu można dziś osiągnąć dobre i trwałe efekty terapeutyczne w leczeniu cukrzycy? Jaką rolę odgrywają tu: edukacja pacjentów, organizacja opieki oraz nowe technologie?

Prof. Irina Kowalska: Wszystkie wymienione elementy mają ogromne znaczenie. Zacznę może od edukacji. Bez dobrej, właściwej edukacji nie osiągniemy sukcesów w terapii cukrzycy – zarówno typu 1, typu 2, jak i innych jej postaci. Warto tu podkreślić, że staramy się, aby porada edukacyjna była odrębnym świadczeniem w ramach opieki diabetologicznej. Współpracujemy w tym zakresie – w ramach tzw. odwróconej piramidy świadczeń – z Ministerstwem Zdrowia i Narodowym Funduszem Zdrowia. Ma to naprawdę ogromne znaczenie.

Drugi element to dostęp do nowoczesnych technologii. Nowoczesne technologie to domena przede wszystkim terapii cukrzycy typu 1, choć nie tylko. Czy dostęp do nich poprawia wyniki leczenia cukrzycy typu 1? Odpowiedź jest jednoznaczna: tak. Mamy na to wiele dowodów w postaci randomizowanych badań klinicznych. Mówiąc o nowoczesnych technologiach, mam na myśli nie tylko osobiste pompy insulinowe – zwłaszcza te najnowszej generacji, tzw. hybrydowe pompy insulinowe – ale również systemy ciągłego monitorowania glikemii. Dostęp do tych rozwiązań jest kluczowy, aby uzyskać dobre efekty w terapii cukrzycy typu 1.

Kolejny ważny element to dostęp do nowoczesnych terapii lekowych – zarówno do nowoczesnych preparatów insuliny, które są już w Polsce, jak i do terapii nieinsulinowych. Te ostatnie mają szczególne znaczenie w leczeniu cukrzycy typu 2. Wszystkie zalecenia – zarówno Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, jak i europejskie czy amerykańskie – podkreślają, że terapia cukrzycy typu 2 powinna być holistyczna. Powinna uwzględniać nie tylko kontrolę glikemii, ale także masy ciała, czynników ryzyka, a ponadto zapewniać kardio- i nefroprotekcję. Tutaj dostęp do nowoczesnych terapii jest więc kluczowy.

Medexpress: Dużo mówi się o tym, jak ważna jest kontrola masy ciała u pacjentów z cukrzycą typu 2. Jak to wygląda w praktyce klinicznej? Jak osiąga się cele terapeutyczne i jaka jest tu rola nowoczesnych leków – zarówno agonistów GLP-1, jak i najnowszych, podwójnych agonistów GLP-1/GIP?

Prof. Irina Kowalska: Na początku warto zaznaczyć, że wystąpienie cukrzycy typu 2 jest ściśle związane z otyłością. Większość pacjentów z tym typem cukrzycy albo spełnia kryteria rozpoznania otyłości, albo ma nieprawidłową dystrybucję tkanki tłuszczowej. Oba te stany wymagają leczenia.
Terapia cukrzycy typu 2 musi być holistyczna, a jednym z jej kluczowych elementów jest redukcja masy ciała. To bardzo ważne, ponieważ pozwala na lepszą kontrolę metaboliczną choroby. Nie chodzi tylko o samo obniżenie masy ciała – obserwujemy również spadek stężenia glukozy, ponieważ mechanizmy patogenetyczne tych zaburzeń są ze sobą ściśle powiązane. Co więcej, wiemy, że nowoczesne leki zapewniają także ochronę sercowo-naczyniową i nefroprotekcję. Ma to ogromne znaczenie w terapii cukrzycy typu 2. Takie leczenie nie tylko poprawia kontrolę metaboliczną, mówimy wręcz, że to leki modyfikujące przebieg choroby. Przy znaczącej redukcji masy ciała może dojść nawet do remisji cukrzycy.

Medexpress: Czym właściwie różni się mechanizm działania tych najnowszych leków – tj. podwójnych agonistów GLP-1/GIP od agonistów GLP-1? Na czym tu polega wartość dodana?

Prof. Irina Kowalska: Są to leki, które działają jako tzw. podwójni agoniści – czyli agoniści receptorów zarówno dla GIP, jak i GLP-1. Należą do rodziny leków inkretynowych, więc ich mechanizm działania jest genralnie podobny. Wartość dodana polega na tym, że podczas stosowania podwójnych agonistów obserwujemy większą redukcję masy ciała przy jednoczesnym bardzo dobrym wpływie na kontrolę metaboliczną cukrzycy.
Przypuszcza się, że to dodatkowe działanie może wynikać z bezpośredniego wpływu na tkankę tłuszczową.