– Wielkim wyzwaniem dla środowisk naukowych, profesjonalnie związanych z ochroną zdrowia, jest odpowiedź na pytanie, dlaczego w Polsce mamy sytuację niestandardową na tle całej Europy i mieścimy się na szarym końcu wyszczepialności na Covid-19 – powiedział prof. Bolesław Samoliński, kierownik Katedry Zdrowia Publicznego i Środowiskowego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego podczas prezentacji raportu.
Jak podkreślił, kluczowe jest zrozumienie, jakie mechanizmy doprowadziły do tego, że tak silną pozycję w naszym społeczeństwie zajęły ruchy antyszczepionkowe. Ich działalność odciska znaczące piętno na tym, jakie postawy wobec szczepień są reprezentowane przez społeczeństwo. Autorzy raportu wskazali, że aż 60 proc. społeczeństwa wyraża niezdecydowaną postawę wobec szczepień.
– Znajdziemy tu tych którzy są obojętni wobec szczepień ochronnych kierowanych do dzieci, ale bardzo negatywnie nastawieni są do szczepień przeciw Covid 19. Są tu osoby, które generalnie są pozytywnie nastawione do szczepień ochronnych, ale wykazują bardzo silne obawy wobec bezpieczeństwa szczepień dzieci. Bedą tu też tacy, którzy popierają szczepienia covidowe, ale nie do końca są zwolennikami szczepień w ogóle. Postawy niejednoznaczne są więc czasem wewnętrznie sprzeczne, a to aż 60 proc. populacji – podkreślała dr n. o zdr. Aneta Tomaszewska, adiunkt w Zakładzie Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych, Alergologii Immunologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Jednym z powodów takiego stanu rzeczy jest brak wiedzy społeczeństwa na temat niepożądanych odczynów poszczepiennych. Daje to pole do działalności ruchów antyszczepionkowych. Jedną z głównych rekomendacji autorów raportu jest konieczność wzmacniania przekazu dotyczącego bezpieczeństwa szczepień, a zwłaszcza ukierunkowanie tego przekazu na oswajanie pojęcia NOP.
– W wielu przypadkach pojedyncze zdarzenia ciężkich działań niepożądanych są ekstrapolowane nad bezpieczeństwo szczepień w ogóle. Aż 37 proc. respondentów twierdzi, szczepionki mogą wywoływać skutki uboczne i powikłania. Tymczasem z NOP miało do czynienia w pojedynczych przypadkach 11 proc. badanych, a 5 proc. zna kilka takich przypadków. Nie wiemy, co stoi za tymi 16 proc. Jak ciężkie są to odczyny i wśród jak bliskich lub dalekich znajomych były obserwowane – wskazała dr Tomaszewska.
Okazuje się, że u źródeł dezinformacji stoją medyczne fake newsy. 29 proc. badanych zgadza się bowiem ze stwierdzeniem, że szczepionki dla dzieci mogą wywołać np. autyzm. 44 proc. jest przekonanych, że szczepionki przeciw Covid-19 mogą zawierać niebezpieczne substancje, a 52 proc., że chorzy nie umierają z powodu Covid-19, a chorób współistniejących.
Prezentacja raportu stanowiła punkt wyjścia do szeregu paneli dyskusyjnych, jakie zostały przeprowadzone podczas II Vaccine Forum. Uczestnicy debat rozmawiali o stosunku Polaków do szczepień ochronnych, porównali polskie programy szczepień i procedury ich wdrażania z tymi, jakie obowiązują w innych krajach Unii Europejskiej, prześledzili profilaktykę chorób zakaźnych na różnych etapach życia, a także zbadali jak pandemia wpłynęła na nasz język i na budowanie autorytetów w mediach.
Warto przeczytać
