Od września 2025 r. zaczną obowiązywać poprawki do Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych (IHR), przyjęte podczas 77. Światowego Zgromadzenia Zdrowia. Zmiany mają usprawnić globalną reakcję na zagrożenia zdrowia publicznego, m.in. poprzez lepszą ochronę danych, rozwój narzędzi cyfrowych i zwiększyć rolę WHO w działaniach wspierających państwa członkowskie.
Międzynarodowe Przepisy Zdrowotne po nowelizacji. Co się zmieni od września 2025?
Opublikowano 31 lipca 2025 08:09
Thinkstock/Getty Images
Z tego artykułu dowiesz się:
- Nowe przepisy zdrowotne wejdą w życie w 2025 roku – Międzynarodowe Przepisy Zdrowotne (IHR) zostaną zaktualizowane, aby lepiej reagować na globalne zagrożenia zdrowia publicznego.
- Technologia na pierwszym miejscu – Zmiany uwzględniają formalne uznanie dokumentów cyfrowych, co ma ułatwić przepływ informacji w czasach kryzysu.
- WHO zyskuje nowe kompetencje – Dyrektor Generalny WHO otrzyma dodatkowe zadania dotyczące wsparcia technicznego dla krajów członkowskich, co wzmocni globalną koordynację działań.
- Ochrona danych osobowych staje się priorytetem – Nowe regulacje zwiększają ochronę danych, co jest kluczowe w dobie cyfryzacji i globalnej wymiany informacji.
- Polska gotowa na zmiany – Główny Inspektorat Sanitarny będzie odpowiedzialny za wdrożenie przepisów, co podkreśla znaczenie międzynarodowej współpracy w ochronie zdrowia publicznego.
W maju 2024 r., podczas 77. sesji Światowego Zgromadzenia Zdrowia (WHA77), państwa członkowskie WHO przyjęły poprawki do Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych (MPZ, ang. International Health Regulations, IHR). To efekt trwającego od 2021 r. procesu nowelizacji, spowodowanego doświadczeniami pandemii COVID-19 i rekomendacje środowisk eksperckich. Ich wspólnym celem było usprawnienie globalnych mechanizmów reagowania na kryzysy zdrowotne.
W toku prac Grupy Roboczej ds. Nowelizacji MPZ zgłoszono ponad 300 propozycji zmian, które objęły 33 z 66 artykułów obowiązujących przepisów. Finalnie zaakceptowane poprawki koncentrują się na pięciu kluczowych obszarach:
- Dostosowaniu przepisów do rozwoju technologii – w tym formalnym uznaniu dokumentów cyfrowych;
- Przyśpieszeniu przepływu informacji i poprawie koordynacji działań międzynarodowych;
- Wzmocnieniu ochrony danych osobowych;
- Rozszerzeniu zadań Dyrektora Generalnego WHO, zwłaszcza w zakresie wsparcia technicznego i operacyjnego dla państw członkowskich;
- Zwiększeniu kontroli państw nad wdrażaniem przepisów, przy jednoczesnym zachowaniu ich suwerenności.
Podczas negocjacji odrzucono natomiast zapisy, które miałyby nadawać WHO dodatkowe uprawnienia wobec państw członkowskich, a także te, które wiązałyby się z obowiązkowymi zobowiązaniami finansowymi czy transferem technologii i know-how.
Co oznaczają zmiany w praktyce?
Międzynarodowe Przepisy Zdrowotne nie zastępują krajowego prawa i nie są bezpośrednio implementowane do polskiego porządku prawnego. Mają jednak istotne znaczenie, ponieważ stanowią międzynarodowy standard, a wszystkie państwa członkowskie WHO zobowiązały się politycznie do ich przestrzegania. Przepisy te wspierają krajowe systemy ochrony zdrowia publicznego, określając zasady współpracy międzynarodowej w obliczu zagrożeń transgranicznych, takich jak epidemie czy katastrofy biologiczne.
W Polsce odpowiedzialność za realizację MPZ spoczywa na Głównym Inspektoracie Sanitarnym. Dodatkowo w strukturach Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH – Państwowego Instytutu Badawczego działa Krajowy Punkt Kontaktowy ds. MPZ.
Poprawki przyjęte przez WHA77 wejdą w życie 19 września 2025 r.
Źródło: MZ
