Nowy standard opieki okołoporodowej: lepszy dostęp do znieczuleń, większa rola położnych, koniec traumatycznych sytuacji

Ministerstwo Zdrowia zapowiedziało zmianę załącznika do rozporządzenia z 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej. To odpowiedź na postulaty kobiet, ekspertów medycznych i organizacji społecznych, którzy od dawna apelowali o nowoczesne, spójne i wrażliwe na potrzeby pacjentek podejście do porodu i połogu.

Proponowane rozwiązania powstały w ramach prac Zespołu do spraw poprawy bezpieczeństwa zdrowotnego kobiet, powołanego przez Ministra Zdrowia w maju 2024 roku. Zespół, złożony z ekspertów w dziedzinie położnictwa, ginekologii, neonatologii, anestezjologii i pielęgniarstwa położniczego, przeanalizował najważniejsze problemy i opracował szereg zmian, które mają poprawić jakość opieki w szpitalach i w środowisku domowym.

– Celem jest stworzenie jednolitego, bezpiecznego i empatycznego systemu opieki nad kobietą i jej dzieckiem, w którym personel medyczny kieruje się poszanowaniem praw pacjenta, współpracą i zrozumieniem – podkreślono w uzasadnieniu projektu.

Najważniejsze zmiany w opiece okołoporodowej

Nowe przepisy obejmują szeroki zakres modyfikacji – od profilaktyki i badań w czasie ciąży po organizację porodu, połogu i wizyty patronażowe położnych.

1. Większa rola położnych i mniej zbędnych konsultacji
   Położne zyskają możliwość samodzielnego prowadzenia ciąży fizjologicznej, bez obowiązku trzykrotnej konsultacji z lekarzem ginekologiem. Jak podkreśla resort zdrowia, położne posiadają odpowiednie wykształcenie i doświadczenie, by monitorować prawidłowy przebieg ciąży, kierować na niezbędne badania i w razie potrzeby konsultować pacjentkę z lekarzem specjalistą.
2. Zwiększenie dostępu do znieczulenia i konsultacji anestezjologicznych
   Każda kobieta rodząca ma mieć dostęp do co najmniej jednej metody farmakologicznego łagodzenia bólu. Szpitale będą zobowiązane do publikowania na swoich stronach internetowych informacji o dostępnych metodach znieczulenia i regularnej ich aktualizacji. Kobiety planujące poród z analgezją regionalną zostaną wcześniej skierowane na konsultację anestezjologiczną.
3. Zmiany w badaniach i profilaktyce w czasie ciąży
   Projekt rozszerza listę obowiązkowych badań m.in. o testy w kierunku HBV, oznaczenie ferrytyny i toksoplazmozy w określonych tygodniach ciąży. Zmieniono też zasady wykonywania cytologii i badań w kierunku różyczki – zgodnie z aktualną wiedzą epidemiologiczną i kliniczną.
4. Więcej empatii w trudnych sytuacjach
   Jedną z najważniejszych zmian jest bezwzględny zakaz umieszczania kobiet po poronieniu lub po martwym urodzeniu dziecka w tych samych salach, co kobiety z noworodkami. Kobiety w takiej sytuacji będą przebywać w jednoosobowych salach lub w warunkach, które nie pogłębiają traumy. Zyskają także możliwość profesjonalnej opieki położnej w miejscu zamieszkania.
5. Lepsza edukacja i wsparcie emocjonalne
   Projekt znosi ograniczenia czasowe dotyczące rozpoczęcia edukacji przedporodowej, wzmacnia obowiązek kierowania kobiet przez lekarzy do położnych POZ i kładzie nacisk na edukację w zakresie szczepień w ciąży, zdrowego stylu życia oraz przeciwdziałania uzależnieniom.
6. Bezpieczny poród i kontakt z dzieckiem
   Nowe przepisy podkreślają wagę nieprzerwanego, co najmniej dwugodzinnego kontaktu „skóra do skóry” matki z noworodkiem – również po cesarskim cięciu. Kobiety rodzące będą mogły spożywać lekkostrawne posiłki i przyjmować klarowne płyny bez konieczności uzyskiwania zgody personelu.
7. Wsparcie po porodzie i opieka nad wcześniakami
   Położne będą mogły odbywać wizyty patronażowe także u dzieci przedwcześnie urodzonych lub długotrwale hospitalizowanych. Kobiety, których dziecko zmarło lub wymaga opieki szpitalnej, otrzymają profesjonalne wsparcie położnej również w domu.

Źródło: RCL