W 2025 roku nadwaga i otyłość dotyczyły już blisko jednej trzeciej dzieci na początku szkoły podstawowej - 35% dziewięciolatków ma nieprawidłowo wysoką masę ciała. Prof. Anna Fijałkowska podkreśla, że w zdecydowanej większości odpowiadają za to czynniki środowiskowe, a nie genetyka, i wskazuje trzy kluczowe obszary do poprawy: aktywność fizyczną i dietę, higienę cyfrową oraz sen.
Podsumowanie roku w otyłości dzieci: prof. Anna Fijałkowska
Opublikowano 30 grudnia 2025 08:00
Prof. Anna Fijałkowska, kierownik Zakładu Kardiologii w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie:
– Rok 2025 podsumowałabym przede wszystkim danymi o częstości nadwagi i otyłości wśród dzieci na początku szkoły podstawowej. To już blisko jedna trzecia populacji – bardzo dużo. Aż 35% dziewięciolatków ma nieprawidłowo wysoką masę ciała. Wiemy też z badań genetycznych prowadzonych w tej grupie, że niespełna 10% przypadków nadwagi i otyłości ma uwarunkowania genetyczne, a pozostałe ponad 90% wynika z czynników środowiskowych, na które mamy wpływ. Możemy poprawiać aktywność fizyczną i dietę, a także ograniczać częstość i długość siedzenia przed ekranem czy z telefonem w ręku.
Kolejne ważne, tegoroczne „zaskoczenie” dotyczy snu. Z naszych badań z wykorzystaniem akcelerometrów wynika, że tylko 1% polskich dzieci spełnia kryterium co najmniej 9 godzin snu na dobę. Aż 99% śpi zbyt krótko. Co więcej, w ciągu nocy średnio około półtorej godziny przypada na okresy wybudzeń. To oznacza nieprawidłową higienę snu – dzieci nie tylko śpią za krótko, ale ten sen jest też gorszej jakości.
Trzeci istotny wątek to hipercholesterolemia. Ponad 40% dzieci w drugich klasach szkoły podstawowej ma podwyższony poziom cholesterolu. To zapowiedź problemów zdrowotnych w przyszłości, związanych z wyższym ryzykiem sercowo-naczyniowym. I znów: niespełna 4% przypadków w tej grupie to hipercholesterolemia uwarunkowana genetycznie – rodzinna –wymagająca pilnej interwencji. Te dzieci muszą być leczone, podobnie jak ich rodzice, bo jest to silny czynnik ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego we wczesnej dorosłości, a u części nawet już w okresie dziecięcym.
Wreszcie program profilaktyczny: sześć prostych scenariuszy lekcji w ramach programu „Przybij Piątkę”. Program był ukierunkowany na poprawę dobrostanu emocjonalno-psychicznego dzieci oraz na uczenie – zarówno dzieci, jak i rodziców – zasad prawidłowego odżywiania, aktywności fizycznej, higieny snu i higieny cyfrowej. Po półrocznej obserwacji w grupie objętej interwencją odnotowaliśmy wyraźnie niższą częstość nadwagi i otyłości oraz wolniejsze tempo jej narastania w porównaniu z dziećmi, które nie były objęte programem.
Tak podsumowałabym 2025 rok.
Tematy
dzieci / zdrowie sercowo-naczyniowe / higiena cyfrowa / sen / nadwaga / hipercholesterolemia / dieta / profilaktyka / aktywność fizyczna / otyłość
