Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do premiera Donalda Tuska o rozważenie powołania pełnomocnika przy Radzie Ministrów, który odpowiadałby za skoordynowanie działań dotyczących ochrony zdrowia psychicznego. To reakcja na rosnące wyzwania i brak spójności między działaniami wielu instytucji.
Potrzebna centralna koordynacja ochrony zdrowia psychicznego. RPO apeluje do premiera
Opublikowano 14 lipca 2025 08:04
Z tego artykułu dowiesz się:
- Rzecznik Praw Obywatelskich wzywa do zmian: Marcin Wiącek apeluje o powołanie pełnomocnika, który miałby skoordynować działania w obszarze zdrowia psychicznego w Polsce, aby lepiej odpowiadać na rosnące wyzwania.
- Brak koordynacji między instytucjami: Eksperci podkreślają, że obecne działania resortów są rozproszone, co skutkuje brakiem spójności w systemie wsparcia osób w kryzysie psychicznym.
- Potrzeba działań ponadresortowych: Problemy zdrowia psychicznego nie dotyczą tylko Ministerstwa Zdrowia, ale również edukacji, sprawiedliwości i innych resortów, co wymaga kompleksowego podejścia do reform.
- Niewystarczające przepisy: Obecne regulacje dotyczące Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego nie są adekwatne do skali wyzwań, co zdaniem RPO wymaga pilnej rewizji.
Zdaniem RPO, z dyskusji i analiz dotyczących systemu ochrony zdrowia psychicznego w Polsce płynie jeden podstawowy wniosek: konieczne jest ustanowienie centralnego organu, który będzie skutecznie koordynował prace, reformy i inicjatywy w tym obszarze. Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się z tą sprawą do premiera Donalda Tuska.
W wystąpieniu do Prezesa Rady Ministrów RPO zaproponował rozważenie powołania pełnomocnika przy Radzie Ministrów, który nadzorowałby i harmonizował działania wielu instytucji zaangażowanych w ochronę zdrowia psychicznego obywateli.
Zdaniem RPO problem wsparcia osób w kryzysie psychicznym i reforma psychiatrii wymagają spójnego i centralnego działania.
W trakcie prac Komisji Ekspertów ds. Ochrony Zdrowia Psychicznego przy Biurze RPO wielokrotnie zwracano uwagę na brak koordynacji między instytucjami – od szczebla lokalnego po administrację centralną. Zagadnienie to zostało też poruszone podczas czerwcowego seminarium w Biurze RPO poświęconego koordynacji usług społecznych dla seniorów na terenach wiejskich.
Potrzeba działania ponadresortowego
Eksperci i uczestnicy debat wskazują, że działania poszczególnych resortów są rozproszone i często doraźne. Tymczasem konieczne są decyzje systemowe – nie tylko dotyczące reformy psychiatrii środowiskowej czy funkcjonowania Centrów Zdrowia Psychicznego, ale także m.in. regulacji zawodu psychologa i psychoterapeuty, zwiększenia dostępu do wsparcia psychicznego dla dzieci oraz poprawy współpracy między instytucjami wymiaru sprawiedliwości a biegłymi z zakresu zdrowia psychicznego.
Problematyka ta dotyczy nie tylko Ministerstwa Zdrowia. Zagadnienia zdrowia psychicznego leżą także w gestii resortów edukacji, sprawiedliwości, rodziny i polityki społecznej, a także obrony narodowej i nauki – te ostatnie interesują się kondycją psychiczną żołnierzy oraz studentów.
Nieadekwatne przepisy
Obecne regulacje, w tym § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 30 października 2023 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego, są – jak podkreśla RPO – niewystarczające. Zgodnie z przepisami, za koordynację Programu odpowiada wyłącznie minister zdrowia. Tymczasem zakres problemów przekracza kompetencje jednego resortu.
Zdaniem RPO podejmowanie działań z poziomu jednego ministerstwa jest dziś nieefektywne. Konieczna jest struktura rządowa, która będzie mieć odpowiedni mandat do skoordynowanego i dynamicznego działania.
1 lipca 2025 r. zastępca Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Grzegorz Karpiński przekazał pismo RPO do Ministerstwa Zdrowia z prośbą o udzielenie odpowiedzi.
Źródło: RPO
