Podczas konferencji „Zatrzymaj przemoc rówieśniczą” wiceminister edukacji Paulina Piechna-Więckiewicz mówiła wprost: bez systemowej profilaktyki, wczesnej diagnozy i wzmacniania zdrowia psychicznego dzieci nie da się skutecznie przerwać spirali przemocy. Zaprezentowane działania Ministerstwa Edukacji pokazują, że szkoła ma być nie tylko miejscem nauki, ale realnym elementem systemu ochrony zdrowia psychicznego młodych ludzi.
Przemoc rówieśnicza to problem zdrowia publicznego. Edukacja zaczyna leczenie od podstaw
Opublikowano 23 grudnia 2025 09:47
Z tego artykułu dowiesz się:
- Przemoc rówieśnicza to rosnące zagrożenie dla zdrowia psychicznego młodzieży. Wiceminister edukacji Paulina Piechna-Więckiewicz podkreśla, że bez wczesnej diagnozy i systemowej profilaktyki problem ten będzie narastał.
- Innowacyjne podejście do wsparcia rówieśniczego. Ministerstwo uruchomiło program, w którym uczniowie będą wspierać się nawzajem, co może stać się skuteczną formą pomocy emocjonalnej.
- Profilaktyka ma zaczynać się w przedszkolu. Budowanie relacji i empatii już na wczesnym etapie edukacji ma stanowić fundament zdrowia psychicznego dzieci i zapobiegać przyszłym problemom.
- Higiena cyfrowa i zdrowotna w szkołach. Nowe podstawy programowe mają integrować różne formy edukacji, przypominając o znaczeniu snu i regeneracji dla zdrowia psychicznego uczniów.
Przemoc rówieśnicza coraz częściej trafia na listę najpoważniejszych czynników ryzyka dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Depresja, zaburzenia lękowe czy stres zaczynają się bardzo często właśnie w relacjach szkolnych. Dlatego głos edukacji coraz mocniej wybrzmiewa w debacie zdrowotnej.
Podczas konferencji „Zatrzymaj przemoc rówieśniczą” wiceminister edukacji Paulina Piechna-Więckiewicz podkreśliła, że działania resortu już trwają i obejmują zarówno profilaktykę, jak i wczesną interwencję. Jednym z kluczowych obszarów, jakimi ma zająć się ministerstwo jest wsparcie szkół w rozpoznawaniu problemów, zanim przerodzą się one w poważny kryzys zdrowia psychicznego. Resort rozwija narzędzia diagnostyczne oparte na anonimowych ankietach, w których głos zabierają uczniowie, rodzice i nauczyciele. Zebrane dane mają pozwolić na projektowanie skutecznych programów profilaktycznych – opartych na realnych potrzebach, a nie intuicji.
Istotnym elementem jest także wzmacnianie kompetencji kadry pedagogicznej, szczególnie w kontekście świata cyfrowego. Przemoc rówieśnicza coraz częściej przenosi się do sieci, a jej skutki dla psychiki dziecka bywają równie dotkliwe jak przemoc fizyczna. W tym kontekście edukacja zdrowotna i obywatelska mają pełnić rolę ochronną, ucząc regulacji emocji, relacji i odpowiedzialności.
Jednym z najbardziej innowacyjnych projektów jest program wsparcia rówieśniczego finansowany ze środków europejskich. Jak tłumaczyła wiceminister, jego ideą jest wzmocnienie młodych ludzi jako pierwszej linii pomocy emocjonalnej, oczywiście pod opieką specjalistów. - 200 szkół ponadpodstawowych w Polsce jest w tej chwili w trakcie pilotażu - podkreśliła w rozmowie z nami minister Paulina Piechna-Więckiewicz.
To rozwiązanie szczególnie interesujące z perspektywy zdrowia publicznego – badania pokazują, że młodzież częściej zwraca się po pomoc do rówieśników niż do dorosłych.
Resort edukacji chce jednak działać jeszcze wcześniej. Profilaktyka ma zaczynać się już na etapie przedszkola, gdzie budowanie relacji, empatii i poczucia bezpieczeństwa jest najlepszym „szczepieniem” przeciw przemocy i późniejszym problemom psychicznym. Równolegle powstaje Bank Dobrych Praktyk, który ma pokazywać, że skuteczne rozwiązania już istnieją i warto je skalować.
Profilaktyka pomoże dzieciom?
Ważnym wątkiem konferencji była także higiena cyfrowa i szeroko rozumiana higiena życia. Nowe podstawy programowe mają integrować edukację medialną, zdrowotną i fizyczną, przypominając, że sen, regeneracja i troska o mózg są fundamentem zdrowia psychicznego. - Musimy być wyspani, musimy dbać o swój mózg, musimy dbać o profilaktykę, żeby też wzmocnić siebie, żeby wzmocnić swoje zdrowie psychiczne - podkreśliła wiceminister.
Choć w szkołach wciąż brakuje obowiązkowej, powszechnej opieki psychologicznej, Ministerstwo wskazuje na systemowe wzmacnianie zespołów specjalistów oraz nadzieje związane z ustawą o zawodzie psychologa. Celem jest nie tylko zwiększenie dostępności, ale również jakości wsparcia psychologicznego dla dzieci i młodzieży.
