Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej odniosło się do najnowszej wersji projektu dotyczącego kompetencji pielęgniarki zaawansowanej praktyki w podstawowej opiece zdrowotnej. Choć część wcześniejszych uwag samorządu lekarskiego została uwzględniona, lekarze wyrażają sprzeciw wobec szeregu nowych zapisów rozszerzających uprawnienia diagnostyczne, terapeutyczne i orzecznicze pielęgniarek.
Rozszerzenie kompetencji pielęgniarek: Nowe zapisy wciąż budzą sprzeciw lekarzy
Opublikowano 25 listopada 2025 08:15
nil
Z tego artykułu dowiesz się:
- Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej zdecydowanie krytykuje nowe propozycje, które mogą rozszerzyć uprawnienia pielęgniarek w diagnostyce i terapii, budząc kontrowersje w środowisku medycznym.
- W projekcie pojawia się możliwość, iż pielęgniarki będą mogły oceniać stan zdrowia dzieci oraz prowadzić bilanse zdrowia, co spotyka się z ostrą krytyką ze strony lekarzy.
- Propozycja pozwolenia pielęgniarkom na wypisywanie recept na środki odurzające i psychotropowe wywołuje obawy o bezpieczeństwo pacjentów i utrzymanie odpowiedzialności w leczeniu.
- Samorząd lekarzy podnosi alarm w związku z poszerzeniem katalogu chorób, w których pielęgniarki mogłyby prowadzić diagnostykę – to ryzykowny krok, który może wpłynąć na jakość opieki zdrowotnej.
- Wprowadzenie uprawnień do wydawania orzeczeń o niezdolności do pracy przez pielęgniarki może prowadzić do niebezpiecznych praktyk, zwłaszcza w zakresie samodzielnego rozpoznawania chorób.
Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej opublikowało stanowisko dotyczące zmienionego projektu kompetencji pielęgniarki zaawansowanej praktyki w podstawowej opiece zdrowotnej. Dokument został przekazany do samorządu lekarskiego 18 listopada przez Wydział Kształcenia Pielęgniarek i Położnych Ministerstwa Zdrowia. Lekarze podkreślają, że choć część uwag zgłoszonych w październiku została uwzględniona, nowa wersja projektu zawiera zapisy zbyt szeroko określające zakres uprawnień pielęgniarek.
NRL pozytywnie ocenia wycofanie zapisów dotyczących możliwości stwierdzania zgonu i wystawiania kart zgonu przez pielęgniarki oraz uchylenie propozycji uprawniającej je do kierowania na badania tomografii komputerowej. Jednak – jak zaznacza samorząd – w nowej wersji dokumentu pojawiło się wiele nowych, budzących zastrzeżenia zmian.
Rozszerzenie grupy pacjentów i uprawnień diagnostycznych
W ocenie NRL niezasadne jest rozszerzenie zakresu pacjentów, których stan zdrowia miałaby oceniać pielęgniarka zaawansowanej praktyki – z dorosłych na dzieci, wraz z realizacją bilansów zdrowia i programów profilaktycznych.
Zastrzeżenia wywołuje również zapis dotyczący „oceny problemów zdrowotnych pacjenta, ustalenia rozpoznania choroby i wdrażania postępowania diagnostyczno-terapeutycznego”. Samorząd lekarzy podkreśla, że rozpoznawanie chorób jest ustawową kompetencją lekarzy, a projekt nie przewiduje wykonywania tych czynności pod nadzorem medycznym.
NRL zauważa także sprzeczność między tym zapisem a innym punktem dokumentu, w którym mowa wyłącznie o diagnostyce „wybranych stanów chorobowych”.
Ordynacja psychotropów i środków odurzających
Kolejne zastrzeżenia dotyczą propozycji umożliwienia pielęgniarkom wypisywania recept na środki odurzające z grupy III N oraz substancje psychotropowe z grupy IVP w ramach kontynuacji leczenia. Prezydium NRL uznaje tę zmianę za „zbyt daleko idącą” i przypomina, że ordynacja tego typu leków powinna pozostać wyłączną kompetencją lekarza.
Diagnostyka chorób przewlekłych
W projekcie znacznie poszerzono katalog stanów chorobowych, w których pielęgniarka zaawansowanej praktyki mogłaby prowadzić diagnostykę. Obejmuje on m.in. cukrzycę typu 2, niewydolność serca, choroby przewlekłe układu oddechowego, choroby tarczycy, nerek, układu moczowego, alergie, choroby przewodu pokarmowego i inne schorzenia przewlekłe. Tak szeroki zakres budzi zdecydowany sprzeciw samorządu lekarskiego.
Orzeczenia o niezdolności do pracy
Samorząd negatywnie ocenił również propozycję nadania pielęgniarkom uprawnienia do wydawania orzeczeń o niezdolności do pracy do 5 dni. Jak wskazuje NRL, wiązałoby się to w praktyce z przyznaniem prawa do samodzielnego rozpoznawania chorób. Ponadto obowiązujące przepisy przyznają takie kompetencje wyłącznie lekarzom, lekarzom dentystom oraz felczerom.
Zakres zlecanych badań
W odniesieniu do załączników dotyczących badań diagnostycznych NRL podtrzymuje wcześniejszą negatywną opinię, zwłaszcza w zakresie kierowania na badania endoskopowe. Samorząd zwraca również uwagę, że projekt nie precyzuje, iż zlecanie badań powinno dotyczyć wyłącznie pacjentów już zdiagnozowanych, a nie osób zgłaszających się po raz pierwszy.
Zródło: NIL
