Porozumienie Rezydentów OZZL ostro sprzeciwia się planom likwidacji lub skrócenia stażu podyplomowego dla lekarzy i lekarzy dentystów. Wyniki badania obejmującego 720 studentów i stażystów z 22 uczelni pokazują, że obecny model kształcenia nie zapewnia wystarczającego przygotowania praktycznego. W opinii rezydentów - usunięcie stażu doprowadzi do wejścia do zawodu lekarzy z mniejszym doświadczeniem klinicznym.
Staż podyplomowy do likwidacji? Środowisko ostrzega przed skutkami
Opublikowano 2 grudnia 2025 08:58
Pixabay
Z tego artykułu dowiesz się:
- Rezydenci ostrzegają: Likwidacja stażu podyplomowego może prowadzić do wprowadzenia na rynek pracy lekarzy z niewystarczającym doświadczeniem klinicznym, co wpłynie na jakość opieki zdrowotnej.
- Alarmujące wyniki badań: Ponad 70% studentów medycyny nie ma okazji do wykonania podstawowych procedur, takich jak pobieranie krwi czy cewnikowanie, co budzi poważne wątpliwości co do ich przygotowania do zawodu.
- Staż to niezbędna praktyka: Lekarze odbywający staż znacznie częściej wykonują kluczowe procedury medyczne, co dowodzi, jak ważny jest ten etap w zdobywaniu praktycznych umiejętności.
- Chaos w systemie: Zlikwidowanie stażu może prowadzić do kumulacji absolwentów na rynku pracy, co z kolei pogorszy dostęp do miejsc rezydenckich i zwiększy problemy rekrutacyjne.
- Postulat rezydentów: Zanim rozważy się likwidację stażu, konieczne jest przeprowadzenie reform w kształceniu medycznym, w tym zmniejszenie liczby studentów w grupach klinicznych i zapewnienie praktycznego dostępu do procedur.
Porozumienie Rezydentów OZZL od lat alarmuje o pogarszającej się jakości kształcenia medycznego w Polsce. Problemy z realizacją efektów kształcenia, przeładowane kierunki lekarskie, czy trudności rezydentów w dostępie do procedur w trakcie specjalizacji - to tylko część wyzwań, z którymi mierzy się środowisko młodych lekarzy. W tym kontekście organizacja wyraża „głęboki niepokój i stanowczy sprzeciw” wobec planów likwidacji lub skrócenia stażu podyplomowego.
Praktyczny VI rok nie zastąpi stażu
Jak podkreślają rezydenci, argument o „praktycznym VI roku” - wskazywany jako alternatywa dla stażu - nie znajduje potwierdzenia w faktach. Aby ocenić rzeczywiste przygotowanie absolwentów, Porozumienie Rezydentów zdecydowało się wziąć udział w badaniu ankietowym sprawdzającym zakres opanowania kluczowych procedur medycznych.
W badaniu udział wzięło 720 studentów V i VI roku z 22 uczelni oraz lekarze stażyści (stan na 5 maja 2025 r.). Ankietowani wskazywali, czy dana procedura była omawiana teoretycznie, prezentowana w praktyce oraz czy mieli możliwość samodzielnego wykonania. Analizowano jedynie podstawowe czynności, niezbędne w codziennej praktyce klinicznej.
Wyniki niepokojące: większość studentów nie wykonała podstawowych procedur
Dane z badania pokazują znaczące braki w przygotowaniu praktycznym:
- cewnikowania pęcherza moczowego mężczyzny nie wykonywało 56% badanych,
- u kobiet ten odsetek wyniósł 68%,
- pobierania krwi tętniczej nie wykonywało 76% respondentów,
- 61% nie miało okazji wykonać szycia chirurgicznego,
- badania per rectum nie wykonało 54%,
- 61% nie pobierało wymazów,
- 87% nigdy nie zgłębnęło żołądka.
Co więcej, im większa grupa kliniczna, tym mniejsza możliwość ćwiczenia procedur. W grupach pięcioosobowych i większych aż 79,1% studentów nie pobierało nigdy krwi tętniczej, podczas gdy w grupach maksymalnie czteroosobowych odsetek ten spadał do 51,9%. Rezydenci podkreślają, że gwałtowny wzrost liczby studentów medycyny dodatkowo ogranicza dostęp do praktyki.
Staż daje realną możliwość pracy z pacjentem
Wyniki dotyczące lekarzy odbywających staż podyplomowy są zupełnie inne. Podczas 13 miesięcy stażyści znacznie częściej wykonują wszystkie badane procedury. Nie pracują już w dużych grupach klinicznych, mają indywidualny kontakt z pacjentem, co umożliwia im zdobywanie praktycznych kompetencji.
Przykład: cewnikowanie pęcherza u mężczyzny wykonało 56% stażystów, podczas gdy wśród studentów - około jedna trzecia.
Rezydenci podkreślają: mimo że szkolenie praktyczne nadal wymaga poprawy, to likwidacja stażu oznacza, że młodzi lekarze uzyskają pełne prawo wykonywania zawodu z wyraźnie mniejszym doświadczeniem niż dotychczas.
Konsekwencje dla systemu: chaos rekrutacyjny i utrata czasu na wybór specjalizacji
Staż to także okres weryfikacji wyborów zawodowych. Wielu młodych lekarzy dopiero wtedy zyskuje realną wiedzę o codzienności pracy w poszczególnych specjalizacjach.
Zlikwidowanie stażu spowodowałoby ponadto kumulację dwóch roczników - kończących staż oraz absolwentów, którzy weszliby do systemu bez jego odbycia. To oznaczałoby jeszcze trudniejszy dostęp do miejsc rezydenckich.
Rezydenci: najpierw poprawmy kształcenie, potem rozmawiajmy o zmianach
Zdaniem PR OZZL, warunkiem jakiejkolwiek dyskusji o likwidacji stażu jest wcześniejsze przekształcenie ostatnich lat studiów w rzeczywiście praktyczne. Oznacza to konieczność:
- zmniejszenia liczebności grup klinicznych do dwóch osób na ostatnim roku,
- zapewnienia realnego dostępu do wykonywania procedur,
- wprowadzenia rzetelnej oceny zdobytych umiejętności.
„Ponieważ warunek ten nie jest spełniony, wyrażamy stanowczy sprzeciw wobec likwidacji czy skrócenia stażu podyplomowego” – podsumowują rezydenci.
Wszystkie dane z badania – w tym dotyczące nierówności płci w dostępie do procedur – zostały opublikowane w pracy „Gender-based disparities in self-reported procedural experience: a cross-sectional survey of medical students in Poland”.
Zródło: Porozumienie Rezydentów OZZL
