Do konsultacji przekazano projekt nowelizacji Prawa farmaceutycznego, który ma dostosować polskie przepisy do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 19 czerwca 2025 r. Orzeczenie dotyczyło całkowitego zakazu reklamy aptek i punktów aptecznych. Projekt przewiduje zniesienie zakazu, wprowadzenie nowych zasad prowadzenia reklamy oraz podwyższenie maksymalnych kar finansowych.
TSUE: całkowity zakaz reklamy aptek niezgodny z prawem UE. Jest projekt zmian i wyższe kary
Opublikowano 14 grudnia 2025 07:22
Fot . Robert Robaszewski / Agencja Gazeta
Z tego artykułu dowiesz się:
- Zniesienie zakazu reklamy aptek – Nowy projekt ustawy ma na celu wyeliminowanie całkowitego zakazu reklamy aptek, wprowadzając jednocześnie szczegółowe zasady, które mają chronić pacjentów i zapewnić bezpieczeństwo zdrowotne.
- Wyższe kary za naruszenia – W ramach reformy, maksymalna kara finansowa za nieprzestrzeganie zasad reklamy wzrośnie z 50 tys. zł do 100 tys. zł, co ma na celu skuteczniejsze odstraszanie od łamania przepisów.
- Nowe możliwości dla farmaceutów – Regulacje umożliwiają reklamy usług farmaceutów, o ile są zgodne z zasadami etyki zawodowej, co otwiera nowe ścieżki komunikacji dla aptek.
- Ochrona konsumenta – Projekt zakłada model oceny przekazu reklamowego, który ma przeciwdziałać wprowadzaniu w błąd i nieracjonalnemu nabywaniu leków przez pacjentów.
Ministerstwo Zdrowia przekazało do konsultacji projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo farmaceutyczne, będący bezpośrednią konsekwencją wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 19 czerwca 2025 r. (sprawa C-200/2024). TSUE uznał, że obowiązujący w Polsce całkowity zakaz reklamy aptek i punktów aptecznych, wynikający z art. 94a Prawa farmaceutycznego, narusza przepisy prawa unijnego.
Trybunał wskazał w szczególności na niezgodność polskich regulacji z art. 8 ust. 1 dyrektywy o handlu elektronicznym oraz z art. 49 i 56 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, dotyczącymi swobody przedsiębiorczości i świadczenia usług. W ocenie TSUE tak daleko idące ograniczenie nie spełnia kryterium proporcjonalności.
Zniesienie zakazu i nowe ramy reklamy
Projekt nowelizacji zakłada uchylenie całkowitego zakazu reklamy aptek i punktów aptecznych. Jednocześnie wprowadza szczegółowe przepisy określające zasady prowadzenia takiej reklamy, których celem ma być ochrona pacjentów i bezpieczeństwa zdrowotnego.
Zgodnie z założeniami projektu, reklama nie będzie mogła prowadzić do nadmiernej i nieuzasadnionej konsumpcji leków oraz szeroko pojętego asortymentu farmaceutycznego. Ograniczenia w treści przekazu mają zapobiegać zachęcaniu pacjentów do nieracjonalnych zakupów, oderwanych od rzeczywistych potrzeb zdrowotnych.
Nowe regulacje mają również umożliwić prowadzenie reklamy usług świadczonych przez farmaceutów, pod warunkiem zachowania zasad wykonywania zawodu oraz zgodności z zasadami etyki farmaceutycznej. Projektodawca podkreśla, że rozwiązania te uwzględniają wytyczne sformułowane przez TSUE w czerwcowym wyroku.
Wyższe kary za naruszenia
Projekt przewiduje także istotne podwyższenie maksymalnej kary pieniężnej za naruszenie zasad prowadzenia reklamy aptek i punktów aptecznych — z obecnych 50 tys. zł do 100 tys. zł. Jak wskazano w uzasadnieniu, obowiązujące dziś sankcje nie były waloryzowane od 2012 r. i przy obecnym poziomie cen nie spełniają funkcji prewencyjnej ani odstraszającej.
Tryb nakładania kar pozostanie bez zmian: postępowania w pierwszej instancji będą prowadzić wojewódzcy inspektorzy farmaceutyczni, a w drugiej — Główny Inspektor Farmaceutyczny. Również przesłanki wymiaru kary mają pozostać takie same i obejmować m.in. okres, stopień i okoliczności naruszenia oraz ewentualne wcześniejsze naruszenia przepisów.
Model konsumenta i ocena przekazu
Projektodawca zakłada, że przy ocenie przekazu reklamowego stosowany będzie model konsumenta, analogicznie jak w przypadku reklamy produktów leczniczych. Takie podejście ma umożliwić ocenę, w jaki sposób reklama jest odbierana przez adresata — w tym, czy może wprowadzać w błąd lub zachęcać do nieracjonalnego nabywania leków. Projekt odwołuje się w tym zakresie do ugruntowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego.
Reklama aptek po nowemu – co będzie dozwolone, a co zakazane?
DOZWOLONE
- Informowanie o ofercie apteki lub punktu aptecznego oraz o świadczonych usługach farmaceutycznych
- Reklama usług farmaceutów prowadzona z poszanowaniem zasad wykonywania zawodu i etyki zawodowej
- Przekazy o charakterze informacyjnym, które nie zachęcają do nieracjonalnego nabywania leków
- Komunikacja marketingowa skierowana do dorosłych odbiorców, zgodna z prawem i dobrymi obyczajami
ZAKAZANE
- Oferowanie jakichkolwiek korzyści (bezpośrednich lub pośrednich) w zamian za zakup produktów lub skorzystanie z usług apteki
- Reklama porównawcza w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
- Kierowanie reklamy do dzieci i młodzieży poniżej 18. roku życia oraz wykorzystywanie ich wizerunku lub głosu
- Wykorzystywanie wizerunku lub głosu osób publicznych, naukowców i osób z wykształceniem medycznym, a także odwoływanie się do ich rekomendacji
- Przekazy sugerujące pogorszenie stanu zdrowia w przypadku nieskorzystania z oferty apteki
- Treści wywołujące lęk, wprowadzające w błąd lub wywierające presję na pacjenta
- Naruszanie tajemnicy zawodowej farmaceuty oraz zasad etyki i deontologii zawodowej
- Łączenie reklamy apteki z informacjami niezwiązanymi z jej działalnością
- Reklama placówek obrotu pozaaptecznego odnosząca się do produktów leczniczych, wyrobów medycznych oraz środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego
Źródło: RCL
