Ze skarg osób nieheteronormatywnych i transpłciowych wynika, że niestosowne komentarze oraz poniżające lub nierówne traktowanie mogą wynikać z uprzedzeń, ale też z niewiedzy i nieprzygotowania personelu medycznego.
Jednym z problemów najczęściej zgłaszanych przez homoseksualnych pacjentów jest kwestionowanie ich praw pacjenta w odniesieniu do osób bliskich, partnerów tej samej płci. Tymczasem zgodnie z ustawą z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, osobą bliską - uprawnioną do obecności przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych czy otrzymania informacji o stanie zdrowia pacjenta - jest też osoba pozostająca we wspólnym pożyciu, a zatem również partner tej samej płci.
Zdarzają się też próby „leczenia” pacjentów z orientacji seksualnej. A choć homoseksualność nie jest chorobą, to tzw. „terapie konwersyjne” nie są w Polsce zabronione.
- Niezbędne jest zatem upowszechnienie wśród personelu medycznego wiedzy o przepisach w kontekście postępowania wobec tych pacjentów i osób im bliskich - wskazuje RPO prezesowi Naczelnej Rady Lekarskiej.
Skargi wskazują także na problem dyskwalifikowania homoseksualnych mężczyzn jako dawców krwi czy szpiku kostnego. A takie działania nie znajdują podstaw w rozporządzeniach Ministra Zdrowia określających warunki dawstwa.
Niezbędne wydaje się zatem upowszechnienie wśród personelu medycznego wiedzy na temat obowiązujących przepisów prawa, w kontekście postępowania wobec pacjentów LGBT oraz osób im bliskich.
Nierówne traktowanie w obszarze ochrony zdrowia ze względu na orientację seksualną lub tożsamość płciową nie jest zakazane przepisami ustawy o równym traktowaniu. Jednocześnie nie każdy przypadek dyskryminacji, poniżającego traktowania lub innych naruszeń praw człowieka stanowi także naruszenie praw pacjenta. Dochodzenie zadośćuczynienia na podstawie ustawy o prawach pacjenta nie zawsze będzie więc dostępnym środkiem ochrony. Obecny stan prawny wymaga zatem nowelizacji, których postulaty RPO przekazał Ministrowi Zdrowia i Rzecznikowi Praw Pacjenta.
Zostały one omówione także w najnowszym raporcie Biura RPO pt. „Sytuacja prawna osób nieheteronormatywnych i transpłciowych w Polsce”.
Niezależnie od rekomendacji niezbędnych zmian prawnych, dla poprawy sytuacji nieheteronormatywnych i transpłciowych pacjentów istotne jest przeciwdziałanie naruszeniom ich godności i innych praw poprzez odpowiednie przygotowanie personelu medycznego.
A wiele problemów wynika z nieświadomości przedstawicieli i przedstawicielek służby zdrowia o specyficznych potrzebach osób LGBT w opiece zdrowotnej.
Adam Bodnar pyta prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej, jakie działania podejmuje lub planuje podjąć w celu zwiększenia wiedzy o specyfice leczenia osób LGBTI u studentów medycyny i lekarzy, a także dla zapewnienia równego traktowania pacjentów bez względu na orientację seksualną lub tożsamość płciową.
Więcej: TU
Źródło: RPO
