To właśnie wiedza ekspertów odgrywa kluczową rolę w postępowaniach dotyczących przyjęcia bez zgody do szpitala psychiatrycznego. Dlatego Rzecznik Praw Pacjenta i Zakład Prawa Medycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi w przeddzień Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego zorganizowali konferencję naukową „Sąd w psychiatrii. Psychiatria w sądzie”. Głównym celem spotkania było przede wszystkim podjęcie interdyscyplinarnej debaty dotyczącej wzajemnych wpływów istniejących między psychiatrią a szeroko rozumianym wymiarem sprawiedliwości. Było to drugie z cyklu spotkań „U Rzecznika na Młynarskiej”.
Profesorowie prawa, medycyny, pracownicy akademiccy oraz praktycy pochylili się nad problemem orzekania przez sądy opiekuńcze na podstawie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, przyjęć pacjentów bez zgody do szpitala psychiatrycznego, przyczyn ubezwłasnowolnienia. Rozmawiano na temat przymusowej hospitalizacji psychiatrycznej w trybie wnioskowym, w tym małoletnich pacjentów z jadłowstrętem psychicznym. Rzecznik Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego podzielił się swoimi doświadczeniami w kontaktach z pacjentem przyjętym do szpitala bez zgody. Nie zabrakło także głosów samych pacjentów, osób po kryzysie psychicznym, etycznych aspektów udzielania porad prawnych osobom z zaburzeniami psychicznymi oraz terapeutycznej roli sędziów opiekuńczych. Rozmawiano również o zadaniach biegłych psychiatrów, ochronie autonomii, kształtowaniu życia prywatnego osób z zaburzeniami psychicznymi. Dyskusję ubogaciła projekcja fragmentów filmu „12 dni”, będącego zapisem posiedzeń dotyczących przymusowego leczenia psychiatrycznego we Francji z udziałem pacjenta, jego prawnika oraz sędziego.
Dobro pacjentów z zaburzeniami psychicznymi szczególnie leży mi na sercu. Dlatego rok 2019 w Biurze Rzecznika Praw Pacjenta będzie poświęcony polskiej psychiatrii. Chcemy skupić się na edukacji pacjentów oraz ich bliskich, podjąć działania w sferze naukowej, zorganizować ogólnopolską konferencję, zająć się również sprawami związanymi z legislacją. Pochylimy się również nad problemem pacjentów związanym z profesjonalnym ich reprezentowaniem przez zawodowych pełnomocników - powiedział Bartłomiej Chmielowiec podsumowując konferencję.
Rzecznik Praw Pacjenta jest centralnym organem administracji rządowej, ustanowionym w celu ochrony praw pacjentów. Przysługujące pacjentom prawa oraz tryb powoływania, odwoływania i kompetencje Rzecznika określone zostały w ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Od tego czasu nie funkcjonuje tzw. „Karta Praw Pacjenta”.
Katalog praw pacjenta określony w ww. ustawie obejmuje prawo pacjenta do: świadczeń zdrowotnych; informacji; zgłaszania działań niepożądanych produktów leczniczych; tajemnicy informacji związanych z pacjentem; wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych; poszanowania intymności i godności pacjenta; dokumentacji medycznej; zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza; poszanowania życia prywatnego i rodzinnego; opieki duszpasterskiej; przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie.
W dniu 27 października 2017 r. prezes Rady Ministrów Pani Beata Szydło, spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru, z dniem 30 października 2017 r. powołała na stanowisko Rzecznika Praw Pacjenta Pana Bartłomieja Łukasza Chmielowca. Pierwszym Rzecznikiem Praw Pacjenta była Pani Krystyna Barbara Kozłowska (od 2 października 2009 r. do 27 października 2017 r.).
Do głównych zadań Rzecznika Praw Pacjenta należy ochrona praw zarówno indywidualnego pacjenta, jak i zbiorowych praw pacjentów oraz podejmowanie działań w przypadkach ich naruszenia, występowanie do organów władzy publicznej w sprawach systemowych, rozwiązań poprawiających ochronę i egzekwowanie praw pacjentów, a także monitorowanie sytuacji przestrzegania praw pacjentów w systemie ochrony zdrowia.
Swoje zadania Rzecznik wykonuje przy pomocy Biura Rzecznika Praw Pacjenta, którego siedziba mieści się przy ul. Młynarskiej 46 w Warszawie. Pracownicy biura na bieżąco przekazują osobom zainteresowanym informacje o prawach pacjenta, właściwych działaniach, jakie należy podjąć w określonej sytuacji oraz przysługujących środkach prawnych. Łatwo dostępną i niesformalizowaną formę kontaktu umożliwia ogólnopolska bezpłatna infolinia Rzecznika Praw Pacjenta 800-190-590, która czynna jest od poniedziałku do piątku w godz. 08:00-20:00.
Pracownikami biura są także Rzecznicy Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, którzy swoją funkcję pełnią w niektórych szpitalach psychiatrycznych na terenie naszego kraju. Zostali oni powołani ustawą z dnia 1 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Do zadań Rzeczników Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego należy ochrona praw osób korzystających ze świadczeń zdrowotnych udzielanych w klinikach, szpitalach i oddziałach psychiatrycznych, sanatoriach dla osób z zaburzeniami psychicznymi, a także podmiotach leczniczych sprawujących całodobową opiekę psychiatryczną lub odwykową. Ochrona ta realizowana jest zarówno poprzez pomoc pacjentom w dochodzeniu ich praw oraz wyjaśnianiu skarg i wniosków, jak również współpracę z ich rodziną, przedstawicielem ustawowym, opiekunem prawnym lub faktycznym.
Źródło: Informacja prasowa
