Metoda ortotropii, reklamowana jako nowoczesny sposób leczenia wad zgryzu i poprawy wyglądu twarzy u dzieci, budzi coraz większe wątpliwości ekspertów. Jak wskazuje Rzecznik Praw Pacjenta Bartłomiej Chmielowiec, ortotropia nie jest zgodna z aktualną wiedzą medyczną, a jej stosowanie może naruszać prawo pacjentów do świadczeń zdrowotnych o potwierdzonej skuteczności.
Ortodoncja: Kontrowersyjna metoda pod lupą Rzecznika Praw Pacjenta
Opublikowano 14 października 2025 07:51
Fot. Getty Images/iStockphoto
Z tego artykułu dowiesz się:
- Ortotropia budzi kontrowersje: Ta nowoczesna metoda leczenia wad zgryzu, reklamowana jako przełomowa, nie znajduje uznania w środowisku medycznym i może naruszać prawa pacjentów do skutecznych terapii.
- Brak naukowych podstaw: Eksperci, w tym Rzecznik Praw Pacjenta, podkreślają, że ortotropia nie opiera się na faktach naukowych, a jej skuteczność nigdy nie została potwierdzona badaniami klinicznymi.
- Niebezpieczeństwa związane z terapią: Intensywne stosowanie aparatów ortotropowych może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak stany zapalne dziąseł czy brak stabilności wyników leczenia.
- Odpowiedzialność Rzecznika Praw Pacjenta: Bartłomiej Chmielowiec podejmuje działania mające na celu sprawdzenie legalności praktyk związanych z ortotropią, wydając decyzje administracyjne zakazujące niezgodnych z prawem terapii.
Ortotropia to kontrowersyjna metoda stosowana w ortodoncji, której celem u dzieci w okresie intensywnego wzrostu ma być poprawa kierunku wzrostu twarzy, otwarcie górnych dróg oddechowych i leczenie wad zgryzu. Choć bywa intensywnie promowana w mediach społecznościowych i na stronach gabinetów stomatologicznych, nie znajduje uznania w środowisku naukowym. Eksperci wskazują, że jej stosowanie może być nie tylko nieskuteczne, ale także potencjalnie szkodliwe.
Zaniepokojenie rosnącą popularnością ortotropii wyraziło w styczniu br. Polskie Towarzystwo Stomatologiczne (PTS). W reakcji na tę publikację Rzecznik Praw Pacjenta Bartłomiej Chmielowiec podjął działania mające na celu zbadanie, czy stosowanie tej metody nie narusza prawa pacjentów do świadczeń zdrowotnych odpowiadających aktualnej wiedzy medycznej.
Analiza rynku usług stomatologicznych wykazała, że ortotropia jest chętnie oferowana w leczeniu pacjentów małoletnich. Rzecznik zwrócił się więc o opinię do konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie ortodoncji. Z uzyskanej opinii wynika, że metoda ta nie jest oparta na faktach naukowych, nie znajduje się w programach nauczania przeddyplomowego ani specjalizacyjnego, a jej skuteczność nie została potwierdzona badaniami klinicznymi.
Podobne stanowisko zajmują międzynarodowe towarzystwa naukowe, m.in. American Association of Orthodontists i British Orthodontic Society, które zwracają uwagę na brak dowodów potwierdzających skuteczność ortotropii i przestrzegają przed wiarą w twierdzenia o możliwości trwałego „modelowania twarzy” poprzez ćwiczenia posturalne.
Niepokój budzi również sposób prowadzenia terapii – m.in. czas jej rozpoczęcia, zakres rozbudowy łuków zębowych czy wychylenie zębów siecznych. Całodobowe użytkowanie aparatów, stosowane w tej metodzie, może prowadzić do stanów zapalnych dziąseł, ich recesji oraz braku stabilności wyników leczenia.
Polskie Towarzystwo Ortodontyczne (PTO) podkreśla, że ortotropia nie jest elementem nauczania akademickiego ani specjalizacyjnego w Polsce. PTO nie organizowało też żadnych kursów ani szkoleń dotyczących tej techniki, propagując leczenie oparte na zasadach Evidence Based Medicine – czyli na rzetelnych dowodach naukowych, potwierdzających skuteczność i bezpieczeństwo metod ortodontycznych.
Brak jest również wiarygodnych badań klinicznych wysokiej jakości, które potwierdzałyby korzyści i bezpieczeństwo ortotropii. Nie przeprowadzono też analiz długoterminowych skutków jej stosowania.
Jak podkreśla Bartłomiej Chmielowiec:
„Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, każdy pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej. W ramach wykonywanej działalności leczniczej nie wolno udzielać świadczeń niespełniających ww. wymogu prawa” – mówi Rzecznik Praw Pacjenta.
W związku z ustaleniami Rzecznik prowadzi postępowania w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów wobec podmiotów oferujących leczenie metodą ortotropii. Jak poinformowano, wydano już pierwsze decyzje administracyjne zobowiązujące te podmioty do zaprzestania niezgodnych z prawem praktyk.
Źródło: RPP
