Opieka farmaceutyczna to świadczenie zdrowotne udzielane przez farmaceutę i stanowiące dokumentowany proces, w którym farmaceuta, współpracując z pacjentem i lekarzem prowadzącym leczenie pacjenta, a w razie potrzeby z przedstawicielami innych zawodów medycznych, czuwa nad prawidłowym przebiegiem indywidualnej farmakoterapii, obejmujące:
1) prowadzenie konsultacji farmaceutycznych
2) wykonywanie przeglądów lekowych
3) opracowywanie indywidualnego planu opieki farmaceutycznej
4) wykonywanie określonych badań diagnostycznych
5) wystawianie recept w ramach kontynuacji zlecenia lekarskiego
Badania diagnostyczne
W dniu 27 stycznia 2022 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie wykazu badań diagnostycznych, które mogą być wykonywane w aptece. Wykonanie badania przez farmaceutę jest możliwe po ukończeniu szkolenia teoretycznego w zakresie przeprowadzania tego badania, dostępnego na platformie e-learningowej Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego.
Szczepienia w aptekach
Farmaceuci nabyli uprawnienia do wykonywania szczepień przeciw COVID-19 oraz przeciwko grypie pomimo, że ten element opieki farmaceutycznej nie został zapisany w ustawie o zawodzie farmaceuty. Wykonywanie szczepień warunkowane jest ukończeniem dwóch kursów: teoretycznego oraz praktycznego. Około 9 tysięcy farmaceutów ukończyło kursy natomiast około 2,5 tysiąca farmaceutów wykonuje szczepienia.
Recepty kontynuowane
W dniu 16 stycznia 2022 r. powinien wejść w życie zapis dotyczący wystawiania recept w ramach kontynuacji zlecenia lekarskiego. Niestety nie zostały przygotowane przepisy wykonawcze i to świadczenie nie jest wykonywane. W Polsce około 25% wizyt w przychodniach stanowią tzw. wizyty receptowe - w celu uzyskania kolejnych recept na kontynuację farmakoterapii pacjentów z chorobami przewlekłymi. Rocznie w Polsce jest wystawianych około 165 milionów recept. Duża ilość wystawianych recept dowodzi, że wprowadzenie recept kontynuowanych byłoby konkretnym odciążeniem podstawowej opieki zdrowotnej.
Przeglądy lekowe
Nie ulega wątpliwości, że wykonywanie przeglądów lekowych jest najtrudniejszym i najbardziej skomplikowanym świadczeniem, ponieważ wymaga odpowiedniego przygotowania w zakresie: zbierania wywiadu, dokładnej analizy różnych sytuacji lekowych pacjentów, przygotowania odpowiednich rekomendacji oraz podjęcia z lekarzem merytorycznej dyskusji o charakterze klinicznym. Dlatego najpierw został wprowadzony pilotaż.
Czy badania diagnostyczne może wykonywać każdy farmaceuta? Tyko ten, który ukończy szkolenie.
Czy szczepienia może wykonywać każdy farmaceuta? Tylko ten, który ukończył dwa kursy.
Czy przeglądy lekowe może wykonywać każdy farmaceuta? Obecnie tylko ten, który już posiada odpowiednie kompetencje. W przyszłości inni farmaceuci, w celu nabycia odpowiednich kwalifikacji, powinni ukończyć kurs.
Te wszystkie oczywistości nie zostały uwzględnione w Stanowisku prawnym Biura Prawnego Naczelnej Izby Aptekarskiej, ponieważ pierwszy wniosek jest następujący: "Zasadą jest, że każdy farmaceuta uprawniony do wykonywania zawodu farmaceuty uprawniony jest do sprawowania opieki farmaceutycznej, będącego podstawową formą wykonywania zawodu farmaceuty."
mgr farm. Walenty Zajdel
