Niedoczynność tarczycy w chorobie Hashimoto
Niedoczynność tarczycy jest jednym z najczęstszych problemów hormonalnych na świecie, a choroba Hashimoto jest jedną z jej głównych przyczyn. Współczesna medycyna oferuje nam różne metody leczenia niedoczynności tarczycy, w tym farmakoterapię - hormony tarczycy a także zmiany w diecie. W ostatnich latach dieta ketogeniczna zyskała na popularności jako alternatywna forma odżywiania, co siłą rzeczy prowadzi do ważnych pytań dotyczących jej wpływu na nasze zdrowie oraz zdrowie osób z niedoczynnością tarczycy w przebiegu choroby Hashimoto.
Dieta ketogeniczna -Co to takiego?!
Dieta ketogeniczna, często, skrótowo zwana "dietą keto", to specjalny sposób żywienia, który skupia się na spożywaniu niewielkich ilości węglowodanów, umiarkowanych ilości białka i dużej ilości tłuszczów. Głównym celem diety ketogenicznej jest wprowadzenie organizmu w stan zwany ketozą, w którym nasze ciało przeprogramowuje się na spalanie tłuszczu, który jest wykorzystywany, jako główne źródło energii. Jest to stan, który zawsze ku zaskoczeniu części słuchaczy może mieć korzystny wpływ na osoby z nadwagą, cukrzycą typu 2 i padaczką.
Celem mojego dzisiejszego artykułu było nie tylko naukowe przeprowadzenie kompleksowej analizy wpływu diety ketogenicznej na zdrowie pacjentów z niedoczynnością tarczycy w przebiegu choroby Hashimoto. Postanowiłem poszukać również odpowiedzi na pytania, które najczęściej padają z ust pacjentek, a jednak rzadziej – pacjentów.
Czy dieta ketogeniczna wpływa na metabolizm, a jeśli tak, to w jaki sposób?
Czy dieta ketogeniczna ma wpływ na stężenie przeciwciał? Jeśli tak, to jakie i w jakim stopniu?
Czy dieta ketogeniczna ułatwia utrzymanie prawidłowej masy ciała?
Jak długo można bezpiecznie stosować dietę ketogeniczną u osób z niedoczynnością tarczycy?
Jakie efekty można uzyskać stosując tę dietę w kontekście niedoczynności tarczycy w chorobie Hashimoto?
W kolejnych częściach mojego artykułu postaram się pochylić na każdym z tych pytań, a udzielając odpowiedzi, będę starał się bazować na zweryfikowanych danych naukowych.
Rola tarczycy
Tarczyca to mały, ale niezwykle istotny gruczoł znajdujący się w naszym organizmie. Produkuje hormony tarczycy, takie jak tyroksyna (T4) i trójjodotyronina (T3), które regulują wiele procesów metabolicznych. Te hormony kontrolują tempo przemiany materii, czyli ile energii ciało zużywa do podstawowych funkcji, takich jak oddychanie czy trawienie. W przypadku niedoczynności tarczycy, produkcja tych hormonów jest zbyt niska, co może prowadzić do zmniejszenia tempa naszej przemiany materii i innych problemów zdrowotnych.
Wpływ niedoczynności tarczycy na metabolizm
Niedoczynność tarczycy, zwłaszcza w kontekście choroby Hashimoto, ma istotny wpływ na metabolizm naszego organizmu. Pacjenci z tą chorobą często doświadczają obniżonej aktywności metabolicznej, co objawia się m.in. zmęczeniem, przyrostem masy ciała, odczyuwalnym spadkiem energii a także uczuciem ciągłego zimna. Te wszystkie objawy są o wynikiem niskiego stężenia hormonów tarczycy, które regulują tempo przemiany materii.
Czy dieta ketogeniczna wpływa na nasz metabolizm?
Wprowadzając do naszego jadłospisu dietę ketogeniczną, organizm przestawia się na zużywanie tłuszczu jako głównego źródła energii, wytwarzając przy tym tzw. ciała ketonowe. To z kolei wpływa na procesy metaboliczne, ale powinniśmy się zastanowić, czy może to być korzystne dla pacjentów z niedoczynnością tarczycy?
Naukowcy przeprowadzili wiele badań nad wpływem diety ketogenicznej na metabolizm, ale wyniki są niekiedy wręcz sprzeczne. Niektóre badania sugerują, że dieta keto może przyspieszyć metabolizm i pomóc w utrzymaniu prawidłowej masy ciała, co tak naprawdę byłoby korzystne dla pacjentów z niedoczynnością tarczycy. Jednak badania innych autorów nie potwierdzają tych korzyści i sugerują, że dieta keto może mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie tarczycy. Zatem, co robić? Być KETO, czy nie być, oto jest pytanie?!
Omawiając, ten bardzo ciekawy temat warto zaznaczyć, że każdy organizm reaguje inaczej na dietę ketogeniczną, a jej skutki mogą być zróżnicowane w zależności od wielu czynników, w tym czynników genetycznych, stylu życia i ogólnego stanu zdrowia. Dlatego indywidualizacja terapii jest naprawdę kluczowa, a opiekujący się nami lekarz specjalista powinien wspólnie z nami podejść do kwestii diety i dostosować ją do naszych indywidualnych potrzeb.
Dlaczego indywidualizacja terapii jest kluczowa?
Dla pacjentów z niedoczynnością tarczycy w przebiegu choroby Hashimoto, wybór odpowiedniej diety może być naprawdę trudnym wyzwaniem. Wpływ diety ketogenicznej na organizm może być zróżnicowany, a co działa w jednym przypadku, może tak naprawdę nie być odpowiednie dla innego. Dlatego indywidualizacja terapii jest kluczowa. To właśnie sprawia, że dieta, która odpowiadał naszej przyjaciółce, nie sprawdzi się u nas, a kluczową rolę w jej wpływie na nas odgrywa nasz organizm.
Niewłaściwie zbilansowana dieta, szczególnie w przypadku niedoczynności tarczycy, może prowadzić do dalszego spadku tempa przemiany materii, przyrostu masy ciała i innych problemów zdrowotnych. Dlatego ważne jest, aby każdy współpracował z prowadzącym go lekarzem specjalistą w celu dostosowania diety do swoich indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia.
Rola lekarza specjalisty
Doświadczony endokrynolog często w kooperacji z doświadczonym dietetykiem odgrywa kluczową rolę w procesie wyboru odpowiedniej terapii żywieniowej dla pacjenta. Na podstawie badań laboratoryjnych i oceny klinicznej, jedynie lekarz może precyzyjnie określić, czy dieta keto będzie rzeczywiście dla nas tą odpowiednią. Jeśli zajmuje się dietą, powie nam, jakie zmiany w diecie są potrzebne, aby nasza dieta była dietą keto. Najczęściej w praktyce skieruje nas do doświadczonego dietetyka, który zajmie się doborem diety i w razie potrzeby jej modyfikacją.
Indywidualizacja terapii obejmuje określenie odpowiednich proporcji składników, takich jak: węglowodany, białko, czy tłuszcze oraz kaloryczności diety. Dla pacjentów z niedoczynnością tarczycy naprawdę bardzo ważne jest, aby dieta dostarczała niezbędnych składników odżywczych oraz utrzymywała prawidłową masę ciała i wspomagała leczenie farmakologiczne.
Konsultacja z dietetykiem
W przypadku pacjentów rozważających dietę ketogeniczną, po wyrażeniu zgody przez lekarza na wprowadzenie takiej diety warto skonsultować się z dietetykiem specjalizującym się w diecie keto. Dietetyk może pomóc w opracowaniu zbilansowanego planu żywieniowego, który spełnia indywidualne potrzeby pacjenta.
Warto pamiętać, że konsultacja z dietetykiem jest szczególnie istotna w przypadku niedoczynności tarczycy, ponieważ dieta keto może być trudna do samodzielnego zbilansowania. Jeśli nie jesteśmy pewni swojej dietetycznej wiedzy, zostawmy to profesjonaliście. Zdarza się, że w doborze diety pomoże lekarz, choć z uwagi na brak czasu, warto po uzyskaniu jego akceptacji, udać się od razu do doświadczonego dietetyka, który może pomóc w doborze odpowiednich źródeł białka, tłuszczów i węglowodanów, aby dieta była pełnowartościowa i odpowiednio zbilansowana.
Bezpieczne wprowadzanie diety keto
Warto wiedzieć, że wprowadzenie diety ketogenicznej tak naprawdę nie jest procesem prostym, zwłaszcza dla pacjentów z niedoczynnością tarczycy w przebiegu choroby Hashimoto. To dlatego, że dieta keto opiera się często wręcz na drastycznym ograniczeniu spożycia węglowodanów i zwiększeniu podazy ilości tłuszczów w diecie. Proces ten może wpłynąć na funkcje metaboliczne organizmu, a co za tym idzie, na pracę i funkcje naszej tarczycy.
Jeżeli pacjent z chorobą Hashimoto decyduje się na dietę ketogeniczną, istnieją określone kroki, które można podjąć, aby jej wprowadzenie było bezpieczne.
- Konsultacja z endokrynologiem/diabetologiem: Jak już wspominałem, przed rozpoczęciem diety keto zawsze warto skonsultować się ze swoim lekarzem, który może ocenić stan naszego zdrowia. Osoby z chorobą Hashimoto mogą mieć dodatkowe czynniki ryzyka, które należy uwzględnić. Proszę pamiętać, że zawsze warto być w takich sytuacjach prawdomównym/wną, co robimy w naszym własnym interesie.
- Monitorowanie stężenia ciał ketonowych: Kluczowym elementem diety ketogenicznej jest osiągnięcie stanu ketozy, w którym nasz organizm przestawia się na zużywanie tłuszczu jako głównego źródła energii. Dlatego ważne jest regularne monitorowanie stężenia ketonów we krwi lub moczu. Można to zrobić samodzielnie np. za pomocą dostępnych na rynku testów.
- Stopniowe wprowadzanie diety: Wprowadzanie diety ketogenicznej najlepiej zacząć stopniowo, aby organizm miał czas na przystosowanie się do nowego sposobu żywienia. Można zacząć od ograniczenia węglowodanów i stopniowego zwiększania ilości tłuszczów. Tego typu zmiany warto wprowadzać powoli.
Pacjenci z niedoczynnością tarczycy powinni regularnie wykonywać badania kontrolne, aby monitorować stan swojego zdrowia i w razie wątpliwości lub obaw zgłaszać swoje dolegliwości, osobie, która odpowiada za modyfikacje naszego trybu zycia. Badania powinny obejmować m.in. stężenia hormonów tarczycy, przeciwciał, takich jak antyTPO i aTg, czy poziom innych ważnych wskaźników, o których informował nas prowadzący specjalista.
- Dietetyk może pomóc w opracowaniu planu żywieniowego, który spełnia indywidualne potrzeby pacjenta. Zwykle lekarze są tak zabiegani, że nie chcą lub po prostu nie zajmują się dietą, choć zdarzają się wyjątki i jak wiecie, czasami , w miarę oczywiście wolnego czasu, dietę taką z łatwością ułoży wam mający pewne obycie w dietetyce diabetolog. Jednak, nie oszukujmy się, to współpraca z dobrym i sprawdzonym dietetykiem specjalizującym się w diecie ketogenicznej może znacznie ułatwić wprowadzenie diety.
Dr. n. med. Marek Derkacz, MBA
