Subskrybuj
Logo małe
Wyszukiwanie
Katarzyna Czyżewska

Nowelizacja ustawy o refundacji: chaos w okresie przejściowym

MedExpress Team

Katarzyna Czyżewska

Opublikowano 28 listopada 2023 18:00

Nowelizacja ustawy o refundacji: chaos w okresie przejściowym - Obrazek nagłówka
Fot. Marcin Petruszka
Z uwagi na to, że proces legislacyjny dotyczący dużej nowelizacji Ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych trwał długo (od opublikowania pierwszego projektu do uchwalenia ustawy minęły ponad 2 lata), wejście DNUR w życie nie powinno było być dla nikogo zaskoczeniem. Można się było wręcz spodziewać, że wszyscy zainteresowani: przedsiębiorcy z branży farmaceutycznej, lekarze, urzędnicy MZ i NFZ, czy wreszcie pacjenci będą na zmiany doskonale przygotowani. A jednak, po pierwszych kilku tygodniach obowiązywania zmian w ustawie trudno oprzeć się wrażeniu, że w okresie przejściowym pomiędzy starym a nowym porządkiem prawnym panuje chaos. Dlaczego? Głównie dlatego, że zastosowanie nowych przepisów do postępowań refundacyjnych wszczętych przed 1 listopada jest dość wybiórcze i nie zawsze spójne z przepisami przejściowymi ustawy nowelizującej ustawę o refundacji.

Teoretycznie zasady obowiązujące w okresie przejściowym są jasne: zgodnie z art. 8 ustawy z 17 sierpnia b.r. o zmianie ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw, do postępowań o refundację wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej, stosuje się przepisy dotychczasowe. Wyjątkiem są tu jedynie przepisy art. 11 Ustawy o refundacji (dotyczący objęcia lub odmowy objęcia produktu refundacją oraz treści decyzji o refundacji), a także art. 31a ust. 3a ustawy, zgodnie z którym do postępowań o refundację nie stosuje się art. 98 kpa (o zawieszaniu postępowań administracyjnych na wniosek strony). W praktyce jednak część nowych przepisów jest już stosowanych do postępowań wszczętych przed wejściem DNUR w życie, podczas, gdy stosowanie innych jest odroczone.

Przykładem zmian w ustawie o refundacji, które są obecnie stosowane w praktyce nawet w odniesieniu do postępowań wszczętych jeszcze przed 1 listopada b.r., są przepisy zmieniające zasady prowadzenia negocjacji cenowych i funkcjonowania Komisji Ekonomicznej. Już teraz wnioskodawcy są proszeni o ograniczenie składów zespołów negocjacyjnych do trzech osób; Komisja Ekonomiczna także prowadzi negocjacje w takich, okrojonych składach. Ponadto, jak się wydaje, również zasada, w myśl której pisma wydane w toku postępowania refundacyjnego uznaje się za doręczone z chwilą ich podpisania i umieszczenia w skrzynce odbiorcy w systemie SOLR, ma obecnie zastosowanie do wszystkich postępowań, niezależnie od tego, kiedy zostały wszczęte. Wnioskodawcy w postępowaniach refundacyjnych zgłaszają bowiem, że z dniem 1 listopada b.r. utracili w systemie SOLR możliwość potwierdzania odbioru pism umieszczonych w ich skrzynkach odbiorczych, co sugeruje, że uznaje się je za doręczone już z chwilą ich umieszczenia w systemie. Jest to o tyle zaskakujące, że są to przepisy proceduralne, regulujące prowadzenie postępowań refundacyjnych, a więc powinny być objęte opisaną powyżej normą z przepisów przejściowych DNUR, w myśl której postępowania wszczęte przed wejścia nowelizacji Ustaw o refundacji w życie toczą się zgodnie z przepisami dotychczasowymi.

Z drugiej strony, mamy przykłady nowych regulacji, które powinny już obowiązywać, a jednak – zdaniem Ministerstwa – ich stosowanie w praktyce jest odroczone. Mowa tu chociażby o nowym artykule 6 ust. 2a ustawy, zgodnie z którym kwota odpłatności przez pacjenta za refundowany lek ulega obniżeniu o 10 lub 15%, w przypadku, gdy lek jest wytwarzany w Polsce, ewentualnie także z substancji czynnej wytwarzanej w Polsce. Przepis ten wszedł w życie dokładnie 1 listopada b.r., nie można też uznać go za przepis proceduralny, regulujący prowadzenie postępowań refundacyjnych (a więc nie dotyczy go zasada, zgodnie z którą do postępowań wszczętych przed 1 listopada b.r. stosujemy dotychczasowe przepisy). Niemniej, obwieszczenie refundacyjne, które obowiązuje od 1 listopada, nie przewiduje obniżenia kwot dopłat pacjentów do leków wytwarzanych w Polsce. Powód? Otóż, zdaniem Ministerstwa Zdrowia, nie sposób ustalić, które leki są wytwarzane w Polsce, zanim nie przejdą procedury objęcia ich refundacją z przyznaniem preferencji z tytułu wytwarzania w Polsce, o której mowa w art. 13a ustawy; i co więcej, nie można uzupełnić wniosków złożonych w już trwających postępowaniach o deklarację wytwarzania leku w Polsce. To oznacza, że dopłaty pacjentów zostaną obniżone najwcześniej za kilka miesięcy, kiedy mogą zakończyć się postępowania refundacyjne wszczęte już po wejściu DNUR w życie.

Chaos wokół stosowania przepisów nowelizacji Ustawy o refundacji w okresie przejściowym pogłębia fakt, że do dzisiaj nie wydano kompleksowej interpretacji przepisów DNUR, na przykład w formie pytań i odpowiedzi, o co wnosiły firmy farmaceutyczne; dotychczas wydano jedynie dwa komunikaty dotyczące dwóch, wybranych zagadnień, które w dodatku nie dają odpowiedzi na wszystkie nurtujące wnioskodawców pytania. Przykładowo, komunikat z 16 listopada b.r., dotyczący wcześniej wydanych decyzji o objęciu refundacją zawierających załącznik w postaci opisu programu lekowego, wskazuje, że „wszystkie opisy programu lekowego stanowiące załącznik do wydanych dotychczas decyzji o objęciu refundacją będą jedynie treścią obwieszczenia, a co za tym idzie zmiana opisu programu lekowego nie wymaga zgody wnioskodawcy, o której mowa w art. 155 Kodeksu postępowania administracyjnego. W konsekwencji nie będą one już załącznikiem do decyzji administracyjnej o objęciu refundacją”. Nadal jednak nie wiadomo, w jakim trybie i na jakiej podstawie prawnej decyzje administracyjne, które dotychczas zawierały ten załącznik, przestaną w tym zakresie obowiązywać. Co zatem powinni zrobić wnioskodawcy, jeżeli okaże się, że dotyczący ich produktu program lekowy został zmieniony pomimo, że opis programu nadal jest zawarty w treści decyzji o refundacji? Nie wiadomo.

Autor: adwokat Katarzyna Czyżewska

Szukaj nowych pracowników

Dodaj ogłoszenie już za 4 zł dziennie*.

* 4 zł netto dziennie. Minimalny okres ekspozycji ogłoszenia to 30 dni.

Zobacz także

Dr n. med. Marek Derkacz
Dr n. med. Marek Derkacz, MBA

Dihydrotestosteron (DHT) – nasz najsilniejszy androgen

8 października 2024
Dr n. med. Marek Derkacz
Dr n. med. Marek Derkacz

Nadmiar DHEA-S u kobiet: przyczyny, objawy i postępowanie

16 września 2024
Msolecka
Felieton Małgorzata Solecka

Przed nami jesień, a my znów w lesie...

28 sierpnia 2024
Katarzyna-Czyzewska-nowe2
11 lipca 2024
Dr n. med. Marek Derkacz
Dr n. med. Marek Derkacz

Metformina lekiem na chorobę Hashimoto i guzki tarczycy?

20 maja 2024
Michal-Modro-3
22 stycznia 2024
27.11.2012 WARSZAWA , PROFESOR WIESLAW JEDRZEJCZAK W NOWYM ODDZIALE TRANSPLANTACJI SZPIKU W SZPITALU PRZY BANACHA .FOT. ADAM STEPIEN / AGENCJA GAZETA
Prof. Wiesław W. Jędrzejczak

Incydent studencki

30 października 2023
Msolecka
Felieton Małgorzata Solecka

A myśmy się spodziewali…

12 października 2023