Choć w Polsce pacjenci z chorobami hematoonkologicznymi mają dobry dostęp do skutecznych terapii, białą plamą pozostaje nadal leczenie chorych na chłoniaka z komórek płaszcza, u których dochodzi do nawrotu. Refundacja ibrutynibu dla tych pacjentów jest aktualnie jedną najbardziej oczekiwanych przez polskich hematoonkologów decyzji. Proces refundacyjny dla tej terapii trwa już ponad 1000 dni i jest to jeden z rekordów refundacyjnych.
Nadzieja dla chorych z nawrotem
Chłoniak z komórek płaszcza jest chorobą rzadką. W Polsce zapada na nią rocznie około 300 osób. To z jednej strony chłoniak indolentny - w znaczeniu dynamiki, z drugiej o agresywnym przebiegu klinicznym, z powodu stosunkowo złego rokowania. Pierwotne dla tego chłoniaka zaburzenia cytogenetyczne, tak głęboko ingerujące w cykl podziałów komórkowych, że bardzo szybko pojawiają się nowe zaburzenia, z czym wiąże się prawie nieodwołalnie oporność na chemioterapię. Chłoniak z komórek płaszcza dobrze odpowiada na leczenie pierwszego rzutu, prawie u każdego chorego udaje się doprowadzić do regresji choroby. Jednak jeżeli ta regresja zmian nie będzie naprawdę głęboka, wznowa następuje szybko, i tutaj w większości przypadków, pojawia się oporność na tradycyjnie stosowane leki – wyjaśnia prof. Wojciech Jurczak z Kliniki Onkologii Narodowego Instytutu Onkologii w Krakowie. Hematoonkolog podkreśla, że istnieją leki ukierunkowane molekularnie, którymi tę oporność możemy przełamywać: inhibitory kinazy Brutona czy leki immunomodulujące. Niestety, Polska jest jednym z nielicznych krajów w Europie, gdzie terapia ibrutynibem jest nadal niedostępna dla tych chorych. Tymczasem ten doustny lek przełamuje oporność na chemioterapię i pozwala u większości chorych uzyskać paroletnie remisje.
Najdłuższy proces refundacyjny
- To nie jest tak, że w Polsce zupełnie nie ma dostępu do ibrutynibu, bo mamy program lekowy, umożliwiający jego podanie niewielkiej części chorych na przewlekłą białaczkę limfatyczną. W przypadku chłoniaka z komórek płaszcza, możemy teoretycznie wnioskować o ratunkowy dostęp do technologii medycznych, ale to spore ograniczenie- ubolewa prof. Wojciech Jurczak. - Ibrutynib jest jednym z leków, który najdłużej się przebija do refundacji. Pierwsze badania nad tym lekiem prowadziliśmy w Krakowie w latach 2006-2007. W 2013 r. wieloośrodkowe wyniki badań, koordynowane przez MD Anderson Cancer Center opublikowano w The New England Journal of Medicine. W 2014 r. lek został zarejestrowany na świecie i teraz jest dostępny wszędzie, za wyjątkiem Polski. Oznacza to, że lepszy dostęp do leczenia ma każdy mieszkaniec Bułgarii, Rumunii, Słowacji… Nasi pacjenci nie. To bardzo smutne, bo nie porównujemy się z Anglią, Francją czy bogatymi krajami. Jesteśmy tu za całą Europą. Całą! - podkreśla.
Dyrektor Narodowego Instytutu Onkologicznego prof. Jan Walewski zaznacza, że lek ma udokumentowaną wartość w przypadku nawrotu choroby. - W nawrotach choroby, też kolejnych jest wysoce skuteczny. Uzyskuje się remisję u większości chorych i one są u większości długotrwałe – informuje.
Ważne:
W Polsce są jedynie dwa oddziały dedykowane wyłącznie leczeniu chłoniaków: Klinika Nowotworów Układu Chłonnego w Warszawie u prof. Walewskiego oraz oddział, którym kieruje prof. Wojciech Jurczak - oba w strukturze Narodowego Instytutu Onkologii.
