Mając na uwadze zmieniające się potrzeby w zakresie jakości, dostępności, specyfiki i metod kształcenia podyplomowego i specjalizacyjnego pielęgniarek i położnych, uwzględniając potrzeby epidemiologiczne i zmiany demograficzne zachodzące w społeczeństwie, konieczne jest zapewnienie pielęgniarkom i położnym odpowiednich warunków do dalszego kształcenia i rozwoju, analogicznych do warunków, jakie mają przedstawiciele pozostałych zawodów medycznych.
Obecnie zadania dotyczące kształcenia podyplomowego w zawodach medycznych są realizowane przez dwa podmioty. Kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych jest monitorowane przez Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych (dalej: CKPPiP). Natomiast za organizację i realizację elementów kształcenia podyplomowego lekarzy, lekarzy dentystów, farmaceutów, fizjoterapeutów, diagnostów laboratoryjnych, ratowników medycznych oraz innych osób legitymujących się dyplomem ukończenia studiów wyższych, które wykonują zawody mające zastosowanie w ochronie zdrowia odpowiada Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego (dalej: CMKP).
Odrębne funkcjonowanie dwóch jednostek zajmujących się kształceniem podyplomowym zawodów medycznych, wydaje się być problematyczne wobec konieczności konsolidacji wszystkich zawodów medycznych. Dotychczasowy podział tych jednostek utrudnia grupie zawodowej pielęgniarek i położnych dostęp do osiągnieć naukowych w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu, wymianę doświadczeń i integrację przedstawicieli wszystkich zawodów medycznych, a tym samym ogranicza możliwość rozwoju zawodowego.
Aktualnie kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych jest prowadzone przez przedsiębiorców, którzy po otrzymaniu wpisu do rejestru właściwej okręgowej rady pielęgniarek i położnych prowadzą kształcenie na obszarze tej izby. Należy jednak wskazać, że w ostatnich latach zdarzały się sytuacje zawieszenia przez organizatora kształcenia, co było niekorzystne dla pielęgniarek i położnych będących w trakcie realizacji szkoleń specjalizacyjnych, lub prowadził kształcenie podyplomowego poza Systemem Monitorowania Kształcenia Pracowników Medycznych (SMK). Dodatkowo zgodnie z informacją Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych z przeprowadzonych czynności kontrolnych na podstawie art. 82 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 479 i 1559), wynika, że kontrole przeprowadzane przez organ rejestrujący wykazywały istotne uchybienia, a dotyczyły one najczęściej braku odpowiedniej bazy do prowadzenia zajęć dydaktycznych, braku umów z podmiotami leczniczymi do realizacji zajęć stażowych w danej formie kształcenia podyplomowego, braku właściwych kwalifikacji osób stanowiących plany kadry dydaktycznej, braku kontynuacji rozpoczętych specjalizacji, braku kontynuacji przestrzegania terminu zamieszczania haromonogramów w SMK, braku prowadzenia kształcenia zgodnie z obowiązującymi programami kształcenia. Obecny model kształcenia i szeroki krąg podmiotów uprawnionych do jego prowadzenia nie zapewnia wystarczająco wysokiego poziomu kształcenia podyplomowego.
Dodatkowo aktualnie rejestr podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe jest prowadzony przez okręgowe izby pielęgniarek i położnych oraz Naczelną Radę Pielęgniarek i Położnych, co powoduje niejednolitą realizację tego zadania.
W celu zapewnienia jednolitego, wysokiego standardu szkoleń dla wszystkich zawodów medycznych działających w sektorze ochrony zdrowia zasadnym jest utworzenie jednej jednostki kształcenia podyplomowego dla wszystkich medycznych grup zawodowych. Dlatego też projekt zakłada likwidację CKPPiP i przeniesienie realizowanych przez tą jednostkę zadań do CMKP.
CMKP wykonuje działalność dydaktyczną i badawczą w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w podmiotach leczniczych, dla których CMKP jest podmiotem tworzącym, a także w jednostkach organizacyjnych innych podmiotów leczniczych. Ponadto zadaniem CMKP jest dokonywanie analizy potrzeb w zakresie kształcenia medycznego, oceny skuteczności tego kształcenia oraz doskonalenie form i metod kształcenia podyplomowego; gromadzenie i opracowywanie informacji dotyczących organizacji, przebiegu i jakości kształcenia na medycznych studiach podyplomowych w ochronie zdrowia; prowadzenie informacji naukowej oraz opracowywanie dokumentacji związanej z przedmiotem działalności CMKP, a także prowadzenie działalności wydawniczej, również w formie elektronicznej.
Proponowana zmiana umożliwi rozwój zawodowy pielęgniarkom i położnym, w takim zakresie i na takim poziomie jaki jest dostępny dla innych zawodów medycznych. Zintegrowanie tych dwóch jednostek umożliwi również ww. grupie zawodowej łatwiejszy dostęp do prowadzenia działalności naukowej, dydaktycznej oraz uczestnictwa w inicjowaniu i wspólnym prowadzeniu badań naukowych. Dodatkowo, nastąpi ujednolicenie procesu związanego z przeprowadzeniem Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego dla pielęgniarek i położnych (dalej: PES), co pozwoli na wypracowanie jednolitych kryteriów egzaminowania dla wszystkich zawodów medycznych, w tym przekazanie od 2026 r. zadań związanych z organizacją PES do Centrum Egzaminów Medycznych (dalej: CEM).
Zgodnie z założeniami projektu szkolenia będą prowadzone przez uczelnie posiadające akredytację, o której mowa w art. 59 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej, instytuty badawcze, dla których ministrem nadzorującym jest minister właściwy do spraw zdrowia, okręgowe izby pielęgniarek i położnych, podmioty lecznicze, oraz przez CMKP jednakże z wyłączeniem szkoleń specjalizacyjnych dla pielęgniarek i położnych, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 tej ustawy. Przedmiotowy projekt wprowadza zmianę katalogu organizatorów kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych, polegającą wyłączeniu grupy podmiotów gospodarczych, nie będących uczelnią, podmiotem leczniczym, okręgową izbą pielęgniarek i położnych, a które to podmioty wymagały wpisu do właściwego rejestru podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe.
Ograniczenia podmiotów uprawnionych do prowadzenia kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych mają na celu zapewnienie wysokiej jakości realizowanego kształcenia. Należy bowiem wskazać, że w ostatnich latach wśród tej grupy podmiotów zdarzały się sytuacje, że organizator kształcenia prowadzący kształcenie w ramach działalności gospodarczej, zawiesił działalność będąc w trakcie realizacji szkoleń specjalizacyjnych dla dużej grupy pielęgniarek i położnych, lub prowadził kształcenie podyplomowe poza SMK, co spowodowało, że osoby będące w trakcie szkolenia specjalizacyjnego nie miały możliwości ukończenia go w tym podmiocie.
Zakłada się także, że organem prowadzącym rejestr będzie Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych. Dzięki takiemu rozwiązaniu ujednolicona zostanie procedura wpisu do rejestru i monitorowanie realizacji kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych. Istotnym czynnikiem przemawiającym za dokonaniem powyższych zmian jest również ujednolicenie procedury kontroli organizatorów kształcenia podyplomowego zgodnie z wpisem do rejestru. Ujednolicenie kontroli i monitorowania realizacji kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych w konsekwencji powinno minimalizować ewentualne nieprawidłowości i umożliwić sprawne podejmowanie działań naprawczych w tym zakresie.
Ponadto projekt zakłada, aby CMKP otrzymywało również subwencję na inwestycje, o których mowa w art. 365 pkt 4 lit. a i b ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, tj. na inwestycje związane z kształceniem i działalnością naukową. Powyższa zmiana wynika z faktu, iż obecne brzmienie przepisów wyklucza otrzymanie przez CMKP środków finansowych na zakupy o charakterze inwestycyjnym (czyli o wartości jednostkowej pow. 10 tys. zł, a poniżej 500 tyś.), a CMKP może na ten cel przeznaczać środki wyłącznie ze środków już samodzielnie wypracowanych.
Projekt: TU
Źródło: RCL
