Dzieje się tak, ponieważ uczelnie wyższe nie prowadzą naboru na studia podyplomowe z analityki medycznej, mimo że temat ten budzi duże zainteresowanie wśród magistrów biologii, biotechnologii, chemii, farmacji oraz weterynarii. Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się w tej sprawie do minister zdrowia Izabeli Leszczyny, apelując o działania mające na celu zapewnienie możliwości kształcenia w tym zakresie.
Już w 2023 roku Biuro RPO interweniowało w tej sprawie. W odpowiedzi Ministerstwo Zdrowia wskazało, że w sierpniu 2022 roku opublikowano zweryfikowany program nauczania zawodowego dla kształcenia podyplomowego w zakresie analityki medycznej. Mimo tego, szkoły wyższe nadal nie prowadzą takich studiów. RPO ponownie zwróciło się do ministerstwa w marcu 2025 roku, prosząc o informacje na temat podejmowanych działań oraz sygnałów o blokowaniu dostępu do kształcenia podyplomowego.
Ministerstwo w odpowiedzi z 11 kwietnia 2025 roku wyjaśniło, że możliwość uzyskania tytułu diagnosty laboratoryjnego przez osoby, które ukończyły kierunki przydatne w diagnostyce laboratoryjnej i odbyły kształcenie podyplomowe, ma charakter przejściowy. MZ zaznaczyło również, że decyzja o uruchomieniu takich studiów należy do uczelni.
Spór o zasadność kształcenia podyplomowego
Z informacji RPO wynika, że problem wynika z wieloletniego sporu środowisk zawodowych dotyczącego zasadności dopuszczenia do zawodu diagnosty laboratoryjnego osób bez ukończonych jednolitych studiów pięcioletnich z analityki medycznej. Art. 11 ustawy o medycynie laboratoryjnej przewiduje możliwość uzyskania uprawnień diagnosty laboratoryjnego dla osób, które ukończyły kierunki biologii, biotechnologii, chemii, farmacji lub weterynarii oraz kształcenie podyplomowe w tym zakresie do końca 2028 roku.
Zdaniem RPO, jeśli ustawodawca przewidział taką ścieżkę dojścia do zawodu, powinien zagwarantować jej realne funkcjonowanie. Obecna sytuacja, w której brak możliwości odbycia studiów podyplomowych czyni przepis iluzorycznym, rodzi obawy o losy wielu absolwentów kierunków pokrewnych analityce medycznej.
RPO apeluje do Ministerstwa Zdrowia o podjęcie skutecznych działań na rzecz zapewnienia możliwości magistrom biologii, biotechnologii, chemii, farmacji lub weterynarii kształcenia podyplomowego z zakresu analityki medycznej. W przypadku, gdy takie rozwiązanie nie jest możliwe, RPO sugeruje rozważenie zmiany przepisów, które obecnie wprowadzają w błąd co do możliwości uzyskania uprawnień diagnosty laboratoryjnego.
Źródło: RPO
