Sertralina stosowana jest m.in. w terapii dużych zaburzeń depresyjnych, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, zespołu lęku napadowego, zespołu lęku pourazowego i zespołu lęku społecznego.
Większość wcześniejszych badań klinicznych nad skutecznością sertraliny obejmowała przede wszystkim pacjentów z ciężką depresją, rekrutowanych z ośrodków specjalistycznych. Tymczasem lek ten jest obecnie bardzo często stosowany w opiece podstawowej u pacjentów o bardzo różnym nasileniu symptomów depresji.
Brytyjscy naukowcy z University College London, University of Bristol, University of Liverpool, King's College London oraz University of York postanowili sprawdzić, jak wygląda skuteczność tego popularnego selektywnego inhibitora zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI) w populacji 655 pacjentów w wieku od 18 do 74 lat z objawami depresji (o różnym nasileniu) leczonych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej w 179 przychodniach GP w czterech miastach w UK. W grupie kontrolnej badania PANDA podawano placebo.
Warto przeczytać
Do oceny nasilenia objawów depresji wykorzystano kilka narzędzi diagnostycznych, w tym najczęściej stosowany w tym celu przez brytyjskich GP test PHQ-9 (Patient Health Questionnaire-9). Jest to łatwe do zastosowania i wiarygodne (czułość – 88%, swoistość – 88%; wg Kroenke K. et al.) narzędzie oceny nasilenia depresji.
Test składa się z 9 pytań zasadniczych i jednego pytania dodatkowego. Pytania zasadnicze dotyczą objawów depresji zawartych w kryteriach diagnostycznych DSM-IV. Pacjent zaznacza odpowiedzi na skali od 0 do 3, w zależności od częstości występowania danego objawu w przeciągu ostatnich dwóch tygodni. Uzyskany wynik interpretuje się najczęściej następująco:
- < 5 pkt. – brak depresji,
- 5–9 pkt. – łagodna depresja,
- 10–14 pkt. – umiarkowana depresja,
- 15–19 umiarkowanie ciężka depresja,
- >19 pkt. – ciężka depresja.
Średnia punktacja PHQ-9 uzyskana przez uczestników badania PANDA w momencie jego rozpoczęcia wyniosła 12,0, przy czym 62% badanych otrzymało więcej niż 10 punktów (pułap traktowany jako punkt odcięcia).
Po 6 tygodniach podawania leku (lub placebo) ponownie wykonano test PHQ-9. Średnia uzyskanych punktów obniżyła się do 7,98 w grupie sertraliny i do 8,76 w grupie placebo. To zbyt mała różnica, aby stwierdzić, że lek zadziałał.
Po 12 tygodniach badania dała się już zauważyć niewielka przewaga skuteczności sertraliny nad placebo: średnie wyniki PHQ-9: 6,90 vs. 8,02.
Warto przeczytać
Wnioski? Sertralina nie powoduje zmniejszenia nasilenia objawów depresji w ciągu 6 tygodni stosowania (na to potrzeba było co najmniej 12 tygodni). Zaobserwowano jednak istotną poprawę w zakresie zaburzeń lękowych, jakości życia i samooceny zdrowia psychicznego.
Autorzy podkreślają, że wyniki badania PANDA są argumentem za stosowaniem leków przeciwdepresyjnych z grupy SSRI w szerszej populacji niż wcześniej sądzono, w tym u osób z objawami o nasileniu łagodnym i umiarkowanym, które nie spełniają formalnych kryteriów diagnostycznych depresji lub uogólnionych zaburzeń lękowych.
Źródło: https://www.thelancet.com/journals/lanpsy/article/PIIS2215-0366(19)30366-9/fulltext
