Przetrwałe skutki palenia tytoniu. Nowe badania Instytutu Pasteura

W połowie lutego Instytut Pasteura w Paryżu opublikował wyniki badań dotyczące działania układu odpornościowego u osób, które rzuciły palenie nawet wiele lat temu. Celem badania było sprawdzenie czy istnieje i jak działa długotrwała pamięć organizmu dotycząca konsekwencji palenia tytoniu. Okazuje się, że pewne mechanizmy obronne, które zostały zmienione w czasie trwania nałogu, nie podlegają regeneracji i zmianie przez wiele lat a układ odpornościowy wobec drobnoustrojów działa mniej skutecznie u byłych palaczy. Choć z różną wrażliwością u poszczególnych osób.

Autorzy badania z Zakładu Immunologii Translacyjnej w Instytucie Pasteura starali się wyjaśnić, które z czynników takich jak wiek, płeć, geny, BMI mają największy wpływ na działanie układu odpornościowego i porównać je z takimi czynnikami jak wskaźnik masy ciała, palenie tytoniu aktualne i przeszłe, liczba godzin snu, aktywność fizyczna, choroby wieku dziecięcego, szczepienia, miejsce zamieszkania. Badanie przeprowadzono z udziałem 1000 ochotników, uznanych za osoby zdrowe, aktualnie niepalących od kilku do kilkunastu lat. Naukowcy pobrali od uczestników próbki krwi i poddali działaniu różnych drobnoustrojów, wirusów i bakterii. Następnie obserwowali  reakcję układu odpornościowego, mierząc poziom wydzielanych cytokin. Jeśli chodzi o byłych palaczy analiza danych wykazała, że  odpowiedź zapalna – wyzwalana samoistnie podczas zakażenia patogenem – była zwiększona, ale także zmieniła się aktywność niektórych komórek biorących udział w pamięci immunologicznej. W wyniku badania okazało się, że palenie zakłóca mechanizmy odporności wrodzonej i może również zmienić pewne mechanizmy odporności nabytej.

Porównując odpowiedź immunologiczną, palaczy i byłych  palaczy, odkryto, że reakcja zapalna szybko wraca do normy po rzuceniu palenia, ale wpływ na odporność nabytą utrzymuje się przez 10–15 lat. Tym samym wykazano długoterminowy wpływ palenia na reakcje immunologiczne. Układ odpornościowy zdaje się długo pamiętać skutki nałogu. Na podstawie badań wysnuto wniosek, że długoterminowy wpływ palenia na odpowiedź immunologiczną jest  powiązany z różnicami w metylacji DNA - prawdopodobnie modyfikującej ekspresję genów zaangażowanych w metabolizm komórek odpornościowych.

Metylacja jest odpowiedzialna za wiele procesów związanych z rozwojem organizmów – w szczególności za wytworzenie i utrzymywanie odpowiedniej specyfikacji tkankowej. Końcowy wniosek wynikający z badania potwierdza zatem, że palenie ma długotrwały wpływ na układ odpornościowy, a zatem może wpływać na utratę zdrowia, która nie będzie bezpośrednio kojarzona z niegdysiejszym nałogiem.