13/ U pacjentów z zaburzoną czynnością wątroby lub nerek / zmniejszenie klirensu / przyjmujących produkty lecznicze zawierające co najmniej dwie substancje aktywne, w przypadku konieczności zmiany dawkowania, zaleca się, aby podawać oddzielnie pojedyncze produkty w przypadkach, kiedy zachodzi konieczność dostosowywania dawek.
Substancje aktywne muszą być czasami podawane jako oddzielne produkty w odpowiedniej proporcji albo w zupełnie innych stężeniach, np. lamiwudyna i zydowudyna / Lazovir / podawane razem pacjentom z HIV.
Podobnie należy postąpić w przypadkach, gdy zachodzi konieczność przerwania w leczeniu, stosowania jednego ze składników produktu lub zmniejszenia dawki jednego z nich, można zastosować oddzielne produkty dostępne w postaci tabletek lub kapsułek lub roztworu doustnego.
14/ Pacjenci z utajonym lub rzeczywistym niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej mogą być wrażliwi na występowanie reakcji hemolitycznej / hemolizy / w trakcie leczenia antybiotykami chinolonowymi, np. norfloksacyna.
15/ W przypadku wszystkich antybiotyków chinolonowych rejestruje się zaburzenia poziomu glukozy we krwi / hipoglikemie i hiperglikemie / zwykle u pacjentów z cukrzycą otrzymujących poza antybiotykiem jednocześnie doustne leki hipoglikemizujące lub wstrzyknięcia insuliny. Notowano przypadki śpiączki hipoglikemicznej.
Zaleca się informowanie pacjentów z cukrzycą leczonych np. cyprofloksacyną o konieczności bezwzględnej kontroli stężenia glukozy we krwi.
16/ Analizując wyniki diagnostyki bakteriologicznej należy zawsze korelować je z antybiotykami podawanymi wcześniej pacjentowi, np.: lewofloksacyna może hamować wzrost Mycobacterium tuberculosis, a zatem może powodować fałszywie ujemny wynik bakteriologicznej diagnostyki gruźlicy.
Doustne szczepionki przeciw durowi brzusznemu są inaktywowane przez antybiotyki, dlatego podajemy je po okresie zakończenia i wypłukania z organizmu pozostałości po antybiotykoterapii.
17/ W związku z kwestionowaniem skuteczność doustnych środków antykoncepcyjnych stosowanych jednocześnie z niektórymi antybiotykami zaleca się w uzasadnionych przypadkach informowanie pacjentek w wieku prokreacyjnym o potrzebie stosowania dodatkowej metody antykoncepcji.
Niektóre antybiotyki mogą w rzadkich przypadkach zmniejszać skuteczność doustnych środków antykoncepcyjnych poprzez zaburzanie hydrolizy sprzężonych steroidów przez bakterie w jelitach, a następnie wchłanianie zwrotne niesprzężonych steroidów. Stężenie aktywnych steroidów w osoczu krwi może być przez to zmniejszone, np.: klindamycyną, lewofloksacyna, neomycyna, kloksacylina, tygecylina wymagają u zainteresowanych pacjentek stosowania dodatkowej niehormonalnej metody antykoncepcji.
18/ Pacjent przyjmujący antybiotyki i zgłaszający problemy z „uszami” - upośledzenie słuchu, dokuczliwe szumy uszne, zaburzenia ze strony narządu równowagi, wymaga okresowego badania audiometrycznego ponieważ niektóre substancje patogenobójcze pojawiające się w znacznym stężeniu we krwi mogą być przyczyną uszkadzania nerwu przedsionkowo-słuchowego np.: amfoteryczna B, amikacyna, gentamycyna, kolistyna, neomycyna, teikoplanina, streptomycyna, wankomycyna.
Ryzyko pogorszenia lub utraty słuchu, nasila się u pacjentów w wieku senioralnym oraz u pacjentów z zaznaczoną dysfunkcją nerek.
U pacjentów z owrzodziałą lub podrażnioną błoną śluzową lub w stanach zapalnych jelita wchłanianie antybiotyku przyjętego per os może być znacznie większe i wywołać ogólnoustrojowe działania niepożądane ototoksyczne, które jest zwielokrotniane przez inne leki uszkadzające słuch stosowane w chorobach współistniejących.
19/ Do popularnych inhibitorów enzymów rozkładających antybiotyki zaliczamy:
A - kwas klawulonowy, sulbactam, tazobaktam - Inhibitory betalaktamaz aktywności bakteriobójczej nie posiadają ale są dodawane w celu zablokowania rozkładu substancji aktywnej.
Antybiotyk Unasyn jako substancje czynną zawiera sultamycylinę-prolek, który podczas wchłaniania w organizmie pacjenta jest hydrolizowany do sulbactamu-nieodwracalnego inhibitora betalaktamaz i ampicyliny.
B - cylastatyna jest kompetencyjnym, odwracalnym, specyficznym inhibitorem dehydropeptydazy I, enzymu nerkowgo metabolizującego i unieczyniającego imipenem.
Cylastatyna nie wykazuje wewnętrznej aktywności przeciwbakteryjnej i nie wpływa na działanie przeciwbakteryjne imipenemu. Cylastatyna jest stałym składnikiem substancji czynnej imipenem występującej w produktach leczniczych.
20/ Rekonstytucja antybiotyków czyli rozpuszczanie substancji przed podaniem parenteralnym wymaga stosowania się do ustalonych zasad, których nie przestrzeganie wpływa na efektywność terapeutyczną.
Musimy rozumieć, rozróżniać i rozdzielać czynności:
Rozpuszczanie leku- to jedna czynność.
Rozcieńczanie leku- to druga czynność.
Podawanie równoczesne z innymi roztworami - to trzecia czynność - ceftriakson w 1% roztworze lidokainy nie może być podany dożylnie.
Przykłady:
Kloksacylina /Syntarpen/, ceftriakson - wstrzyknięcie domięśniowe stosowany rozpuszczalnik to aqua pro iniectione. Infuzja dożylna stosowany rozpuszczalnik to roztwory 0,9% NaCl lub 5% glukozy.
Meropenem przy szybkim wstrzyknięciu dożylnym /bolus/ substancję rozpuszczamy w jałowej wodzie do iniekcji, przy infuzji dożylnej substancję rozpuszczamy w 0,9% roztworze NaCl lub 5% rozt. glukozy.
