Tylko 33% Polek w wieku 45–74 lat korzysta z darmowej mammografii – to dwa razy mniej niż średnia unijna. Efekt? Rak piersi w Polsce jest diagnozowany później, a śmiertelność należy do najwyższych w Europie.
Rak piersi w Polsce diagnozowany za późno. Polki badają się rzadziej niż Europejki
Opublikowano 1 października 2025 07:38
Fot. Thinkstock/Getty Images
Z tego artykułu dowiesz się:
- Alarmujący stan zdrowia Polek: Tylko 33% kobiet w wieku 45–74 lat korzysta z darmowej mammografii, co prowadzi do późnej diagnozy raka piersi i jednych z najwyższych wskaźników śmiertelności w Europie.
- Wielkie różnice regionalne: Zgłaszalność do badań przesiewowych znacząco różni się w Polsce – w niektórych regionach przekracza 40%, podczas gdy w innych spada poniżej 25%.
- Paradoks zdrowotny: Mimo niższej niż średnia unijna zachorowalności na raka piersi, śmiertelność w Polsce jest wyższa, co wskazuje na nieefektywny system opieki zdrowotnej i brak dostępu do profilaktyki.
- Potrzebne zmiany: Październik, jako Miesiąc Świadomości Raka Piersi, to idealny moment na wprowadzenie realnych działań, w tym usprawnień w systemie rejestracji na badania profilaktyczne.
- Nowa kampania edukacyjna: Onkofundacja Alivia uruchamia kampanię „Dbaj o siebie pełną piersią!”, mającą na celu zwiększenie świadomości i zachęcenie kobiet do regularnych badań.
Polska zostaje w tyle, kobiety płacą najwyższą cenę
Każdego dnia 55 Polek słyszy diagnozę: rak piersi. Rocznie choruje ponad 20 tysięcy kobiet, a 8 tysięcy umiera – mimo że we wczesnym stadium nowotwór można wyleczyć nawet w ponad 90% przypadków.
Problemem jest dramatycznie niski udział w badaniach przesiewowych. Z bezpłatnej mammografii korzysta tylko 33% kobiet uprawnionych do badań. Dla porównania – w Danii zgłaszalność przekracza 80%, a w Wielkiej Brytanii wynosi 70%.
– Rak piersi to choroba, którą w wielu przypadkach można wykryć wcześnie i skutecznie leczyć. Tymczasem w Polsce zbyt wiele kobiet trafia do lekarza w zaawansowanym stadium. Musimy sprawić, by badania były realnie dostępne – nie tylko w dużych miastach, ale także w mniejszych miejscowościach i na wsiach – mówi Marta Sikorska, koordynatorka ds. komunikacji i PR w Onkofundacji Alivia.
Nierówności regionalne – nawet w sąsiednich gminach
Choć zgłaszalność w Polsce rośnie – z 29% na początku 2024 roku do 33% we wrześniu 2025 – zmiany są zbyt powolne. Dodatkowo widoczne są ogromne różnice regionalne.
W Wielkopolsce czy na Pomorzu na badania zgłasza się ponad 40% kobiet, natomiast na Podkarpaciu, Podlasiu czy w Małopolsce jedynie 23–27%. Różnice widać też na poziomie powiatów czy dzielnic. W powiecie płockim w gminie Drobin mammografię wykonuje 27% kobiet, a w sąsiednim Słupnie – aż 48%. W Łodzi Śródmieściu zgłaszalność wynosi 31%, a na Widzewie – 44%.
Paradoks: mniej zachorowań, więcej zgonów
Mimo że wskaźnik zachorowalności na raka piersi w Polsce jest niższy niż średnia unijna, to śmiertelność jest wyraźnie wyższa. Według danych OECD w 2021 roku wynosiła 20 na 100 tys. kobiet, czyli o 5% więcej niż średnia w Unii Europejskiej.
Przyczyną jest niewydolny system – niska świadomość zdrowotna, brak działań edukacyjnych, ograniczony dostęp do badań oraz długie kolejki do specjalistów.
Pink October – czas na realne zmiany
Październik, Miesiąc Świadomości Raka Piersi, to nie tylko symboliczne różowe wstążki, ale także wezwanie do działania.
– Oczekujemy m.in.: przywrócenia indywidualnych zaproszeń na mammografię i wdrożenia usprawnień w aplikacji IKP pozwalających na łatwą rejestrację na badania profilaktyczne. Potrzebne są też rozwiązania zwiększające zaangażowanie w profilaktykę na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej oraz medycyny pracy – podkreśla Joanna Frątczak-Kazana, wicedyrektorka Onkofundacji Alivia.
Kampania edukacyjna „Dbaj o siebie pełną piersią!”
Onkofundacja Alivia rusza z nową kampanią, która ma zachęcić kobiety do badań i edukować w zakresie profilaktyki raka piersi. Powstała specjalna strona internetowa z praktycznymi wskazówkami, a treści przypominające o badaniach pojawią się w mediach społecznościowych i na kilkuset ekranach digitalowych w całym kraju.
Źródło: ALIVIA
Tematy
Alivia / mammografia / rak piersi / świadomość zdrowotna / profilaktyka / badania przesiewowe
