Jest bezwonny i bezbarwny, dlatego nie daje żadnych szans na ucieczkę! Działa podstępnie, często w nocy, kiedy wszyscy śpią. Nic dziwnego, że zyskał miano „cichego zabójcy”. W związku z rozpoczęciem sezonu grzewczego lekarze Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia przypominają o podstawowych zasadach ochrony przed czadem - śmiertelnym zagrożeniem, które co roku odbiera życie dziesiątkom osób!
Seryjny morderca, który nie zna litości. Już 30 ofiar w tym roku!
Opublikowano 8 października 2025 09:53
Fot. iStock/Getty Images
Czarne statystyki
Ze strażackich statystyk wynika, że w 2024 roku, w związku z atakiem czadu, ratownicy interweniowali ponad 4300 razy, 1300 osób uległo „podtruciu”, a 52 osoby zmarły. Od początku 2025 roku odnotowano już ponad 3,5 tysiąca interwencji związanych z zatruciami, ponad 800 osób zostało poszkodowanych, a prawie 30 straciło życie. Również nowy sezon grzewczy rozpoczął się pierwszymi zatruciami.
Skąd się bierze czad?
Tlenek węgla powstaje w wyniku niepełnego spalania paliw: gazu, węgla, drewna czy oleju opałowego. Najczęściej ulatnia się z wadliwie działających piecyków gazowych, kuchenek, kominków, a także z uszkodzonych, niesprawdzanych, niekonserwowanych przewodów wentylacyjnych i spalinowych. Najczęstsze błędy, które prowadzą do tragedii, to także: korzystanie z urządzeń, które nie są przeznaczone do ogrzewania, zatykanie kratek wentylacyjnych, przechowywanie butli gazowych w piwnicach, suszenie odzieży na piecykach, czy brak zapewnienia dopływu świeżego powietrza.
Jak działa czad?
– Podstępny gaz wnika do organizmu poprzez drogi oddechowe. W płucach przenika do naczyń i łączy się z hemoglobiną. Ma do niej prawie trzysta razy większe powinowactwo niż tlen, a powstające połączenie (karboksyhemoglobina) jest bardzo trwałe. Uszkodzeniu ulega także inne białko konieczne w naszym procesie oddychania. Wymienione zmiany są odpowiedzialne za stan niedotlenienia. Szczególnie narażeni na niekorzystne skutki działania czadu są ludzie starsi, chorujący na serce, z kłopotami w oddychaniu oraz dzieci. Objawami zatrucia są: senność, problemy z widzeniem i słuchem, ból głowy, zawroty głowy, duszność, szum w uszach, nudności, zobojętnienie na niebezpieczeństwo, utrata przytomności, drgawki – wymienia Bożena Janicka, prezes Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia.
Co robić w sytuacji, gdy podejrzewamy, że dana osoba zatruła się czadem?
…– Ruszając komuś na pomoc, zawsze pamiętajmy o własnym bezpieczeństwie. Nikogo nie uratujemy, jeżeli sami zatrujemy się śmiercionośnym gazem. Dlatego nie należy wdychać powietrza wydychanego przez osobę zatrutą tlenkiem węgla i pozostawać w pomieszczeniu, w którym ulatnia się gaz – ostrzega prezes PPOZ.
Jak się chronić?
- zainstaluj czujnik czadu. To najprostszy i najskuteczniejszy sposób na wykrycie zagrożenia. Czujnik zaalarmuje głośnym dźwiękiem, gdy tylko wykryje obecność tlenku węgla w powietrzu. Urządzenia te są dostępne już za kilkadziesiąt złotych i mogą uratować życie. Działający czujnik powinien być obowiązkowym wyposażeniem każdego domu i mieszkania.
- regularnie sprawdzaj instalacje. Przeglądy pieców, kotłów, junkersów i przewodów kominowych powinny być przeprowadzane przez specjalistów przynajmniej raz w roku. Każde urządzenie grzewcze musi być właściwie zainstalowane, sprawne technicznie i używane zgodnie z instrukcją.
- dbaj o wentylację. Nigdy nie zasłaniaj kratek wentylacyjnych, nawet gdy na zewnątrz panuje mróz. Zapewnienie stałego dopływu świeżego powietrza do pomieszczeń to jeden z kluczowych elementów bezpieczeństwa. Codziennie wietrz mieszkanie, a jeżeli korzystasz z kominka lub piecyka – upewnij się, że wentylacja działa prawidłowo.
- nie używaj urządzeń nieprzeznaczonych do ogrzewania. Kuchenki, piekarniki czy przenośne grzejniki gazowe nie powinny służyć do stałego ogrzewania pomieszczeń. Nigdy nie uruchamiaj agregatów prądotwórczych w zamkniętych przestrzeniach – te urządzenia muszą pracować wyłącznie na zewnątrz.
- bądź świadomy. Jeśli podejrzewasz, że ktoś zatruł się czadem, natychmiast wyprowadź go na świeże powietrze i wezwij pomoc.
Nie odkładaj na później, bo może być… za późno!
…- Tlenek węgla to nie mit, nie rzadkość, to realne i śmiertelne zagrożenie, które każdego roku odbiera życie dziesiątkom osób. Wystarczy moment nieuwagi, zaniedbany piecyk, zatkana kratka i tragedia gotowa. Tymczasem można jej łatwo zapobiec. Nie odkładaj tego na później. Zainstaluj czujnik. Sprawdź instalacje. Zadbaj o wentylację. Przypomnij rodzinie o podstawowych zasadach bezpieczeństwa. Bo choć czadu nie czuć i nie widać, jego skutki są przerażająco realne. Nasza przezorność i odpowiedzialność mogą uratować nas i naszych bliskich – podkreśla Bożena Janicka.
inf pras
