Porozumienie na Rzecz Dobrych Praktyk w Szczepieniach z ogromną radością przyjęło rekomendacje konsultanta krajowego w dziedzinie pediatrii oraz propozycje Pediatrycznego Zespołu ds. Programu Szczepień Ochronnych przy Ministrze Zdrowia [PZEdsPSO] dotyczące zmian w Programie Szczepień Ochronnych na 2019 rok.
Zarówno konsultant krajowy, jak i ministerialny zespół apelują o przywrócenie szczepienia wszystkich wcześniaków szczepionką 13-walentną zapewniającą skuteczną ochronę przed inwazyjną chorobą pneumokokową (IChP) oraz wprowadzenia szczepień obowiązkowych przeciw pneumokokom w wybranych grupach ryzyka u dzieci i młodzieży od 6. do 19. roku życia z pierwotnymi i wtórnym niedoborami odporności.
Cieszymy się, że postulaty prezentowane w debacie publicznej, m.in. przez członków Porozumienia, znalazły odzwierciedlenie w formalnych rekomendacjach i stanowiskach tak znakomitego grona ekspertów. Od stycznia 2017 roku Porozumienie, w oparciu o gruntowne badania naukowe i doświadczenie praktyki klinicznej, podkreśla, że szczególnie pacjenci z grup ryzyka zasługują na szczególną ochronę i rekomenduje szczepienie tej populacji szczepionką 13-walentną.
Obecny na II Międzynarodowym Kongresie Patient Empowerment (9-10 kwietnia br., Warszawa) Główny Inspektor Sanitarny Marek Posobkiewicz w debacie o szczepieniach ochronnych deklarował, że jest duża szansa, aby powrócić do ochrony wcześniaków rekomendowanej przez ekspertów.
Jak czytamy w rekomendacji Pediatrycznego Zespołu ds. Programu Szczepień Ochronnych przy Ministrze Zdrowia „(…) wszystkie wcześniaki urodzone przed 37. tygodniem wymagają szerszej ochrony przed zakażeniami pneumokokowymi, ponieważ jest to grupa dzieci szczególnie narażona na zakażenia z powodu niedojrzałości układu odporności. Wyraża się to m.in. bardzo niskimi stężeniami immunoglobulin, których większość u donoszących noworodków przekazywana jest przez matkę drogą łożyskową dopiero w ostatnich tygodniach ciąży (…). Obecnie nie ma możliwości objęcia wszystkich noworodków skriningiem wrodzonych defektów odporności. Można natomiast zapewnić tej grupie dzieci szerszą ochronę przed zakażeniami pneumokokowymi, szczepiąc wszystkie wcześniaki szczepionką PCV13”.
Krajowy konsultant w dziedzinie pediatrii w Stanowisku dotyczącym propozycji zmian w Programie Szczepień Ochronnych w 2019 roku wskazuje: „Przy wyborze szczepionki do Programu Szczepień Ochronnych (PSO) najważniejszym celem powinno być dobro dziecka, a także interes społeczny, czyli m.in. korzyści dla innych osób”. Dlatego wśród rekomendowanych zmian do PSO wymienia konieczność rozszerzenia definicji grup ryzyka w szczepieniach przeciw pneumokokom na wszystkie wcześniaki. „Zgodnie z międzynarodową definicją wcześniak to noworodek urodzony przed 37.tygodniem ciąży z masą ciała poniżej 2500 g. Wcześniaki są grupą wysokiego ryzyka.” oraz „konieczne jest wprowadzenie obowiązkowych szczepień przeciw pneumokokom dla osób do 19. roku życia, narażonych w sposób szczególny na zakażenie.”
Mamy nadzieję, że propozycja PZEdsPSO, Stanowisko konsultanta krajowego w dziedzinie pediatrii, oraz rekomendacje ekspertów zaangażowanych w ochronę zdrowia wcześniaków i pacjentów z grup ryzyka, przełożą się na realne zmiany, których oficjalnym przypieczętowaniem będzie powrót do szerszej definicji grupy ryzyka, uwzględniającej wszystkie wcześniaki oraz objęcie dodatkową ochroną osób szczególnie narażonych na zakażenia ze względu na pierwotne i wtórne niedobory odporności.
Porozumienie na Rzecz Dobrych Praktyk w Szczepieniach to platforma ekspertów medycznych, klinicystów, osób związanych ze światem nauki oraz przedstawicieli organizacji pacjentów. Działalność Porozumienia została zainaugurowana 5 października 2017 roku z inicjatywy Instytutu Ochrony Zdrowia. Intencją członków Porozumienia jest zebranie wspólnego głosu nt. stosowania szczepień ochronnych w Polsce przy wykorzystaniu potencjału merytorycznego i społecznego każdego z członków inicjatywy. Stworzenie platformy o charakterze edukacyjnym i społecznym ma na celu dotarcie do opinii społecznej, rodziców, a także osób odpowiedzialnych za kreowanie systemu ochrony zdrowia w Polsce z możliwie pełnym obrazem dot. właściwości szczepień ochronnych, ich znaczenia i wpływu dla zdrowia społeczeństwa, a także sprostanie aktualnym wyzwaniom systemowym wynikającym z priorytetów zdrowia publicznego.
Do grona członków Porozumienia na Rzecz Dobrych Praktyk w Szczepieniach przystąpili: dr hab. n. med. Piotr Albrecht, członek zarządu Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, kierownik Kliniki Gastroenterologii i Żywienia Dzieci, I Katedra Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, prof. dr hab. n. med. Ewa Bernatowska, kierownik Kliniki Immunologii, Instytut Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie, dr n. med. Ewa Duszczyk, dr n. med. Aneta Górska-Kot, ordynator Oddziału Pediatrycznego w Szpitalu Dziecięcym im. prof. Bogdanowicza przy ul. Niekłańskiej w Warszawie, prof. nadzw. dr hab. n. med. Teresa Jackowska, konsultant krajowy w dziedzinie pediatrii, członek zarządu Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, Kierownik Kliniki i ordynator Oddziału, Katedra Kliniki Pediatrii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, Szpital Bielański, dr n. med. Anna Nitka, prof. dr hab. n. med. Anna Skoczyńska, kierownik Zakładu Epidemiologii i Mikrobiologii Klinicznej Narodowego Instytutu Leków, kierownik KOROUN, dr n. med. Marian Patrzałek.
Pediatryczny Zespół Ekspertów do Spraw Programu Szczepień Ochronnych, powołany zarządzeniem ministra zdrowia, jest komitetem doradczym, czyli organem opiniotwórczym współpracującym przy Głównym Inspektoracie Sanitarnym. Grono ekspertów w dziedzinie szczepień ochronnych pełni rolę doradczą w pracach nad powstawaniem Programu Szczepień Ochronnych na dany rok w Polsce.
W skład Zespołu wchodzą:
- prof. dr hab. n. med. Ewa Bernatowska, wiceprzewodnicząca, Klinika Immunologii, Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie,
- prof. dr hab. n. med. Teresa Jackowska, Klinika Pediatrii, CMKP, Kliniczny Oddział Pediatryczny, Szpital Bielański w Warszawie,
- prof. dr hab. n. med. Ewa Helwich, Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie,
- prof. dr hab. n. med. Anna Bręborowicz, Klinika Pneumonologii, Alergologii Dziecięcej i Immunologii Klinicznej Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu,
- prof. dr hab. n. med. Jacek Wysocki, Katedra i Zakład Profilaktyki Zdrowotnej, Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu,
- dr n. med. Ryszard Konior, Oddział Neuroinfekcji i neurologii Dziecięcej Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II,
- dr n. med. Paweł Grzesiowski, Szkoła Zdrowia Publicznego CMKP.
